5691 - Saîd İbnu'I-HÂris anlatıyor: "İbnu Omer radıyallahu anhumÂ'yı şoyle soyler işittim: "Siz nezretmekten yasaklanmadınız mı? Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm demişti ki: "Nezir; olacak bir şeyi ne one alır ne de geriye bıraktırır. Ancak onunla cimriden mal cıkarılmış olur."

BuhÂrî, Kader 6, Eyman 26; Muslim, Nezr 3, (1639); Ebu DÂvud, EymÂn 26, (3287); NesÂî, EymÂn 24, (7, 15,16).

5692 - Hz. Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki:

"Nezir, ademoğluna, Allah'ın kendisine takdir etmediği hicbir şeyi yakınlaştırmaz. Ancak nezir, kadere muvafık olur. Nezir sayesinde, cimrinin kendi arzusu ile cıkarmak istemediği, cimriden cıkarılır."

BuhÂrî, Kader 6, EymÂn 26; Muslim, EymÂn 7, (1640); Ebu DÂvud; EymÂn 26, (3288); Tirmizi, Nuzûr 10, (1538); NesÂî, EymÂn 25, (7,16).

TAATE YONELİK NEZİR

5693 - Hz. Aişe radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın şoyle soydediğini işittim:

"Kim Allah'a itaat etmeye nezrederse hemen itaat etsin. Kim de Allah'a isyan etmeye nezrederse, sakın isyan etmesin."

BuhÂrî, Eyman 28; Muvatta, Nuzur 8, (2, 476); Ebu Davud, EymÂn 22, (3289); Tirmizi, Nuzûr 2; (1526); NesÂî, EymÂn 28, (7,17); İbnu MÂce, KefÂrat 16, (2126).

NAMAZLA İLGİLİ NEZİR

5694 - İbnu AbbÂs radıyallahu anhuma anlatıyor: "Bir kadın hastalanmıştı, şoyle bir nezirde bulundu: "Allah TeÂla hazretleri bana şifa verirse, buradan gidip Mescid-i AksÂ'da namaz kılacağım." Sonra kadın iyileşmişti. Hemen yol hazırlığı yaptı. Hz. Meymune radıyallahu anhÂ'ya geldi, selam verip kararını anlattı. Meymune, kadına:

"Hele otur, hazırladığını (burada) ye. Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm'ın mescidinde namaz kıl. Zira ben O'nun şoyle soylediğini işittim:

"Şu mescidimde kılınan bir namaz, KÂ'be Mescidi hÂric butun mescidlerde kılınan bin namazdan daha hayırlıdır."

Muslim, Hacc 510, (1396).

5695 - Hz. CÂbir radıyallahu anh anlatıyor: "Fetih gunu bir adam kalkıp: "Ey Allah'ın Resûlu dedi. Ben aziz ve celil olan Allah'a nezirde bulundum ve dedim ki: "Eğer Mekke'nin fethini sana muyesser ederse, Beytu'I Makdis'te iki rek'at namaz kılacağım." Resulullah aleyhissalatu vesselÂm adama:

"Sen şurada kıl!" cevabında bulundu. Adam talebini tekrar etti:

"Sen şurada kıl!" buyurdu. Adam bir kere daha tekrar edince:

"Oyleyse sen bilirsin" buyurdular."

Ebu DÂvud, EymÂn 24, (3305). ORUCLA İLGİLİ NEZİR.

5696 - Hakîm İbnu Ebî Hurre el-Eslemi'nin anlattığına gore, "İbnu Omer radıyallahu anhumÂ'nın -onceden belirttiği bir gunde oruc tutmaya nezreden bir kimsenin, nezrettiği o gunu, Kurban veya Ramazan bayramlarına rastladığı taktirde, nezrini yerine getirip getirmeyeceği hususunda- şoyle dediğini işitmiştir: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'da sizin icin guzel ornek vardır. O, ne Kurban ne de Ramazan bayramlarında oruc tutmamıştır. Ustelik o gunlerde oruc tutmayı uygun da gormemiştir:" Soru sahibi sorusunu tekrar edince İbnu Omer: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm nezre uymayı emretmiştir, iki bayram gununde oruc tutmayı da nehyetmiştir" demiştir. Soru sahibi sorusunu yine tekrar edince eski cevabına ilavede bulunmamıştır."

