SOZLER

BİRİNCİ SOZ
Besmelenin anlam ve onemi. Ceşitli varlıkların dilinde besmele. Allah’ın adını anmak ve Onun adıyla hareket etmek neler kazandırır?


On Dorduncu Lem’a’nın İkinci Makamı
BismillÂhirrahmÂnirrÂhîm’in binler esrarından altı sırrına dairdir.
Birinci Sır: KÂinat, yer ve insan simasında uc rububiyet sikkesi vardır.
İkinci Sır: Vahidiyet icinde ehadiyet cilvesini izah eder.
Ucuncu Sır: KÂinatı şenlendiren rahmettir.
Dorduncu Sır: Rahmaniyet icinde ehadiyet sikkesini gosteriyor.
Beşinci Sır: “Allah insanı Rahman sûretinde yaratmıştır” hadisinin izahı.
Altıncı Sır: Rahmetin kıymetini anlatır.


İKİNCİ SOZ
İnananların ve inkÂr edenlerin bakış acıları arasında bir karşılaştırma. Cennet hayatını insan bu dunyada yaşamaya başlayabilir mi?


UCUNCU SOZ
Allah’a kulluk gorevlerini yerine getiren ve getirmeyenler arasında bir karşılaştırma. Tevekkulun tanımı ve kazandırdıkları.


DORDUNCU SOZ
Namaz kılan ve kılmayanların kazanc ve kayıpları arasında bir karşılaştırma. Bir saatlik ibadetle gunun yirmi dort saatini ibadet haline getirmenin yolu.


BEŞİNCİ SOZ
Dunya işleri namaza engel olabilir mi? Rızk icin calışmak ne zaman ibadet olur, ne zaman ibadete engel teşkil eder?


ALTINCI SOZ
“Allah, inananlardan, mallarını ve canlarını, Cennet karşılığında satın almıştır” mealindeki Âyetin bir acıklaması. Yetenek ve organlarımızın Allah icin nasıl kullanılabileceğine dair pratik ornekler.


YEDİNCİ SOZ
Namaz kılmaya ve buyuk gunahlardan kacınmaya dair. Sabır, tevekkul, şukur, kanaat nedir? Allah’tan korkmak nasıl olur?


SEKİZİNCİ SOZ
“Fenalığı kendinden, iyiliği Allah’tan bil” mealindeki Âyetin bir acıklaması. İnananların ve inanmayanların dunya hayatındaki kazanc ve kayıplarına dair bir karşılaştırma.


DOKUZUNCU SOZ
Namaz nicin gunde beş vakit kılınır? Her vaktin ayrı ayrı acıklaması.
Birinci Nukte: Namazın anlamı. Namaz tesbihatındaki sozlerin namazla ilişkisi.
İkinci Nukte: İbadetin anlamı. Namaz icindeki sozlerin ve hareketlerin dile getirdiği mÂnÂlar
Ucuncu Nukte: Butun ibadetlerin ozeti olarak namaz
Dorduncu Nukte: İnsanın, dunyanın ve kÂinatın omrunde, beş namaz vaktinin karşılıkları ve bu vakitler arasındaki ilişkiler
Beşinci Nukte: Herbiri insan ve kÂinat omrunde belirli devrelere işaret eden vakitlerde namaz kılan bir kul, bu hareketiyle hangi mÂnÂları dile getirir?


