ALİMLERİN FAZİLETİ
4072 - Ebu Umame radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'a biri Âbid diğeri alim iki kişiden bahsedilmişti.

"Alimin Âbide ustunluğu, benim, sizden en basitinize olan ustunluğum gibidir" buyurdu."

Tirmizi, İlim 19, (2686).

4073 - Yine Tirmizi'nin bir rivayetinde şoyle gelmiştir: "...Aleyhissalatu vesselam sonra buyurdular ki: "Allah TeÂla Hazretleri, melekleri, semÂvat ehli, deliğindeki karıncaya, denizindeki balıklara varıncaya kadar arz ehli, halka hayrı oğretene mağfiret duasında bulunur."

Hadis Tirmizi'nin aynı babındadır.

4074 - İbnu Abbas radıyallahu anhuma anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Tek bir fakih, şeytana bin Âbidden daha yamandır."

Tirmizi, İlim 19, (2083).

4075 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'a Allah indinde en efdal insanın kim olduğu sorulmuştu: "Allah indinde en kıymetlileri en muttaki olanlardır!" buyurdular. "Biz bunu sormadık!" demeleri uzerine: "Oyleyse o, Halîlullah'ın oğlu, Nebiyyullah'ın oğlu Nebiyyullah'ın oğlu Yusuf'tur" buyurmuştu. Yine itirazla: "Hayır bunu da sormadık" dediler. Bunun uzerine Aleyhissalatu vesselam: "siz bana Arap hanedanlarından mı soruyorsunuz?" dedi. "Evet (Ey Allah'ın Resûlu!) dediler. "Onların cahiliye donemindeki hayırlıları, fıkıh oğrendikleri takdirde, İslam'da da en hayırlılarıdır!" cevabını verdi."

Buhari, Enbiya 8, 14, 19, Menakıb 1, 25, Tefsir, Yusaf 1; Muslim, Fezail 168, (2378).

4076 - Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Dinde fakih (bilgili) olan kimse ne iyi kimsedir! Kendisine muhtac olununca faydalı olur. Kendisine ihtiyac olmayınca ilmini artırır."

Rezin tahric etmiştir.

4077 - Yine Hz. Ali radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Kim, benden sonra oldurulmuş olan bir sunnetimi ihya ederse beni seviyor demektir. Beni seven de benimle beraberdir."

Rezin tahric etmiştir.

4078 - Ebu'd-Derda radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın şoyle dediğini işittim: "Kim bir ilim oğrenmek icin bir yola sulûk ederse Allah onu cennete giden yollardan birine dahil etmiş demektir. Melekler, ilim talibinden memnun olarak kanatlarını (uzerlerine) koyarlar. Semavat ve yerde olanlar ve hatta denizdeki balıklar Âlim icin istiğfar ederler. Âlimin Âbid uzerindeki ustunluğu dolunaylı gecede kamerin diğer yıldızlara ustunluğu gibidir. Âlimler peygamberlerin vÂrisleridir. Peygamberler, ne dinar ne dirhem miras bırakırlar, ama ilim miras bırakırlar. Kim de ilim elde ederse, bol bir nasib elde etmiştir."

Ebu Davud, İlm 1, (3641); Tirmizi, İlm 19, (2683); İbnu Mace, Mukaddime 17, (223).

İLME TEŞVİK

4079 - Humeyd İbnu Abdirrahman anlatıyor: "Hz. Muaviye radıyallahu anh'ı işittim, demişti ki: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın şoyle soylediğini işittim: "Allah kimin icin hayır murad ederse onu dinde fakih kılar."

Buhari, Farzu'l-Humus 7, İlm 13, İ'tisam 10; Muslim, İmaret 98, (1038), Zekat 98, 100, (1038); Tirmizi, İlm 1, (2647).

4080 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "İlim talebi icin yola cıkan kimse donunceye kadar Allah yolundadır."

Tirmizi, İlim 2, (2649); İbnu Mace, Mukaddime 17, (227).

