بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
وَمَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ اُوتِىَ خَيْرًا كَثِيرًا 1

Kur’Ân-ı Hakîmin hikmet-i kudsiyesi ile felsefe hikmetinin icmÂlen muvazenesi; hem hikmet-i Kur’Âniyenin, insanın hayat-ı şahsiyesine ve hayat-ı ictimaiyesine verdiği ders-i terbiyenin gayet kısa bir fezlekesi; hem Kur’Ân’ın sair kelimÂt-ı İlÂhiyeye ve butun kelÂmlara cihet-i ruchaniyetine bir işarettir. İşte bu Sozde Dort Esas vardır.

BİRİNCİ ESAS

Hikmet-i Kur’Âniye ile hikmet-i fenniyenin farklarına şu gelecek hikÂye-i temsiliye durbunuyle bak.

Bir zaman hem dindar, hem gayet san’atkÂr bir hÂkim-i namdar istedi ki, Kur’Ân-ı Hakîmi, maÂnîsindeki kudsiyetine ve kelimÂtındaki i’cÂza şayeste bir yazı ile yazsın, o muciznum kamete harika bir libas giydirilsin. İşte o nakkaş zat, Kur’Ân’ı pek acip bir tarzda yazdı. Butun kıymettar cevherleri yazısında istimal etti. Hakaikının tenevvuune işaret icin, bazı mucessem hurufatını elmas ve zumrutle ve bir kısmını lu’lu’ ve akikle ve bir taifesini pırlanta ve mercanla ve bir nev’ini altın ve gumuşle yazdı. Hem oyle bir tarzda suslendirip munakkaş etti ki, okumayı bilen ve bilmeyen herkes temÂşÃ‚sından hayran olup istihsan ederdi. Bahusus ehl-i hakikatin nazarına, o surî guzellik, mÂnÂsındaki gayet parlak guzelliğin ve gayet şirin tezyinatın işÃ‚rÂtı olduğundan, pek kıymettar bir antika olmuştur.
__________________