ONUNCU SOZ
Oldukten sonra dirilme, Âhiret Âlemi, Cennet ve Cehennem. İcinde yaşadığımız dunyada, Âhiretin varlığını gosteren deliller. Giriş Bolumunde temsilî bir hikÂye yer alır ve bunu izleyen “Suret”ler ile bir sonraki bolumun “Hakikat”leri, bu temsildeki onemli unsurları acıklar.
Birinci Suret: Dunyada eseri gorunen bir egemenliğin, başka bir dunyadaki odul ve cezaya işareti.
İkinci Suret: Egemenlik sahibinin ikram arzusunun odullendirmeye, adaletinin ise zalimleri cezalandırmaya işareti ve “Mahkeme-i Kubr”ya delil teşkil edişi.
Ucuncu Suret: Varlıklarda gorunen hikmet ve duzenin adalete, adaletin ise “Mahkeme-i Kubr”ya işareti.
Dorduncu Suret: Dunyada sergilenen eserlerin ortaya koyduğu comertlik ve guzelliğin, daha geniş ve devamlı bir sergiye işareti.
Beşinci Suret: Her yerde eseri gorunen bir şefkatin başka bir Âleme işareti. Ozellikle, Âhirzaman Peygamberinin bu konudaki duaları ve Allah’ın ona karşı olan şefkat ve sevgisi.
Altıncı Suret: Dunyanın her yanında gorulen surekli faaliyet ve değişikliklerin bir başka Âleme işareti.
Yedinci Suret: İnsan hafızası ile Levh-i Mahfuz arasındaki ilişki. Dunyada olup bitenlerin kayda gecirilişi ve “Mahkeme-i Kubr”ya işareti.
Sekizinci Suret: Temsildeki Padişahtan gelen mesajda bir odul ve ceza yerine dair vaadler ve bu vaadlere inanmayı gerektiren nedenler.
Dokuzuncu Suret: Temsildeki Padişahla teması bulunan bazı onemli kişilerin, Sekizinci Surette gecen vaadleri doğrulayan haberleri.
Onuncu Suret: Temsildeki ulkede herşeyin surekli olarak yıkılıp yerine yenisinin yapılmakta oluşunun, bÂki bir Âleme işareti.
On Birinci Suret: Ortalıktaki faaliyetlerde eseri gorunen hikmet, merhamet ve adaletin başka bir Âleme işareti.
On İkinci Suret: Temsildeki Padişahın ordusundaki en yuksek rutbeli subaylara verilen gorev ve donanımların ebedî bir Âleme işareti. Padişahın en yuksek rutbeli yaverinin ondan getirdiği mesaj.
Mukaddime:
Birinci İşaret: Birinci bolumdeki hikÂyede yer alan kahramanların acıklaması. KÂinatın, mutlak egemenlik sahibi bir Yaratıcıya işareti
İkinci İşaret: Temsilde en yuksek rutbeli yaver olarak işaret edilen Âhirzaman Peygamberinin gorevleri ve doğruluğunun delilleri.
Ucuncu İşaret: Temsilde yuksek rutbeli subaylar olarak işaret edilen insanların onemi ve Âhiretin varlığına işareti.
Birinci Hakikat: Malikiyet ve egemenlik hakikatlerinin ve İlÂhî isimlerden Rab isminin Âhirete işareti.
İkinci Hakikat: Kerem, rahmet, izzet ve celÂl hakikatleri ile Kerîm ve Rahîm isimlerinin Âhirete işareti.
Ucuncu Hakikat: Hikmet ve adaletin dunyadaki delilleri ve Hakîm ve Âdil isimlerinin Âhirete işareti.
Dorduncu Hakikat: Dunyada eserleri gorunen comertlik ve guzellik hakikatleri ile Cevad ve Cemîl isimlerinin Âhirete işareti.
Beşinci Hakikat: Canlılar dunyasında eserlerini gosteren şefkat hakikatinin, Hz. Muhammed’in (a.s.m.) ve Mucîb ve Rahîm isimlerinin Âhirete işareti.
Altıncı Hakikat: Dunyada surup giden ve surekli olarak değişen faaliyetlerin ortaya koyduğu haşmet ve surekliliğin ve Celîl ve BÂkî isimlerinin Âhirete işareti.