4081 - Yine Tirmizi'nin Sahbere radıyallahu anh'tan kaydına gore, Aleyhissalatu vesselam: "Kim ilim taleb ederse, bu işi, gecmişteki gunahlarına kefaret olur" buyurmuştur."

Tirmizi, İlim 2, (2650).

4082 - Ukbe İbnu Amir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Zancılardan once, olem oğrenin yani zanlarıyla konuşanlardan once."

Rezin tahric etmiştir. Buhari'de bunu bir bab başlığında muallak (senetsiz) olarak kaydetmiştir. (Feraiz 2).

4083 - Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Feraizi ve Kur'an-ı oğrenin ve halka da oğretin, zira benim ruhum kabzedilecek (ve ben aranızdan gideceğim)."

Tirmizi, Feraiz 2, (2092). İbnu Mes'ud radıyallahu anh'tan aynı manada bir rivayet yapılmıştır.



Rezin şu ziyadede bulunmuştur: "Feraizi bilmeyen Âlimin misali, baş kısmı olmayan burnus gibidir."

4084 - Ebu Sa'id radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Mu'min, sonu cennet oluncaya kadar hayır işitmekten asla doymayacak."

Tirmizi, İlim 19, (2687).

4085 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Hikmetli soz mu'minin yitiğidir. Onu nerede bulursa, onu hemen almaya ehaktır."

Tirmizi, İlim 19, (2688).

4086 - İbn-i Amr İbni'l-As radıyallahu anhuma anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "İlim uctur. Bunlardan fazlası fazilettir. Muhkem Âyet, kÂim sunnet, Âdil taksim."

Ebu Davud, Feraiz 1, (2285); İbnu Mace, Mukaddime 8, (54).

4087 - Ebu VÂkid el-Leysi radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm mescidde otururken uc kişi cıktı geldi. İkisi Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'a yonelerek onunde durdular. Bunlardan biri, bir aralık bularak hemen oraya oturdu. Diğeri de onun gerisine oturdu. Ucuncu kimse ise, geri donup gitti.

Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm (dersinden) boşalınca buyurdular:

"Size uc kişiden haber vereyim mi? Bunlardan biri Allah'a iltica etti, Allah da onu himayesine aldı. Diğeri istihyada bulundu, Allah da onun istihyasını kabul etti. Ucuncusu ise geri dondu, Allah da ondan yuz cevirdi."

Buhari, İlim 8, Salat 84; Muslim, Selam 26, (2176); Muvatta, Selam 4, (2, 960, 961); Tirmizi, İsti'zan 29, (2725).

İLİM ÂDABI

4088 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Kim, bir ilimden sorulur, o da bunu ketmedip soylemezse (Kıyamet gunu) ateşten bir gem ile gemlenir."

Ebu Davud, İlm 9, (3658); Tirmizi, İlim 3, (2651).

4089 - Sehl İbnu sa'd radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Vallahi, senin hidayetinle bir tek kişiye hidayet verilmesi, senin icin kıymetli develerden muteşekkil surulerden daha hayırlıdır."

Ebu Davud, İlm 10, (3661); Buhari, Ashabu'n-Nebi 9; Muslim, Fedailu'l-Ashab 34, (2046).

4090 - Ebu HÂrun el-Abdi anlatıyor: "Biz Ebu Sa'id el-Hudri radıyallahu anh'a uğrardık. O bize: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın (bize) vasiyetine merhaba" (derdi ve ilave ederdi): "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm demişti ki: "İnsanlar (dinde) size tabidirler. Size (aktar-ı Âlemden yani) dunyanın her tarafından bir kısım erkekler gelip İslam dinini oğrenecekler. Onlar geldikleri vakit, onlara hep hayrı tavsiye edin."

Tirmizi, İlim 10, (3661). 4091 - Yezid İbnu Seleme el-Cûfi radıyallahu anh anlatıyor: "Ey Allah'ın Resulu! dedim, ben senden pek cok hadis işittim. Ancak bunlardan, sonradan işittiklerimin, onceden işittiklerimi unutturacağından korkuyorum. Bana (hepsinin yerini tutacak) cÂmi bir kelime soyle!"

