sata nedir ?
sata harddisk

Serial Ata'nın ne olduğunu anlamadan once, nasıl bir ihtiyac sonucu geliştirildiği ve şimdi ne durumda olduğundan biraz bahsedelim.

Sabit diskler veya optik cihazlar, diğer bilgisayar donanımları ile iletişim kurmak icin arabirimleri kullanırlar. Gunumuzde IDE arabirimi anakartın uzerinde geliyor. Hepimizin bildiği master/slave olarak adlandırılan arabirime, iki adet cihaz bağlanabiliyor. Yalnız 40 pinlik bir kablo ile bağlanan bu cihazlara jumper ayarı yapmak gerekiyor. IDE cephesinde gelinen sonraki nokta ise Ultra Ata arabirimi. ATA-2 ile uyumlu olan bu arabirim, saniyede 33 MB'lık bir hıza sahipti. Bu arabirim ile birlikte Cyclical Redundancy Check Error kontrolu getirildi. CRC, yazılması gereken verinin yazmadan once kontrol edilmesi ve hata bulunursa yazma işleminin tekrardan başlatılması işlemine denir. Bu sayede hız ve guvenirlilik artırıldı. Zamanla bu arabirim de geliştirildi ve sırayla ATA-66 ve ATA-100 arabirimleri geldi. Adlarından da anlaşıldığı gibi bu arabirimlerin hızları 66 MBps ve 100 MBps. Gunumuzde yaygın olarak Ultra ATA-100 kullanılıyor. Hatta bazı anakart ureticilerinin Ultra ATA-133'u desteklemeye başladıklarını gorebiliyoruz. Ama IDE arabirimi yerini daha geniş bir desteğe sahip olan Serial ATA'ya bırakıyor.


Serial ATA Nedir?

Serial ATA, masaustu bilgisayarlardaki, bazı sunuculardaki ve ağa bağlı depolama cihazlarındaki paralel ATA fiziksel depolama arabiriminin evrimleşmiş hali olarak duşunulebilir.

Spesifikasyon daha ince, daha esnek kabloların ve daha az iğne sayılarının kullanılmasına olanak veriyor. Bu da bilgisayar ureticilerinin sistemlerini yonlendirmesi ve kurulması kolay kablolarla tasarlamalarını sağlıyor. Bununla birlikte şu an kullanılan Paralel ATA teknolojisinden daha kolay, daha esnek anakart yonlendirmesini de olası kılıyor.

Serial ATA II ile daha da geliştirilecek olan teknoloji onumuzdeki yılların bilgisayarlarının ihtiyac duyduğu depolama arabirimlerini sağlamaya aday.Serial ATA Calışma Grubu şu anda silikon tasarımı, kablo/konektor, depolama gibi konularda dunya lideri olan 80'den fazla uye ile oldukca guclu bir konumda bulunuyor.



ATA'nın Gelişimi:

SATA/1500 kullanıma hazır İlk zamanlarda bir ATA standardından soz edilmezdi. Ceşitli firmaların tavsiyeleri ve tecrubeleri sonucunda zamanla anakart ureticileri de destek vererek ATA ozellikleri geliştirildi. Ardından, ANSI (American National Standarts Institude) tarafından bir standart haline getirildi. Bu gelişmeden sonra Small Form Factor komitesi ATAPI arabiriminde standartlaşmaya gitti. Boylece CD-ROM ve sabitdiskler icin ATA kabloları geliştirildi. Bu arabirim surekli geliştirilerek standartlaştırıldı. Yani amatorce bir yol izlendi. Orneğin cok onemli olan BUS terminasyonu bu standarda sonradan eklendi. En son değişiklik ise, hepimizin bildiği 40 damarlı kablodan 80 damarlı kabloya geciş ile yapıldı. Bu ekstra damar sayısı yuksek veri transfer hızlarının guvenli yapılabilmesi icin gecerli. Cunku gerilim iletimi ile veri aktarımda sorunlar yaşanabilir. ATA 100 arabiriminin teknolojik gelişmenin sonuna yaklaşması sonucu yeni bir arabirim icin kollar sıvandı. Ve sonunda Serial ATA standardı geliştirildi. Bugunlerde bircok veri transfer uygulaması seri bağlantıyı tercih ediyor. Bu da en cok paralel ATA arabirimini etkiliyor. Cunku saniyede 100 Mbyte'lık bir hız ile veri transferi gercekleştirebilen bu arabirim teknolojisinin sınırına dayandı. Bu yeni arabirim Ultra Serial ATA 1500 ya da SATA/1500 olarak adlandırılıyor.