Altıncı Hakikat: Dunyada surup giden ve surekli olarak değişen faaliyetlerin ortaya koyduğu haşmet ve surekliliğin ve Celîl ve BÂkî isimlerinin Âhirete işareti.
Yedinci Hakikat: Tohum, cekirdek ve hafıza gibi varlıkların ortaya koyduğu bir “saklama ve koruma” fiilinin ve Hafîz ve Rakîb isimlerinin Âhirete işareti.
Sekizinci Hakikat: Bir buyuk odul ve ceza gunune dair KÂinat Yaratıcısının peygamberlerle bildirdiği vaadlerin ve Cemîl ve Celîl isimlerinin Âhirete işareti.
Dokuzuncu Hakikat: Canlılar dunyasında, ozellikle kış ve bahar mevsimlerinde gorunen “oldurme” ve “diriltme” fiillerinin ve Muhyî ve Mumît isimlerinin Âhirete işareti.
Onuncu Hakikat: Varlıkların ve olayların, herşeyi kuşatan bir hikmet, inayet, rahmet ve adalete; bu hakikatlerin ve Hakîm, Kerîm, Âdil ve Rahîm isimlerinin Âhirete işareti.
On Birinci Hakikat: İnsanın yaratılış, yetenek ve gorevlerinin ve Hak isminin Âhirete işareti.
On İkinci Hakikat: Peygamberimizin, Kur’Ân’ın ve BismillÂhirrahmÂnirrahîm’in Âhirete işareti.
Hatime: “Hepinizin yaratılması ve diriltilmesi, tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir” meÂlindeki Âyetin acıklaması.
Onuncu Sozun Muhim Bir Zeyli ve LÂhikasının Birinci Parcası
Oldukten sonra dirilmeye ve Âhirete îman, insanın hem şahsî, hem de cemiyet hayatının huzuru icin ne kadar gereklidir? Bu hususu, oldukten sonra dirilmenin delilleriyle beraber acıklayan ve ispat eden onemli bir tefsirdir.
Mukaddime:
Birinci Nokta: Ahiret inancı, toplumsal ve ferdî hayatın saadetinin esasıdır.
Birincisi: İnsanlığın yarısını teşkil eden cocuklar icin ahiret inancının faydası.
İkinci Delil: İhtiyarlar icin ahiret inancının dunyevi faydalarını izah eder.
Ucuncu Delil: Gencler icin faydasını izah eder.
Dorduncu Delil: Aile hayatı icin faydasını izah eder.
İkinci Nokta: Haşre imanı, diğer iman hakikatlerinin ispatı ele alınıyor.
Zeylin İkinci Parcası
Hayat, imanın altı erkÂnına bakıp ispat ediyor.
Zeylin Ucuncu Parcası
“Korkunc bir ses onlara yetti” (YÂsin Sûresi, 36:29); “Kıyametin gercekleşmesi ise goz acıp kapayıncaya kadar” (Nahl Sûresi, 16:77) Âyetleri kıyametin kopmasının zamansız olacağını haber veriyor. Aklı bu hususta ikna etmek icin ornekler veriliyor.
Birinci Mesele: Ruhların cesetlerine gelmesinin orneği dağılmış ordunun duduk sesiyle toplanması misaliyle ispatlanır.
İkinci Mesele: Cesetlerin yeniden diriltilmesinin orneği buyuk bir şehrin karanlık bir gecede bir merkezden bir anda aydınlatılması ile ispatlanır.
Ucuncu Mesele: Cesetlerin yeniden diriltilmesiyle ilgili orneği baharda birden sayısız cicek ve bitkilerin acılıp gelişmesiyle ispatlanır.
Dorduncu Mes’ele: Dunyanın olumu ve Kıyamet kopması bir anda bir gezegen ve kuyruklu yıldızın carpmasıyla izah edilir.
Zeylin Dorduncu Parcası
Kur’Ân’ın, Âhirete ait İlÂhî fiilleri anlatırken, dunyada gozlenen fiillerle kalb ve zihinleri ikna etmesi.
Zeylin Beşinci Parcası
Ahirete imanda kuvvetli bir umit ve teselli vardır.