BuhÂrî, EymÂn 32, Savm 67; Muslim, SiyÂm 142, (1139).

5697 - İbnu AbbÂs radıyallahu anhum anlatıyor: "Resulullah aleyhissaIÂtu vesselÂm hutbe verirken, guneşte ayakta duran bir adam gordu. Bunun niye orada durduğunu sordu.

"Bu Ebu İsraîl'dir, guneşte durarak oruc tutmaya, yiyip icmemeye, golgede oturmamaya ve konuşmamaya nezretmiştir!" dediler. AleyhissalÂtu vesselÂm: "Ona soyleyin; golgelensin ve konuşsun, ancak orucunu tamamlasın" buyurdular."

BuhÂrî, EymÂn 31, Muvatta, EymÂn 6, (2, 475); Ebu DÂvud, EymÂn 23, (3300).

5698 - İbnu Omer radıyallahu anhuma anlatıyor: "(Babam) Omer radıyallahu anh (bir gun) dedi ki:

"Ey Allah'ın Resulu! Ben cahiliye devrinde bir gun itikaf yapmayı nezretmiştim. -Bir rivayette Mescid-i Haram'da bir gece denmiştir.- (Bunu ifa etmem gerekir mi?)" Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm: "Nezrini yerine getir!" buyurdular."

BuhÂrî, İ'tikÂf 5, 15, 16, Humus 19, MegÂzî 54, EymÂn 29; Muslim, EymÂn 27, (1656); Ebu DÂvud, EymÂn 32, (3325); Tirmizî, EymÂn 11, (1539); NesÂî, EymÂn 36, (7, 21, 22).

HACCLA İLGİLİ NEZİR

5699 - Ukbe İbnu Amir radıyallahu anh anlatıyor: "Kızkardeşim, Beytullah'a yalın ayak yuruyerek gitmeye nezretmişti. Bu hususta Resûlullah'a sormamı talep etti. Ben de sordum. AleyhissalÂtu vesselÂm:

"Yurusun ve binsin!" buyurdular."

Buhari, CezÂu's-Sayd 27; Muslim, Nezr 11, (1644); Ebu DÂvud, Eyman 23, (3293, 3294, 3299); NesÂi, Eyman 3, (7, 19).

5700 - Tirmizi'nin rivayetinde şu ziyade vardır: "...ayağı cıplak ve başı da ortusuz olarak Resûlullah: "(Allah, kızkardeşinin meşakkati sebebiyle bir şey yapacak değildir.) Ona emredin, başını ortsun, hayvanına binsin, (kefaret olarak) uc gun oruc tutsun" buyurdu."

Tirmizi, Nuzûr 16, (1544),

5701 - İbnu Abbas radıyallahu anhum anlatıyor: "Ukbe'nin kız kardeşi, yuruyerek hacc yapmaya nezretmişti. Ukbe onun bu işi yaya olarak yapamayacağını Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'a soyledi. AleyhissalÂtu vesselÂm:

"Allah, kızkardeşinin yayan yurumesinden mustağnidir. Binsin ve bir deve kurban etsin!" buyurdular."

Bir rivayette: "Allah, kızkardeşinin Beytullah'a yayan yurumesi sebebiyle bir şey yapacak değildir" buyrulmuştur.

Ebu DÂvud, Eyman 23, (3295, 3296, 3297).

5702 - Hz. Enes radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm, iki oğlunun omuzlarına ardılmış olarak yurumekte olan bir ihtiyar gormuştu.

