Altıncı Nukte

Resul-i Ekrem AleyhissalÂtu VesselÂm ferman etmiş: “Her bid’at dalÂlettir ve her dalÂlet Cehennem ateşindedir.” Yani, “Bugun sizin dininizi kemale erdirdim. (MÂide Suresi: 3.)” sırrı ile, kavÂid-i Şeriat-ı Garra ve desÂtir-i Sunnet-i Seniyye tamam ve kemalini bulduktan sonra, yeni icadlarla o dusturları beğenmemek veyahut –hÂşÃ‚ ve kell– nÂkıs gormek hissini veren bid’aları icad etmek dalÂlettir, ateştir.

Sunnet-i Seniyyenin merÂtibi var. Bir kısmı vacibdir, terk edilmez. O kısım, Şeriat-ı Garrada tafsilÂtıyla beyan edilmiş. Onlar muhkemattır, hicbir cihette tebeddul etmez. Bir kısmı da nevafil nev’indendir. Nevafil kısmı da iki kısımdır:

Bir kısmı, ibadete tÂbi Sunnet-i Seniyye kısımlarıdır. Onlar dahi Şeriat kitaplarında beyan edilmiş; onların tağyiri bid’attır. Diğer kısmı, “ÂdÂb” tabir ediliyor ki, Siyer-i Seniyye kitaplarında zikredilmiş. Onlara muhalefete bid’a denilmez; fakat ÂdÂb-ı Nebevîye bir nevi muhalefettir ve onların nurundan ve o hakikî edebden istifade etmemektir. Bu kısım ise, orf ve ÂdÂt, muamelÂt-ı fıtriyede Resul-i Ekrem AleyhissalÂtu VesselÂmın tevaturle malûm olan harekÂtına ittiba etmektir. MeselÂ, soylemek ÂdÂbını gosteren ve yemek ve icmek ve yatmak gibi hÂlÂtın ÂdÂbının dusturlarını beyan eden ve muaşerete taallûk eden cok Sunnet-i Seniyyeler var. Bu nevi sunnetlere “ÂdÂb” tabir edilir. Fakat o ÂdÂba ittiba eden, ÂdÂtını ibadete cevirir. O ÂdÂbdan muhim bir feyiz alır. En kucuk bir ÂdÂbın muraatı, Resul-i Ekrem AleyhissalÂtu VesselÂmı tahattur ettiriyor, kalbe bir nur veriyor.

Sunnet-i Seniyyenin icinde en muhimi, İslÂmiyet alÂmetleri olan ve şeaire de taallûk eden sunnetlerdir. Şeair, Âdeta hukuk-u umumiye nev’inden, cemiyete ait bir ubudiyettir. Birisinin yapmasıyla o cemiyet umumen istifade ettiği gibi, onun terkiyle de umum cemaat mes’ul olur. Bu nevi şeaire riya giremez ve ilÂn edilir. Nafile nev’inden de olsa, şahsî farzlardan daha ehemmiyetlidir.

Lem’alar, On Birinci Lem’a, s. 132

LÛ*GAT*CE:

bid’a(t): dinde olmadığı halde sonradan dine sokuşturulmuş olan uygulama, Âdet.

desÂtir-i Sunnet-i Seniyye: Peygamberimizin sunnetinin dusturları.

kavÂid-i Şeriat-ı Garra: Şeriatın kaideleri.

nevafil: nafileler.

tebeddul: değişme.

***
__________________