ON BİRİNCİ SOZ
Namazın dile getirdiği anlamlar. Duygu ve yeteneklerin yaratılış amacları. İnsan hayatının dokuz gayesi.


ON İKİNCİ SOZ
Kur’Ân ile din dışı felsefe arasında bir karşılaştırma ve Kur’Ân’ın butun kelÂmlar uzerindeki yeri.
Birinci Esas: Kur’Ân ve felsefenin evrene bakış acıları. “MÂnÂ-yı ismî” ve “mÂnÂ-yı harfî” kavramlarının acıklaması.
İkinci Esas: Kur’Ân ve felsefenin, bireylerin hayatı uzerindeki etkileri.
Ucuncu Esas: Kur’Ân ve felsefenin toplum hayatı uzerindeki etkileri.
Dorduncu Esas: Vahiy ve ilhamın tanım ve karşılaştırması. “Ağaclar kalem, denizler murekkep olsa, Rabbinin kelimelerini yazmakla bitiremezdi” meÂlindeki Âyetin bir acıklaması


ON UCUNCU SOZ
Kur’Ân, alışılagelmiş olaylardaki olağanustuluğu nasıl ortaya cıkarıyor? Kur’Ân’ın uslûbundan zevk almanın yolları.
İkinci Makam
Kabir, genclik, tutuklulular ve kan dÂvÂsı ile ilgili bazı parcalar.
Meyve Risalesinden Altıncı Mesele: İlimlerin diliyle Allah’ı tanıma.
Huve Nuktesi: Hava zerrelerindeki İlÂhî ilim, irade ve kudret tecellîsi.


ON DORDUNCU SOZ
Anlaşılmasında gucluk cekilen bazı Âyet ve hadisler: Yer ve goklerin altı gunde yaratılışı; yaş ve kuru herşeyin bir kitapta yazılmış olması; kırk bin başlı melek; Allah’ın birtek emirle herşeyi yaratması.
Hatime
Dunya hayatı ve olum.
On Dorduncu Sozun Zeyli
Deprem; İlÂhî bir takdir olarak sebep ve sonucları. FelÂketlerdeki hikmetler. Tabiat kanunları ve İlÂhî irade.


ON BEŞİNCİ SOZ
Uzaydaki canlılar, melekler, cin ve şeytanlar. “Dunya semÂsını kandillerle susledik ve onları şeytanlar icin taş yaptık” meÂlindeki Âyetin acıklaması.
Birinci Basamak: Meleklerin varlığı ve yaratılış sebebi.
İkinci Basamak: Gokten yere inenler ve yerden goğe cıkanlar.
Ucuncu Basamak: İnsanın onemi ve yeryuzunun gokler kadar değer kazanmasının nedeni.
Dorduncu Basamak: Melekler ve şeytanlar arasındaki carpışmalar.
Beşinci Basamak: Şeytanların melekler tarafından taşlanması.
Altıncı Basamak: Şeytanların taşlanmasında İlÂhî egemenliğin haşmetine işaret eden yonler.
Yedinci Basamak: Şeytanların taşlanmasındaki uc mÂnÂ.
On Beşinci Sozun Zeyli
Şeytan ve ona tabi olanların Kur’Ân’a yonelik vesvesesine karşı verilmiş bir cevaptır.
Şeytanın İkinci Kucuk Bir İtirazı
Şeytanın bir itirazı uzerine, Kur’Ân’ın mu’cizelik esasının en muhimlerinden biri olan îcÂz yonunu acıklar.


ON ALTINCI SOZ
“Birşeyin olmasını dilediği zaman, Onun işi sadece ‘Ol!’ demektir; o da oluverir” meÂlindeki Âyetin acıklaması.
Birinci Şua: Allah’ın her yerde birden hazır bulunması ve herşeye herşeyden yakın bulunması; vahidiyet ve ehadiyet.
İkinci Şua: Varlıkların yaratılışındaki san’at, kudret ve kolaylık.
Ucuncu Şua: Herşey Ondan sonsuz derecede uzak iken, Allah’ın herşeye sonsuz derecede yakın olması.
Dorduncu Şua: Namazda ve hacda Allah’ın huzuruna cıkmak.
Kucuk Bir Zeyl
Tabiat kanunlarının işleyişinde İlÂhî iradenin tecellîsi. Yağmur ve rızık.


ON YEDİNCİ SOZ
Dunyadaki olum ve ayrılıklar, herşeyi kuşatan bir rahmetle nasıl acıklanabilir?
On Yedinci Sozun İkinci Makamı
Tevekkule dair bir nazım.
Siyah Dutun Bir Meyvesi: Olum ve Âhirete Kur’Ân’ın ışığında bakış.
Kalbe Farisî olarak tahattur eden bir munacat: Dunyanın faniliğine dair bir nazım: once gafletle bakış ve yakınma, sonra tevekkulle sukûna eriş.
Birinci Levha: Gaflet ehlinin dunyaya bakışı.
İkinci Levha: Hidayet ehlinin dunyaya bakışı.
Barla Yaylası, cam, katran, ardıc, karakavağın bir meyvesi: Farsca bir tefekkurname ve acıklaması.
Yıldızları konuşturan bir yıldızname: Goklerin ve yıldızların tasvirini şiirsel bir tarzda dile getirir.