"Bunun derdi ne de boyle yuruyor" diye sordu.

"Yurumeye nezretmiş!" dediler.

"Şurası muhakkak ki, Allah bu bicarenin kendine eziyet etmesinden mustağnidir" buyurdular ve hayvanına binmesini emrettiler."

Buhari, Eyman 31, Sayd 27; Muslim, Nuzûr 9, (1642); Ebu DÂvud, Eyman 23, (3301); Tirmizi, Nuzûr 9, (1537); NesÂi, Eyman 42, (7, 30).

MALLA İLGİLİ NEZİR

5703 - Hz. Aişe radıyallahu anh demiştir ki: "Kim "Malım KÂ'be yolunda feda olsun!" diye nezrederse, ona yemin kefÂreti gerekir. Kim de bağışlayacağı malı tayin edip belirlerse, o malı cıkarması gerekir, hatta bu mal ucte birden fazla bile olsa."

Bu hadisin "...yemin kefareti gerekir" ibaresine kadar olan kısmını, Muvatta'da İmam Malik tahric etmiştir. Geri kalan kısmını ise Rezin tahric etmiştir.

Muvatta, Nuzûr 17, (2, 481).

5704 - İmam Malik'ten rivayete gore, "kendisine, "Malım Allah yolunda sadakadır" diyen kimse hakkında sorulmuştu, şu cevabı verdi:

"Ucte birini sadaka yapar. Zira, AleyhissalÂtu vesselÂm, Ebu LubÂbe radıyallahu anh: "Gunahı işlemiş bulunduğum kavmimin yurdunu terkedip, sana mucavir olacağım. Malımı da Allah ve Resûlune tasadduk edeceğim" dediği vakit: "Bu maldan ucte birinin bağışı sana kifÂyet eder" demişti."

Muvatta, Nuzûr 16, (2, 481).

5705 - Amr İbnu Şu'ayb an ebihi an ceddihi radıyallahu anh anlatıyor: "Bir kadın (gelerek): "Ey Allah'ın Resûlu! Ben senin yanıbaşında def calmaya nezrettim!" dedi. AleyhissalÂtu vesselÂm:

"Nezrini yerine getir!" buyurdular."

Ebu Davud, Eyman 27, (3315).

5706 - Rezin şu ziyadeyi kaydetti: "Kadın dedi ki: "Ey Allah'ın Resulu! Cıktığın gazveden sağ-salim ganimetle donersen sana (zafer alÂmeti olarak) def calıvereceğim diye nezrettim!"

Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm bu talep uzerine: "Eğer nezretti isen haydi nezrini yerine getir, yoksa boyle bir şey yapma!" buyurdular."

Rezin'in ziyadesi İbnu HibbÂn'ın Sahih'inde gecmektedir (6, 286-287).

5707 - SÂbit İbnu'd-DahhÂk radıyallahu anh anlatıyor: "Bir adam, Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm'a: "Ben şu şu yerde bir kurban kesmeye nezrettim!" dedi. Zikrettiği yer cahiliye insanlarının kurban kestikleri bir yerdi. AleyhissalÂtu vesselÂm:

"Orada, kendisine ibadet edilen cahiliye putlarından biri var mı?" diye sordu. Adam:

"Hayır!" deyince:

"Pekiyi orada, onların bayramlarından bir bayram kutlanıyor mu?" diye sordu. Onlar yine "hayır!" deyince:

"Oyleyse nezrini yerine getir!" emrettiler."

Ebu DÂvud, Eyman 27, (3313).

MA'SİYETLE İLGİLİ NEZİR

5708 - Hz. Aişe radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki:

"Ma'siyette (gunah şeylerde) nezir yoktur. Bunun kefÂreti de yemin kefÂretidir."

Ebu DÂvud, EymÂn 23, (3292); Tirmizi, Nuzûr 1, (1524); NesÂî, EymÂn 41, (7, 26).

