Ucuncu Soz

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
يَاۤ اَيُّهَا النَّاسُ اعْـبُدُوا 1

İBADET ne buyuk bir ticaret ve saadet, fısk ve sefahet ne buyuk bir hasÂret ve helÂket olduğunu anlamak istersen, şu temsîlî hikÂyeciğe bak, dinle: Bir vakit iki asker uzak bir şehre gitmek icin emir alıyorlar. Beraber giderler. Ta yol ikileşir. Bir adam orada bulunur, onlara der:

“Şu sağdaki yol, hic zararı olmamakla beraber, onda giden yolculardan ondan dokuzu buyuk kÂr ve rahat gorur. Soldaki yol ise, menfaati olmamakla beraber, on yolcusundan dokuzu zarar gorur. Hem ikisi kısa ve uzunlukta birdirler. Yalnız bir fark var ki, intizamsız, hukûmetsiz olan sol yolun yolcusu cantasız, silÂhsız gider. Zahirî bir hiffet, yalancı bir rahatlık gorur. İntizam-ı askerî altındaki sağ yolun yolcusu ise, mugaddî hulÂsalardan dolu dort okkalık bir canta ve her aduvvu alt ve mağlûp edecek iki kıyyelik bir mukemmel mîrî silÂhı taşımaya mecburdur.”

O iki asker, o muarrif adamın sozunu dinledikten sonra, şu bahtiyar nefer sağa gider. Bir batman ağırlığı omuzuna ve beline yukler. Fakat kalbi ve ruhu, binler batman minnetlerden ve korkulardan kurtulur. Oteki bedbaht nefer ise askerliği bırakır, nizama tÂbi olmak istemez, sola gider. Cismi bir batman ağırlıktan kurtulur; fakat kalbi binler batman minnetler altında ve ruhu hadsiz korkular altında ezilir. Hem herkese dilenci, hem herşeyden, her hadiseden titrer bir surette gider. Ta mahall-i maksuda yetişir; orada Âsi ve kacak cezasını gorur.
__________________