İfade

Herkes insanlarla meşgul; ben insanlardan usandım. MisÂlîlerle mubÂhase daha hoşuma gidiyor; cunku munsıftırlar.

Gariptir ki, bir-iki senedir, uyanık iken zihnimde bir karanlık oluyor. Bazan nisyan-ı mutlak basar. Âlem-i menÂma girdikce bir vuzuh geliyor, daha iyi goruyorum. İşte, iki gece Âlem-i menamda iki suale maruz oldum. Birinci gecede cevaba hazırlanırken uyandım. İkinci gecede cevabı verdim, daha itmam etmeden uyandım.

Birinci sual: “İ’cÂz-ı Kur’Ân’ı icÂz ile beyan et.”

Cevap: İ’cÂz-ı Kur’Ân yedi menabi-i kulliyeden tecellî ve yedi anasırdan terekkup eder.

Birinci menba: LÂfzın fesÂhatinden, nazmın cezaletinden, mÂnÂnın belÂgatından, mefhumların bedÂatinden, mazmunların beraatinden, uslûpların garabetinden tevellud eden nakş-i aciptir.

İkinci unsur: Umur-u kevniyedeki gaybdan, hakaik-i İlÂhiyedeki gaybdan, mÂzideki gaybdan, mustakbeldeki gaybdan terekkup eden ilmu’l-guyûbdur.
__________________