"Bildiklerinde Allah'a karşı muttaki ol (bu sana yeter)!" buyurdular."

Tirmizi, İlim 19, (2684).

Rezin şu ziyadeyi yaptı: "...ve onunla amel et!"

4092 - Rebi'a İbnu Ebi Abdirrahman der ki: "Yanında bir miktar ilim olan kimseye, nefsini zayi etmesi munasib duşmez."

Buhari bab başlığında kaydetmiştir. (İlim 21.)

İLİM VEOĞRENME ADABI

4093 - İkrime rahimehullah anlatıyor: "İbnu Abbas radıyallahu anhuma dedi ki: "İnsanlara haftada birkere hadis anhlat. Buna uymazsan iki kere olsun. Daha cok yapmak istersen uc olsun. Sakın halkı şu Kur'an'dan usandırma! Halk kendi meselelerini konuşurken, senin onlara gelip, sozlerini keserek, bir şeyler anlatıp onları bıktırdığını gormeyeceğim. Onlar konuşurken sus ve dinle. Onlar sana gelip: "Konuş!" diye talebte bulununca, istiyorlar demektir, o zaman konuşursun. Dua'da seci meselesine dikkat et ve ondan kacın. Zira ben, Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm ve Ashab-ı Kiram'ın devrinde yaşadım, bunu yapmıyorlardı."

Buhari, Da'avat 20.

4094 - Hz. Ali radıyallahu anh demiştir ki: "İnsanlara anlayacakları şeyleri anlatın. Allah ve resulunun tekzib edilmelerini ister misiniz?"

Buhari, İlim 49.

4095 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh diyor ki: "Sen bir cemaate akıllarının almayacağı bir şey soylersen mutlaka bu, bir kısmına fitne olur."

Muslim, Mukaddime 5.

HADİS RİVAYETİ VE NAKLİ

4096 - İbnu Mes'ud radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Benden bir şey işitip onu (artırıp eksiltmeden) işittiği şekilde başkasına ulaştıran kimsenin (Kıyamet gunu) Allah yuzunu taze kılsın. Zira, kendisine ulaştırılan oyleleri var ki, bizzat işitenden daha iyi kavrar."

Tirmizi, İlm 7, (2658).

4097 - Abdullah İbnu Amr İbni'l-As radıyallahu anhuma anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Bir ayet bile olsa benden başkasına goturun. Beni İsrail (hikÂyelerin)den de rivayet edin, bunda bir mahzur yok. Ancak kim bile bile bana yalan nisbet ederse cehennemdeki yerini hazırlasın."

Buhari, Enbiya 50; Tirmizi, İlm 13, (2671).

4098 - Mahmud İbnu'r-Rebi' radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın ben beş yaşlarımda iken, evimizin kuyusunun kovasından ağzına aldığı suyu yuzume puskurttuğunu hatırlıyorum."

Buhari, İlim 18, Muslim, MesÂcid 54 (33).

4099 - Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'dan iki kap ilim hıfzıma aldım. Bunlardan birini aranızda neşrettim. Ama diğerini soyleyecek olsam şu gırtlağımı kesersiniz."

Buhari, İlm 42.

4100 - Ebu Zerr radıyallahu anh demiştir ki: "Eğer kılıncı şuraya koysanız -eliyle ensesini gostermiştir- ben bu esnada, Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'dan işitmiş bulunduğum bir hadisi, sizin işimi bitirmezden once soyleyebileceğime kanaatim gelse onu mutlaka soylerim."

Buhari, İlim 10.

HADİSİN YAZILMASI

4101 - İbnu Amr İbni'l-As radıyallahu anhuma anlatıyor: "Ben Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'dan işittiğim her şeyi yazıyordum. Kureyş bu işten beni men etti. Dediler ki: "Sen her (işittiğin) şeyi yazıyorsun, halbuki Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm bir insandır, memnun ve ofkeli halde de konuşur."

