Epigrafi, dilimize yazıtbilim ( yazıt bilimi ) diye çevirebileceğimiz, anıtlar üzerindeki kitabeleri ve yazıları inceleyen Yunan veya Latin dillerinden biri (veya her ikisi) ile yazılan yazılarla (sikkeler hariç) uğraşan bilim dalıdır. Yazıt kelimesinin Türkçe manası; Bir kimse veya bir olayın anısını yaşatmak için bir şey üzerine kazılan yazı, kitabedir.

Bu makalede Epigrafi tanımı ve anlamı, epigrafi biliminin özellikleri ve epigrafinin çalışma alanı üzerine bir çok konuya değinilmiş ayrıca epigrafi nedir, epigrafinin anlamı nedir ve epigrafi neyi inceler gibi sorulara cevap aradık.

Yazıtbilimin coğrafi sınırı, eski Yunanlıların ayak bastıkları her bölgeyi, zaman sınırı da yazının Doğu?dan alınışından Bizans devri sonuna kadar olan süreyi içerir. Bu nedenle eski Yunanlıların tüm yaşantılarına tanık olmuş olan Anadolu, epigrafi bilimi için vazgeçilmez bir çalışma alanıdır.



Epigrafik, ise Epigrafi ile ilgili olan demektir ve Türkçe karşılığı Yazıtbilimsel?dir.

Epigrafi bilimi; Filoloji ve paleografi bilimleri ile iş birliği içerisinde çalışır. Anıtlar üzerindeki kitabeler ait olduğu dönem hakkında önemli bilgiler verir. Örneğin; Asur ve Urartu hükümdarları saltanatları boyunca kazandıkları zaferleri ve yaptıkları işleri kronolojik olarak kitabeleştirmişlerdir. Bu kitabeler üzerinde yapılan çalışmalar birer epigrafi örneğidir.

Kök Türkler zamanında oluşturulan Orhun Kitabeleri?nde ise devletin siyasi, sosyal yapısı hakkında birtakım bilgiler verilmiştir. Tarih bilimi, kitabelerdeki bu bilgilerin anlaşılması ve okunmasında epigrafi biliminden yararlanır. Epigrafi yani yazıt bilimi ile ilgilenen kişilere epigrafist veya yazıt bilimci denilir. Epigrafya çalışmalarını Filoloji bilimi ve paleografya bilimi ile paralel yürütülür.

Kitabeler bilimidir, yazıt bilimi olarak da tanımlanır. Anıt mezar taşları ve kitabeler üzerine yazılan yazıları inceler. Kitabeler süslü yazılar olduğu için bunlar üzerindeki yazıların okunması uzmanlık gerektirir. Genellikle paleografya uzmanları kitabeler konusunda uzmanlaşarak, epigrafya uzmanı haline gelirler. Kitabeleri okumak oldukça zor da olabilir. Bazı kitabeleri okumayı Abdülbaki Gölpınarlı başarmıştır.


Kaynak: https://www.tarihbilimi.gen.tr/epigrafi/