
İnsanların buyuk bir coğunluğu yazma veya bardak tutma gibi en basit işlerden en zor işlere kadar butun yerlerde daha cok tek bir eline odaklanır. Bir insan sol elini daha cok kullanıyorsa solak, sağ elini daha cok kullanıyorsa da sağlak olur. Bir insanda bunu belirleyen en temel şeyse genetiktir.
Bir insanın sağlak ya da solak olmasının temel nedeninin genetik olduğunu bilsek de hangi genlerin bu konuyu belirlediklerini bulmak oldukca zordu. Bu sorunun cevabını bulmak isteyen araştırmacılar, 1,7 milyondan fazla insanı analiz ederek solak ve sağlaklığı belirleyen genleri ortaya koydu. Araştırmacıların calışmalarına buradan erişebilirsiniz.
[h=2]Solaklık nasıl belirleniyor?[/h]
Paylaşılan sonuclara gore insan DNA'sında solaklıkla ilgili 41 farklı bolge keşfedildi. Sağ ve sol eli eşit derecede kullanmakla ilgili de 7 farklı bolge keşfedildi. Araştırmacılar, calışmalarını genom capında ilişkilendirme (GWAS) yontemini kullanarak gercekleştirdiler. Genom capındaki calışmalar ortaya ilginc bir sonuc koydu.
GWAS calışmaları neticesinde neredeyse her ozelliğimiz yalnızca bir gen sonucunda ortaya cıkmadı; bunun yerine pek cok genin ufak da olsa katkı yaptığı bir şekilde ortaya cıkmıştı. Araştırmacılar, 2009 yılında başlattıkları projede 1 milyon 766 bin 671 insanı analiz ettiler. Bu insanlardan 194 bin 198'i solak, 37 bin 637'si iki elini kullanabiliyordu.
Yukarıda bahsettiğimiz ve insanların solaklığını belirlediği tespit edilen DNA bolgelerindeki genlerin mukrotubul ile ilişkili proteinler icerdiği keşfedildi. Bu proteinler, noronların gocunde ve beynin cevredeki değişikliklere uyum sağlama yeteneğinde gelişim sırasında onemli rol oynayan proteinlerdi.
Calışmada elde edilen diğer bir onemli sonuc, solaklıkla ilişkili genom bolgeleri ile iki el becerisi ile ilişkili bolgeler arasında cok az ortuşme olmasıydı. Bu, iki el becerisinin solaklıktan da daha karmaşık olduğunun bir kanıtıydı. Calışma, henuz solaklığın arkasındaki tum gizemleri cozebilmiş olmasa da bazı onemli sonucları ortaya koydu.