Bunun uzerine yazmaktan vazgectim. Sonra durumu Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'a anlattım. Parmağı ile ağzına işaret ederek:

"Yaz, nefsimi elinde tutan ZÂta yemin olsun, ondan haktan başka bir şey cıkmaz!" buyurdu."

Ebu Davud, İlim 3, (3646).

4102 - Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Ensardan bir zat Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'a (hafızasını) şikayet ederek dedi ki: "Ey Allah'ın Resûlu! ben senden hadis işitiyorum, cok hoşuma gidiyor, ancak hafızamda tutamıyorum. Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm ona şu cevabı verdi:

"Sağ elini yardıma cağır!" ve eliyle yazma işareti yaptı."

Tirmizi, İlm 12, (2668).

4103 - Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm (bir gun, halka) hitabetti, -(Ebu Hureyre, hadisin vurûdu ile ilgili) bir kıssa anlattı- (hadiste şu ibare de vardı:
) "Ebu Şah dedi ki: "Ey Allah'ın Resûlu! (bu hutbeyi) bana yazıverin!" Bu taleb uzerine Aleyhissalatu vesselam: "Evet Ebu ŞÃ‚h'a yazıverin!" emir buyurdular."

Tirmizi, İlim 12, (2669); Buhari, İlm 39, Lukata 7, Diyat 8; Ebu Davud, İlm 3, (3649).

4104 - Yine Ebu Hureyre radıyallahu anh diyor ki: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın Ashabı arasında İbnu Amr haric, benden daha cok hadis bilen yoktu. (Onun beni gecmesi şuradan ileri geliyordu: ) O hadisleri yazıyordu, ben ise yazmıyordum."

Buhari, İlm 39; Tirmizi, İlm, (2670).

4105 - Zeyd İbnu Sabit radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm bana emretti, ben de onun icin, Suryanice (yahudi) yazısını oğrendim. Şoyle demişti: "Allah'a yemin olsun, ben yazı işimde yahudiye emniyet edemiyorum!"

(Zeyd) der ki: "Allah'a yemin olsun bir ayın yarısı gecmeden, o yazıyı oğrendim ve hazÂkat kazandım. Resûlullah'ın onlara olan mektuplarını yazıyor, onların gonderdiklerini de ona okuyordum."

Buhari, Ahkam 40; Ebu Davud, İlm 2, (3645); Tirmizi, İstizan 22, (2716).

4106 - el-Muttalib İbnu Abdillah İbni Hantab radıyallahu anh anlatıyor: "Zeyd İbnu Sabit Hz. Muaviye radıyallahu anhuma'nın yanına girmişti. Hz. Mu'aviye ona bir hadisten sual etti. Zeyd de hadisi ona soyledi. Hz. Muaviye (orada hazır bulunan bir adama ) hadisi yazmasını emretti. Zeyd mudahalede bulunarak Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm, hadislerinden hic bir şey yazmamamızı emretmişti" dedi. Bunun uzerine Hz. Muaviye yazılanı derhal imha etti."

Ebu Davud, İlm 3, (3647).

4107 - Ebu Sa'idi'l-Hudri radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm şoyle emrettiler: "Benden kur'an dışında bir şey yazmayın. Kim, Kur'an'dan başka bir şey yazmış ise, onu imha etsin."

Muslim, zuhd 72, (3004).

İLMİN KALDIRILMASI

4108 - İbnu Amr İbni'l-As radıyallahu anhuma anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Allah ilmi (verdikten sonra), insanların (kalbinden) zorla sokup almaz. Fakat ilmi, ulemayı kabzetmek suretiyle alır. Ulema kabzedilir, oyle ki, tek bir alim kalmaz. Halk da cahilleri kendine reis yapar. Bunlara meseleler sorulur, onlar da ilme dayanmaksızın (kendi reyleriyle) fetva verirler, boylece hem kendilerini hem de başkalarını dalÂlete atarlar."

