Bu kÂinat fabrikasının hikmetli ve tanzifci bir Sahibi var

(Dunden devam)

Halbuki bu fabrika-i kÂinat ve misafirhane-i arz o derece pak, temiz ve naziftir ve o kadar kirsiz ve bulaşıksızdır ve ufunetsizdir ki, bir luzumsuz şey ve bir menfaatsiz madde ve tesadufî bir kir bulunmaz. ZÂhirî bulunsa da, cabuk bir istihale makinesine atılır, temizlenir.

Demek bu fabrikaya bakan Zat, cok iyi bakıyor. Ve bu fabrikanın oyle tanzifci bir Sahibi var ki, o koca fabrikayı ve o buyuk sarayı kucuk bir oda gibi supurtur, temizler, tanzim ve tanzif eder. Ve o pek buyuk fabrikanın buyukluğu nisbetinde muzahrefatı ve enkazından kalma kirli maddeleri, supruntuleri bulunmuyor. Belki buyukluğu nisbetinde temizliğine ve nezafetine dikkat ediliyor.

Bir insan, bir ayda yıkanmazsa ve kucuk odasını supurmezse cok kirlenir, pislenir. Demek bu saray-ı Âlemdeki paklık, safîlik, nuranîlik, temizlik, mutemadiyen hikmetli bir tanziften, bir dikkatli tathirden ileri geliyor. Ve eğer o daimî tathir ve supurmek ve dikkatle bakmak olmasaydı, bir senede butun hayvanların yuz bin milletleri arzın yuzunde boğulacaklardı. Ve semavatın fezasında tahribe ve mevte mazhar olan kurelerin ve peyklerin, belki yıldızların enkazları, başımızı ve diğer hayvanatın başlarını, belki kure-i arzın başını, belki dunyamızın başını kıracaklardı, dağlar buyukluğundeki taşları başımıza yağdıracaklardı. Ve bizi bu vatan-ı dunyevîmizden kacıracaklardı. Halbuki, eskiden beri o yukarı Âlemlerdeki tahrip ve tamirden, medar-ı ibret olarak, yalnız birkac semavî taşlar duşmuşse de, hic kimsenin başını kırmamış.

(Devamı var)

Lem’alar, Otuzuncu Lem’a (Eskişehir Hapishanesinin Bir Meyvesi), s. 597
__________________