Cok dostlarla beraber bana nezaret eden bir kumandan, mukerreren sual ettiler:
“Neden vesika icin muracaat etmiyorsun, istida vermiyorsun?”

Elcevap: Beş-altı sebep icin muracaat etmiyorum ve edemiyorum:

Birincisi: Ben ehl-i dunyanın dunyasına karışmadım ki, onların mahkûmu olayım; onlara muracaat edeyim. Ben kader-i İlÂhînin mahkûmuyum ve ona karşı kusurum var; ona muracaat ediyorum.

İkincisi: Bu dunya cabuk tebeddul eder bir misafirhane olduğunu yakînen iman edip bildim; onun icin, hakikî vatan değil, her yer birdir. Madem vatanımda bÂkî kalmayacağım; beyhude ona karşı cabalamak, oraya gitmek bir şeye yaramıyor. Madem her yer misafirhanedir; eğer Misafirhane Sahibinin rahmeti yÂr ise, herkes yÂrdır, her yer yarar; eğer yÂr değilse, her yer kalbe bÂrdır ve herkes duşmandır.

Ucuncusu: Muracaat, kanun dairesinde olur. Halbuki, bu altı senedir bana karşı muamele, keyfî ve fevka’l-kanundur. Menfîler kanunuyla bana muamele edilmedi; hukuk-u medeniyetten ve belki hukuk-u dunyeviyeden ıskat edilmiş bir tarzda bana baktılar. Bu fevka’l-kanun muamele edenlere, kanun namına muracaat manasız olur.

Dorduncusu: Bu sene buranın muduru, benim namıma, Barla’nın bir mahallesi hukmunde olan Bedre karyesinde, tebdil-i hava icin birkac gun kalmaya dair muracaat etti; musaade etmediler. Boyle ehemmiyetsiz bir ihtiyacıma cevab-ı red verenlere nasıl muracaat edilir? Muracaat edilse, zillet icinde faydasız bir tezellul olur.

Beşincisi: Haksızlığı hak iddia edenlere karşı hak dÂv etmek ve onlara muracaat etmek, bir haksızlıktır, hakka karşı bir hurmetsizliktir. Ben bu haksızlığı ve hakka karşı hurmetsizliği irtikÂb etmek istemem vesselÂm.

B. S. N. Tarihce-i Hayatı, Eskişehir Hayatı, s. 292
__________________