Turkiye'de yeni kullanılmaya başlanılan ''General Movements yontemiyle, bebeğin 28. haftadan 56-58. haftaya kadar yaptığı hareketlerin ozel bir teknikle takip edilerek, beyin gelişiminin sağlıklı olup olmadığını tespit edilebiliyor...

Eskiden iki yaşına gelinceye kadar cocuğa kesin tanı konulamazken, yeni yontem sayesinde erken tanı ve erken rehabilitasyon tedavisi sayesinde cocukların motor-mental gelişimleri destekleniyor.

Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Kıymet İkbal Karadavut, cocuklarda serebral palsi (SP) diye tanımlanan gelişimsel bozuklukların erken yaşlarda tespit edilmesinin cok zor olduğunu, ilk aylarda gelişim bozukluğu tanısının konamayacağını ve hatta iki yaşına kadar kesin tanı yapılamadığını soyledi.

Gelişim bozukluğunda erken tanının, erken donemde rehabilitasyona olanak verdiği icin onemli olduğuna işaret eden Karadavut, erken başlayan rehabilitasyonla spastik cocukların motor-mental gelişimlerinin daha iyi olduğunu bildirdi.

-''YONTEMLE, HAREKETLERİN KALİTESİNE BAKIYORUZ''-

Bebeklerde norolojik sorunlar acısından gebelik takibinin cok onemli olduğunu vurgulayan Karadavut, ikiz gebelik, erken doğum, sağlık durumunun riskli olabileceği ongorulen bebekler ile doğumda gelişebilecek komplikasyonların bebekte norolojik bozukluklara yol acabileceğini anlattı. Karadavut, bu bebeklerin ilerleyen yaşlarda yurume, oturma sıkıntıları, beyin felci, el ya da ayakta tutukluk sorunu yaşayabileceklerini, spastik hareketler gosterebileceklerini belirterek, riskli gorulen bebeklere ''General Movements'' isimli yeni bir yontemin uygulanarak erken donemde tanı ve tedavi imkanının sağlandığını bildirdi.

Yontemin Avrupa'da cok sık kullanıldığını, ancak Turkiye'de yeni olduğunu anlatan Karadavut, ''Yontem, Turkiye'de ilk defa Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi'nde uygulanmaktadır'' dedi.

General Movements yontemiyle ilgili olarak eğitimini Hollanda'da tamamlayarak Turkiye'de uygulamaya başlayan Karadavut, 28. haftadan 56-58 haftaya kadar bebekler tarafından yapılan motor hareketlerin kalitesinin değerlendirilmesini sağlayan yontemle, risk ongorulen bebeklerin hareketlerinin doğum sonrasında ilk gunden itibaren takip edildiğini anlattı.

Kimi sağlık sorunları olan gebelerin, erken doğum ihtimali olanların, ikiz gebelikleri olanların, daha once spastik bir cocuğu olan hamilelerin bebeklerinde gelişim bozukluğu riskinin bulunduğuna dikkati ceken Karadavut, erken donemde norolojik bozukluk tanısına olanak veren yontem hakkında şu bilgileri verdi:

''Tıbbi literature gore, bir bebeğe 2 yaşına kadar spastik ya da ozurlu olup olmayacağına ilişkin kesin bir tanı yapılamıyor. Bu cocuklarda, her turlu tahlil yapılmasına karşın ancak yuzde 60'lık bir ongorude bulunulabiliyor. Ancak yeni tanı yontemiyle yuzde 98 oranında bebeğin ilerde bir sorun yaşayacağı saptanabiliyor. Tum canlıların beyninde 4 aya kadar devam eden bir noron ağı vardır. Bu ağ, 4. aydan sonra yok oluyor. Noron yumağı, 4 ay boyunca bebeğin yapması gereken bazı hareketleri tetikliyor. Bu hareketlerin de sağlıklı cocuklar da birbirine benzer kalitede olması gerekiyor. Bizler de bu yontemle, hareketlerin kalitesine bakıyoruz.''

-''REHABİLİTASYON İLE BEBEKTEKİ OZUR ORANI AZALTILIYOR''-

Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Karadavut, anne babaların bebeklerinin vucut hareketlerine karşı doğumdan itibaren duyarlı olmaları gerektiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

''Orneğin, erken doğan (premature) bebekler, kafalarını tutamayacakları icin bir yatırıldığında kaba, yılan gibi kıvrılır şeklinde hareket etmelidir. Bunu yapamayan bebeklerin norolojik gelişimi takip edilmelidir. 40. haftadaki bebeklerin ise kolunu, ayağını kendine ceker gibi ve ice dışa dondurerek hareket ettirmesi uygundur. Gobeğini ve kalcasını kabaca oynatması gereklidir. 2 ve 4 aylık bebeklerin ise ellerini, parmaklarını ve bileklerini dans eder gibi oynatması, kıvırması uygundur. Bebeklerin hareketlerinin 4. aydan sonra amaca yonelik olmalıdır. Cıngırağı tutmaya, anneye uzanmaya calışmalıdır.''

Sağlıklı bir bebeğin başını tutabildiğini, oturma dengesini tutturabildiğini ve emekleyebildiğini ifade eden Karadavut, ''Spastik olan bir bebek ise bu tur eylemlerin hicbirini yapamaz. Cunku, bebek başını tutamadığı icin beyni de bir sure sonra bunu doğru olarak kabul eder ve başı dik tutmayı oğrenemez. General Movements yontemiyle, sorun olacağı tahmin edilen bebeğe normal duruş ve pozisyon oğretilip, beynin anormali oğrenmesine izin vermeden doğruyu oğrenmesi hedefleniyor'' diye konuştu.

Karadavut, cok belirgin anormal tanısı konulan bebeklerin, hastanede yattıkları sure boyunca rehabilitasyon programına alındığının altını cizerek, rehabilitasyon ile bebekteki ozur oranının azaltılmasına calışıldığını, doğru hareketleri yapması oğretilen bebeklerin, ileride daha kolay beceri kazanabildiklerini sozlerine ekledi.