Buhari, İlim 34, İ'tisam 7; Muslim, ilm 13, (2573); Tirmizi, ilm 5, (2654). 4109 - Ebu'd-Derda radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm ile beraberdik. Gozunu semaya dikti. Sonra: "Şu anlar, ilmin insanlardan kapıp kacırıldığı anlardır. Oyle ki, bu hususta insanlar hicbir şeye muktedir olamazlar!" buyurdular.

Ziyad İbnu Lebid el-Ensari araya girip: "Bizler Kur'an'ı okuyup dururken ilim bizlerden nasıl kapıp kacırılır? Vallahi biz onu hem okuyacağız, hem de cocuklarımıza, kadınlarımıza okutacağız!" dedi. Resulullah da: "Anasız kalasın, ey Ziyad, ben seni Medine fakihlerinden sayıyordum. (Bak) işte Tevrat ve İncil, yahudilerin ve nasranilerin elinde, onların ne işine yarıyor (sanki onunla amel mi ediyorlar)?" buyurdu. Cubeyr der ki: "Ubade İbnu's-Samit radıyallahu anh'a rastladım. Kardeşin Ebu'd-Derda ne soyledi, işittin mi? dedim. Ve ona Ebu'd-Derda'nın soylediğini haber verdim. bana: "Ebu'd-Derda doğru soylemiş, dilersen kaldırılacak olan ilk ilmin ne olduğunu sana haber vereyim: İnsanlardan kaldırılacak olan ilk ilim huşu'dur. Buyuk bir cÂmiye girip huşu uzere olan tek şahsı goremiyeceğin vakit yakındır!" dedi."

Tirmizi, İlm 5, (2655).

4110 - Omer İbnu Abdilaziz rahimehullah'dan nakledildiğine gore, (Medine valisi) Ebu Bekr İbnu Hazm'a şoyle yazmıştır: "Bak, Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın hadisinden ne varsa yaz. Zira ben, ilmin kaybolmasından ve ulemanın gitmesinden korkuyorum. Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın hadisinden başka bir şey kabul etme. Alimler ilmi yaysınlar, ilim icin (herkese acık yerlerde) halkalar teşkil etsinler, ta ki bilmeyenler de boylece oğrensin. Zira ilim, gizli kalmazsa helak olmaz."

Buhari, İlm 34.



ALİM VE TALİB

6012 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Allah kimin hakkında hayır murad ederse, onu dinde Âlim kılar."

6013 - Hz. Muaviye radıyallahu anh, Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın şoyle soylediğini anlatıyor: "Hayır bir alışkanlıktır, şer de duşmanlıktır; Allah kimin hakkında hayır murad ederse onu dinde fakih (Âlim) kılar."

6014 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm şoyle buyurdular: "İlim talebi her muslumana farzdır. İlmi, ona layık olmayan kimseye oğretmek, domuzun boynuna mucevherat, inci, altın takmak gibidir."

6015 - Zir İbnu Hubeyş anlatıyor: "SafvÂn İbnu AssÂl el-MurÂdi'ye geldim. Bana: "Ne maksatla yanıma geldin?" dedi.

"İlmi ortaya cıkarayım diye!" dedim. Bunun uzerine bana şunu soyledi:

"Ben Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'dan işittim. Buyurmuşlardı ki:

"İlim talep etmek uzere yola cıkan hic kimse yoktur ki, melekler, onun bu yaptığından memnun olarak, ona kanatlarını germemiş olsunlar!"

6016 - Ebu UmÂme radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Yok edilmezden once şu (dini) ilmi oğrenmeniz gerekir. Onun yok edilmesi kaldırılmasıdır."

Aleyhissalatu vesselÂm, sonra orta parmağı ile şehadet parmağını şoyle birleştirerek: "Alim ve talebe sevapta ortaktırlar, diğer insanIarda (oğretici ve oğrenici olmayanlarda) hayır yoktur!" buyurdular.