Serial ATA'ya Geciş:

Paralel ATA gelişimini tamamladı Serial ATA, IDE ATA'nın bir sonraki adımı olarak goruluyor.Yeni arabirimi geliştiren grup gectiğimiz aylarda bu yeni endustri standardının son rotuşlarını tamamladı. ATA 1.0 olarak adlandırılan bu yeni standart, Intel Developer Forum'da ilgili kişilere tanıtıldı. Yeni standart sayesinde yeni nesil sabitdiskler daha yuksek bir performansla calıştırılabilecek. Intel ve AMD işlemcileri de bu hız artışından faydalanabilecekler. Kablonun ince olması sayesindeyse, kasa icindeki hava sirkulasyonu daha etkili hale gelebilecek ve kasa ici ısı değeri duşebilecek. Bu da sistem kasalarını daha kucuk boyutlara indirebilecek. Yeni seri I/O mimarisi, gunumuzde kullanılan paralel I/O yapısının yerini aldıktan sonra, optik surucu/yazıcı ve sabitdisk gibi cihazlara yuksek bir bant genişliği sunacak. Yeni arabirimin bir cok uretici tarafından desteklenmesi de onemli bir avantaj... Orneğin, APT, Dell, Intel, IBM ve Maxtor'un yanı sıra Seagate de bu yeni arabirimi urunlerine entegre etmeye başladı bile.

Serial ATA'nın teknik ozellikleri: SCSI arabirimine rakip

Bu teknolojinin performans değerlerinin ne olduğu hakkında cok net bilgi yok. Serial ATA'nın teorik olarak saniyede 600 Mbyte'lık bir veri transfer oranına ulaşılması gerekiyor. Buna karşın, arabirimi geliştiren grup, veri transfer hızının en az saniyede 150 Mbyte olacağını garanti ediyor.
Serial ATA, piyasada bulunan işletim sistemleriyle ve yazılımlarla uyumlu olmakla kalmıyor, master/slave konseptini de destekliyor. Bunu Paralel ATA'nın BUS topolojisi ile karıştırmamak gerek. Bu arabirim, daha cok yıldız topolojisine benziyor. Cunku yıldız topolojisinde de olduğu gibi sistemler bire bir bağlanıyorlar. Ayrıca veri iletimi ve gonderimi, farklı veri yollarından yapılıyor. Nedeni ise, LVDS'nin, yani simetrik veri iletim tekniğinin kullanılması.



Kablo bağlantılardaki değişiklik: Kablo karmaşasına son

Paralel veri iletiminde hız sadece kısa mesafeli uzaklıklarda etkiliydi.Uzun mesafelerle veri iletimi gercekleştiriliyor, ama hız onemli derecede duşuyordu. Bunun nedeni ise, bit sayılarının uzun mesafede rasgele hızlarda gitmesi ve bundan dolayı bir karmaşanın meydana gelmesiydi. Ayrıca, 40 veya 80 iğneli paralel kablolar kalın olduklarından dolayı, yeterince esnek bir yapıda değillerdi. Bu nedenle de, kasanın icindeki hava sirkulasyonunu da etkiliyorlardı. Yeni bağlantının bir diğer ozelliği de, paralel bağlantıdan alıştığımız kalın kablo yerine cok daha ince bir kablo kullanılması.



Dolayısıyla yeni bağlantının pin sayısı da diğer bağlantıya gore daha duşuk. Serial ATA icin 6 ya da 8 damarlı bir kablo yeterli. Paralel kablolarda bu damar sayısı 40 idi, hatta Ultra ATA 66 ve 100'lerin cıkması ile birlikte damar sayısı da 80'e cıktı. Seri bağlantıda zaman gecikmesinin yaşanması mumkun değil. Cunku seri bağlantıda, paralel bağlantının aksine sinyal iletimi tek bir kanaldan yapılıyor. İğne sayısının duşuk olduğu bu bağlantıda, ses kartı ile CD-ROM arasında bağlanan kablo gibi incecik bir kablo kullandığından dolayı, hava sirkulasyonu da olumsuz yonde etkilemiyor.
Bir karşılaştırma yapmak gerekirse, aşağıdaki resimde sol tarafta klasik 80pin ATA133 kablosu, sağ tarafda ise 7pin Serial-ATA kablosunu gorebilirseniz. İncelen bu kablolar sayesinde kasa icinde daha iyi hava sirkulasyonu ile daha sağlıklı bir soğutma ve daha derli toplu sistem dizaynları yapmak mumkun. Şuan ki ATA133'un 133MB/s'sine karşılık Serial-ATA'nın 150MB/s'si arasında bant genişliği olarak onemsenebilecek bir fark yok. Ancak Serial-ATA teknolojik olarak cok daha fazla avantaja sahip.