5709 - İbnu Amr İbnu'I-Âs radıyallahu anhum anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki:

"Ancak, kendisiyle Allah TeÂla hazretlerinin rızası talep edilen şeylerde nezir vardır. Sıla-ı rahmı koparma uzerine de yemin yoktur."

Ebu DÂvud, EymÂn 15, (3273, 3274).

5710 - İmrÂn İbnu Husayn radıyallahu anhuma anlatıyor: "Resulullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdullar ki:

"Ne bir mÂsiyette ne de insanoğlunun mÂlik olmadığı bir şeyde nezir yoktur."

NesÂi, EymÂn 14, (7, 28); Muslim, Nezr 8, (1641); Ebu DÂvud, Eyman 28, (3316).

5711 - Yahya İbnu Sa'id radıyallahu anh anlatıyor: "Kasım İbnu Muhammed'in şoyle soylediğini işittim: "İbnu AbbÂs radıyallahu anhuma'ya bir kadın gelip:

"Ben oğlumu kurban etmeye nezrettim! (Ne dersin?)" dedi. İbnu AbbÂs ona:

"Oğlunu kesme, yeminine karşı keffÂrette bulun!" diye cevap verdi. Bu cevap karşısında orada bulunan yaşlı bir zat:

"Bu nezirde nasıl keffÂret olur?" dedi. İbnu AbbÂs acıkladı:

"Allah TeÂla hazretleri Kur'Ân-ı Kerim'de: "Hanımlarına zıhÂr yapanlarınız bilsin ki, bu sozleriyle hanımları onların anneleri olmuş olmaz. Gercekten onlar cirkin ve asılsız bir soz soyluyorlar..." (MucÂdele 2) buyurmuş, sonra da gorduğun gibi, bu zıhÂrda bulunanlara keffÂret takdir etmiştir."

Muvatta, Nuzûr 7, (2, 476).

5712 - Muhammed İbnu Munteşir anlatıyor: "Bir adam, Allah, duşmanından kurtardığı taktirde kendisini kurban etmeye nezretmişti. Durumu gelip İbnu AbbÂs radıyallahu anhumÂ'ya sordu. O da, hizmetcisi Mesruk'a sormasını soyledi. Adam ona sorunca, Mesrûk:

"Sen kendini kurban etme. Cunku, eğer mu'min biriysen, mu'min bir canı oldurmuş olacaksın; yok eğer kÂfirsen, cehenneme gitmede acelecilik etmiş olacaksın. En iyisi, bir koc satın al, bunu muslumanlar icin kes. Cunku İshÂk aleyhisselÂm senden daha hayırlıdır. O bir koc ile fidyelendi" diye cevap verdi. Adam bu cevabı İbnu Abbas radıyallahu anhumÂ'ya haber verdi. Bunun uzerine:

"Sana, ben de boyle fetva vermeyi duşunmuştum!" dedi."

Rezin tahric etmiştir.

5713 - Ukbe İbnu Âmir radıyallahu anh anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurmuştur ki:

"Nezir keffÂreti, başka bir şey zikredilmemişse yemin keffÂretidir."

Muslim, Nuzûr 13, (1645); Ebu DÂvud, EymÂn 31, (3323); Tirmizî, Nuzur 4, (1528).

5714 - İmrÂn İbnu Husayn radıyallahu anhum anlatıyor: "Resûlullah aleyhissalÂtu vesselÂm buyurdular ki:

"Nezir iki ceşittir: Kimin nezri Allah'a taatla ilgiliyse bu nezir Allah icindir. Bunda vefa gerekir. Kimin nezri de Allah'a masiyetle ilgili ise işte bu nezir şeytan icindir, bunda vefa yoktur. Boyle bir nezirde bulunan kimse, nezri icin, yeminde olduğu gibi keffarette bulunur."

NesÂî, EymÂn 41, (7, 28, 29).