6017 - Abdullah İbnu Amr radıyallahu anhum anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm, bir gun, hucrelerinden birinden cıkıp mescide girmişti. Mescidde ise iki halka vardı. Birinde halk, Kur'Ân okuyor, Allah'a dua ediyordu. Diğerindekiler ilim oğrenip ilim oğretmekle meşguldu. AleyhissalÂtu vesselÂm: "Her ikisi de hayır uzeredir: Şunlar Kur'Ân okuyorlar, Allah'a dua ediyorlar, Allah (taleplerini) dilerse onlara verir, dilemezse vermez. Bunlar ise oğrenip oğretiyorlar. Ben de bir muallim olarak gonderildim!" buyurdular ve ilim halkasına oturdular."

İLMİ TEBLİĞ

6018 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki:

"Allah benim sozumu işitip belleyen, sonra da onu benden (başkasına) ulaştıran kimsenin yuzunu Kıyamet gunu ağartsın. Zira nice ilim taşıyıcılar vardır ki, alim değildir. Nice ilim taşıyıcıları ilmi, kendinden daha alim olana taşırlar."

6019 - Yine Hz. Enes anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "İnsanlardan oyleleri vardır ki, onlar hayrın anahtarları, şerrin de surguleridir. Allah'ın, ellerine hayırın anahtarlarını koyduğu kimselere ne mutlu! Şerr'in anahtarlarını Allah'ın ellerine koyduğu kimselere ne yazık!"

6020 - Sehl İbnu Sa'd radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki:

"(Size getirdiğim) bu hayır, birkısım hazineler mesabesindedir. Bu hazinelerin anahtarları vardır. Allah'ın, hayır icin bir anahtar, şerre karşı da surgu kıldığı kimseye ne mutlu. Allah'ın şerre anahtar, hayra surgu kıldığı kimseye de ne yazık!"

HALKA HAYRI OĞRETMEK

6021 - Muaz İbnu Enes'in babası anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Kim bir ilim oğretirse ona bu ilimle amel edenlerin sevabı vardır. Bu amel edenin ucretini eksiltmez."

6022 - Ebu KatÂde babasından naklediyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Kişinin (oldukten sonra) geride bıraktıklarının en hayırlısı şu uc şeydir: "Kendisine dua eden salih bir evlad, ecri kendisine ulaşan bir sadaka-i cariye, kendinden sonra amel edilen bir ilim."

6023 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Mu'min kişiye, hayatta iken yaptığı amel ve iyiliklerden, oldukten sonra ulaşanlar, oğretip neşrettiği bir ilim, geride bıraktığı salih bir evlad, miras bıraktığı bir mushaf (kitap), inşa ettiği bir mescid, yolcular icin yaptırdığı bir bina, akıttığı bir su, hayatta ve sağlıklı iken verdiği bir sadakadır. Olumunden sonra kişiye işte bunlar ulaşır."

6024 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Sadakanın en ustunu, kişinin bir ilim oğrenip sonra da onu musluman kardeşine oğretmesidir."

TEVAZU

6025 - Ebu Umame radıyallahu anh anlatıyor: "Cok sıcak bir gunde Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm Baki'u'l-Garkad cihetine gecti. Arkasında yuruyen kimseler vardı. Bir ara ayak seslerini işitince bu ona ağır geldi ve icine bir kibir duşer endişesiyle yere oturdu, halkın kendisini gecmesini bekledi."

6026 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm yolda yuruyunce Ashab, onun onunde yururler. AleyhissalÂtu vesselÂm'ın sırtını meleklere bırakırlardı."

