Onumuzdeki birkac on yıl boyunca bircok ulke, astronotlarını Ay'a gondermeyi planlıyor. Bu kapsamda NASA, uzun vadede Ay'da kalıcı yapılar icin temel atmak, yerleşmek ve nihayetinde uydumuzu diğer gezegenlere gitmeden once bir kamp olarak kullanmak icin halihazırda Artemis Projesi'ni yurutuyor.
Ceşitli uzay ajanslarının bu konudaki calışmaları devam etse de Ay yuzeyindeki uzay radyasyonu, astronotlar icin onemli bir sağlık sorunu riski oluşturuyor. Apollo astronotları, yanlarında dozimetreler taşıyarak Ay'a yaptıkları tum yolculuk boyunca ve tekrar geri donerken toplam ne kadar radyasyona maruz kaldıklarının ilkel olcumleri gercekleştirildi. Yeni bir calışmada ise Cinli ve Alman bilim insanları, ilk kez bir insanın Ay'da her saat ne kadar radyasyona maruz kaldığını hesapladılar.
[h=2]Astronotlar, Ay yuzeyinde ne kadar radyasyona maruz kalır?[/h]
Science Advances dergisinde yayınlanan calışma kapsamında bilim insanları, 2019'da Ay'ın uzak tarafına inen Cin'in Chang'E 4 kara gorevinden alınan verileri kullanarak Ay yuzeyindeki radyasyon seviyelerinin ilk doğru olcumunu yaptıklarını iddia ediyorlar.
Sonuclar hakkında konuşan calışmanın ortak yazarlarından Thomas Berger "Olctuğumuz radyasyona maruz kalma, bir astronot kıyafeti icindeki radyasyon icin iyi bir olcut" dedi. Olcumlere gore astronotlar, Ay'da gecirilen her saatte yaklaşık 60 mikrosievert radyasyona maruz kalacaklar ki bu Dunya'da deneyimlenenden 200 kat daha yuksek.
Dunya'nın tersine Ay'ın onu uzay radyasyonundan koruyacak bir atmosferi veya manyetik alanı bulunmuyor. Bu nedenle Ay'daki radyasyon seviyesinin, uzayın ortasında kaydedilenle cok yakın olduğu duşunuluyor. Sonuc olarak insanların Ay'a tekrar gitmeden once nelerle karşılaşacağını bilmesi, bu etkilerin hafifletilmesine yardımcı olabilir ve nihayetinde insanların uzayda seyahat etmesini daha mumkun hÂle getirebilir.
İnsanlar, 50 yılı aşkın bir sure once uzaya cıkmış olsalar da uzay radyasyonunun insan sağlığı uzerindeki etkileri hakkında cok az şey biliniyor. NASA'ya gore bu radyasyon, DNA molekullerini delerek onları değiştiriyor veya kalıcı zararlar veriyor. Bu sebeple astronotların tam olarak ne kadar radyasyona maruz kalacağını bulmak, insan vucudu uzerindeki etkilerini azaltmanın yollarını geliştirmenin ilk adımı olarak kabul edilebilir.