Eskişehir Mahkemesi Mudafaasından:

Ben, hukûmet-i Cumhuriyeyi, ilcaat-ı zamana gore bir kısım kanun-u medenîyi kabul etmiş ve vatan ve millete zarar veren dinsizlik cereyanlarına meydan vermeyen bir hukûmet-i İslÂmiye biliyorum.

Kararname namındaki ithamnamede, vazifesini yapan mustantiklere değil, belki mustantiklerin istinad ettiği mulhid zalimlerin evham ve entrikalarına karşı derim:

Siz beni, dini siyasete alet etmekle itham ediyorsunuz. Ve o itham, zÂhir bir iftira olduğu ve esassız, curuk bulunduğunu yuz delil-i kat’î ile ispat etmekle beraber, bu ağır iftiranıza mukabil, ben de sizi, siyaseti dinsizliğe alet etmek istiyorsunuz diye itham ediyorum!

Bir zaman, cerbezeli bir padişah, adalet niyetiyle cok zulum ediyormuş.

Bir muhakkik Âlim ona demiş: “Ey hÂkim! Sen, raiyyetine adalet namıyla zulum ediyorsun. Cunku tenkitkÂrÂne cerbezeli nazarın, zamanen muteferrik kusuratı, birden toplar, bir zamanda tasavvur edip, sahibini şiddetli bir cezaya carpıyorsun. Hem, bir kavmin muteferrik efradından vucuda gelen kusuratı, o tenkitkÂr cerbezeli nazarında topluyorsun. Sonra o perde ile, o taifenin her bir ferdine karşı bir nefret, bir hiddet size gelir; haksız olarak onlara vurursun. Evet, senin bir sene zarfında attığın tukuruk, bir gunde senden cıkmış bulunsa, icinde boğulacaksın; muteferrik zamanda istimal ettiğin sulfato gibi acı ilÂcları, bir gunde birkac kişi istimal etse, hepsini de oldurebilir. İşte aynı bunun gibi, mehasinin ortalarında bulunmasıyla, ara sıra kusuratı setretmek lÂzım gelirken, sen, raiyyetine karşı kusuratı izale eden mehasini duşunmeden, cerbezeli nazarınla muteferrik kusuratı toplayıp, ağır ceza veriyorsun.” İşte o padişah, o muhakkik Âlimin ikazatıyla, adalet namına yaptığı zulumden kurtuldu.

B. S. N. Tarihce-i Hayatı, Eskişehir Hayatı, s. 267
__________________