İLİM TALEBİNE TEŞVİK

6027 - İsmail İbnu Muslim anlatıyor: "Hasan Basri merhuma hastalığı sırasında gecmiş olsun ziyaretine uğramıştık; gelenler odayı doldurdu, oyle ki ayaklarını topladı ve şunları anlattı: "Biz, Ebu Hureyre radıyallahu anh'a hastalanınca gecmiş olsun ziyaretinde bulunduk, ziyaretciler odayı doldurmuştuk, oyle ki, ayaklarını kendine cekti ve: "Bir keresinde Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın yanına girmiş, odasını doldurmuştuk, o da yanı uzerine yatıyordu. Bizi gorunce ayaklarını kendine cekerek topladı ve şoyle buyurdu:

"Haberiniz olsun, benden sonra, ilim talep etmek uzere, (size her taraftan) insanlar gelecekler. Onlara merhaba deyin, selam verin ve ilim oğretin!"

Hasan Basri hazretleri sozlerine devamla dedi ki: "Allah'a yemin olsun! Biz oyle insanlarla karşılaştık ki, (kendilerine ilim talep etmek uzere uğradığımız zaman) bize, ne merhaba dediler, ne selam verdiler ne de ilim oğrettiler. Ancak kendilerine ilim icin gittiğimiz zaman bir şeyler oğrenir idiysek de bize kaba davranırlardı."

İLİMLE AMEL

6028 - İbnu Omer radıyallahu anhum anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki:

"Cuhel takımıyla munakaşa veya ulemÂya karşı boburlenme veya halkın dikkatini kendine cekme gayesiyle ilim talep eden ateştedir."

6029 - Hz. Cabir radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki:

"İlmi, alimlere karşı boburlenmek, cuhel ile munakaşa etmek veya mevki-makam elde etmek icin oğrenmeyin. Kim bunu yaparsa ona ateş gerekir, ateş!"

6030 - İbnu Abbas radıyallahu anhuma anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki:

"Ummetimden birkısım insanlar, dini ilimleri oğrenecekler. Kur'Ân-ı Kerîm'i okuyacaklar ve şoyle diyecekler: "UmerÂya gidip, onların dunyalıklarından alırız, dinimizi de onların şerrinden uzak tutarız." Halbuki bu mumkun değildir, tıpkı katad (denen dikenli ağactan) dikenden başka bir şey elde edilemediği gibi. Aynen oyle de, umerÂnın yakınlığından sadece... elde edilir."

Muhammed İbnu's-SabbÂh: "AleyhissalÂtu vesselÂm sanki hataları kastetmiştir" der."

6031 - Abdullah İbnu Mes'ud radıyallahu anh demiştir ki: "Eğer ilim ehli, ilmi koruyup, onu layık olanlara vermiş olsalardı, ilim sayesinde devirlerinin insanlarına efendi olacaklardı. Ne var ki onlar ilmi, dunyalıklarından menfaat sağlamak icin ehl-i dunya icin harcadılar. Dunya ehli de Âlimleri aşağıladı. Halbuki ben, Peygamberimiz aleyhissalÂtu vesselÂm'ın şoyle soylediğini işittim: "Kimin tasası sadece ahiret oIursa, dunya tasalarına Allah kifÂyet eder. Kim de dunya tasalarına kendini kaptırırsa, dunyanın hangi vadisinde helak olduğuna Allah aldırmayacaktır."

6032 - Huzeyfe radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın şoyle soylediğini işittim: "İlmi, ulemÂya karşı boburlenmek icin veya cuhel ile munakaşa icin veya insanların dikkatini kendinize cekmek icin oğrenmeyin. Kim boyle yaparsa yeri ateştir."

6033 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Kim Âlimlere karşı boburlenmek, cahillerle munakaşa etmek ve halkın dikkatini uzerine cekmek maksadıyla ilim oğrenirse Allah onu cehenneme sokar."

İLMİ GİZLEME

6034 - Hz. CÂbir radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Bu ummetin sonradan gelenleri once gelenlerine lÂnet ettiği vakit, kim bir hadisi soylemez, ketmederse, Allah'ın indirdiğini ketmetmiş (gizlemiş) olur."

6035 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki: "Kim bir ilimden sorulur, o da bunu gizlerse, Kıyamet gunu ateşten bir gem ile gemlenir."