"Ey iman edenler! Allah'a, Peygamberine, Peygamberine indirdiği Kitab'a ve daha once indirdiği kitaba iman edin." Nisa, 4/136

İmam-ı Azam, Ahmed İ. Hanbel, İmam-ı Şafi, Sufyan-ı Sevri ve diğer butun alimlere gore, kişinin imanı delili olmasa da sahihtir. Ancak delil aramayı terk ettiği icin gunahkardır ve asidir. Bu alimlere gore, iman hakikatlerinin delillerini bilmek vaciptir. Terki ise haramdır.

İmam Eşari ise biraz daha ileriye gider ve der ki: “İmanın sıhhatinin şartı, imanın temel meselelerinden her bir meseleyi akli deliller ile bilmektir.” Buna gore, imanın delillerini bilmeyen kimse İmam Eşari’nin katında, mutlak olarak mumin değildir. Bu kişi her ne kadar mutlak olarak mumin olmasa da kufre zıt olan şeyin kendisinde bulunmasından dolayı kafir de değildir. Bu kişi araştırma ve delil talep etmeyi terk ettiği icin asidir.

İmam Eşari şoyle devam eder: “Bu kimse diğer asiler gibidir. -Yani icki icen, kumar oynayan ve diğer haramları işleyen asiler gibidir- Onun durumu Allah’a kalmıştır. Allah dilerse onu affedip cennetine koyar, dilerse gunahı kadar ona azap cektirir ve daha sonra cennetine sokar.” (Fıkh-ı Ekber Şerhi İmam-ı Azam)

Demek, uc mezhep imamı olan İmam-ı Azam, İmam-ı Şafi ve Ahmed İ. Hanbel’e gore, delil talep etmek ve imani meseleleri delilleriyle bilmek vaciptir. Bilmeyen mumindir, ama delil aramayı terk ettiği icin asi ve gunahkardır. Cumhurun goruşu de budur. İmam Eşari ise delili, imanın sıhhat şartı kabul etmiş ve iman hakikatlerini delilleriyle bilmeyenin mutlak mumin olmadığını soylemiştir.

O halde bir Musluman’ın ilk işi: Oğrenilmesi vacip olan iman hakikatlerinin delillerini oğrenmek ve delilleri oğrenmeyi terk etmekten dolayı kazanılan “asi” ve “gunahkar” sıfatından kurtulmaktır. Bu, namaz kılmak, oruc tutmak ve kurban kesmek gibi kişiye gerekli olan bir ibadettir. Farz-ı kifaye değil, kendisine farz-ı ayn olan bir ilimdir.

Netice olarak diyebiliriz ki: Madem alimlerin ittifakıyla, iman hakikatlerini delilleriyle bilmek vaciptir. Ve madem delil talep etmenin terki de haramdır. O halde “Delile gerek yok. Şuphemiz yok ki, delile ihtiyacımız olsun.” sozu ne kadar batıl ve ne kadar İslam’ın ruhuna muhaliftir; aklı olan herkes anlar. Delillerle uğraşmayı malayani sayanların kulakları cınlaya!

"En muhim iş, taklidi imanı tahkiki imana cevirerek imanı kuvvetlendirmektir, imanı takviye etmektir; imanı kurtarmaktır." Risale-i Nur

__________________