ON SEKİZİNCİ SOZ
Birinci Nokta: Başarılarda insan nefsinin payı; gurur ve şukur.
İkinci Nokta: Cirkin gorunen varlık ve olaylardaki guzellikler.
Ucuncu Nokta: KÂinattaki san’at eserlerinin seyircisi olarak insan; ve insanlık icinde Hz. Muhammed’in (a.s.m.) yeri
Firkatli ve gurbetli bir esarette, fecir vaktinde ağlayan bir kalbin ağlayan ağlamalarıdır: Seher vaktinde tevbeye dair bir manzume.


ON DOKUZUNCU SOZ
Hz. Muhammed’in (a.s.m.) peygamberliği.
Birinci Reşha: Rabbimizi bize anlatan uc buyuk tanıtıcıdan biri olarak Hz. Muhammed (a.s.m.).
İkinci Reşha: Semavî kitapların verdiği haberler, irhasat ve mucizeler, ahlÂk ve takvÂsının ışığı altında Hz. Muhammed’in (a.s.m.) peygamberliği.
Ucuncu Reşha: Butun varlıklara hitap eden ve kÂinatın yaratılış sırrını acıklayan bir hatip olarak Hz. Muhammed (a.s.m.).
Dorduncu Reşha: Onun yaydığı ışıkla evrenin aldığı yeni şekil.
Beşinci Reşha: Onun yaydığı ışıkla varlıkların kazandığı değer.
Altıncı Reşha: Kulluk ve elcilik yonleriyle Hz. Muhammed (a.s.m.).
Yedinci Reşha: Onun akıl, kalb, ruh ve nefisler uzerindeki etkisi.
Sekizinci Reşha: Onun kotu Âdet ve gelenekleri kaldırıp guzel ahlÂkı yerleştirmekteki benzersiz başarısı.
Dokuzuncu Reşha: Onun gorev başındaki cesareti.
Onuncu Reşha: Kıyamet ve Âhiret gibi, gelecekteki cok onemli olaylara dair verdiği haberler.
On Birinci Reşha: Onun KÂinat Yaratıcısından getirdiği haberlerin doğruluğu ve onemi.
On İkinci Reşha: Onun, insanlığın en onemli ihtiyacı icin ettiği dualar.
On Ucuncu Reşha: Onun, ebedî bir mutluluk ve Cennet icin ettiği duaların kabulundeki kesinlik.
On Dorduncu Reşha: Kur’Ân’ın tanımı; Kur’Ân’daki tekrarların hikmeti; Kur’Ân ile felsefenin varlıklara bakışındaki fark.


YİRMİNCİ SOZ
Kur’Ân ile ilgili bazı sorulara cevaplar ve Kur’Ân’ın mucizelerinden bazı ornekler.
Birinci Makam
Kur’Ân ile ilgili bazı itiraz ve vesveselere cevaplar.
Birinci Nukte: Kucuk ve onemsiz gorunen olaylarda buyuk ve kapsamlı yasalara Kur’Ân nasıl işaret ediyor? Meleklerin Âdem’e secdesi.
İkinci Nukte: İsrailoğullarının ineği kesmesine dair kıssadaki dersler.
Ucuncu Nukte: Taşlar hakkındaki Âyetin verdiği dersler.
İkinci Makam
Peygamber mucizeleri hakkındaki Âyetlerde geleceğe ve teknolojik gelişmelere dair işaretler.
Mukaddime: Tabiat kanunlarına uymak suretiyle, peygamber mucizelerine teknoloji yoluyla yaklaşabileceğine dair ornekler.
Bir nukte-i muhimme ve bir sırr-ı ehem: Bilim branşları ile İlÂhî isimler arasındaki ilişki.
İki muhim suale karşı iki muhim cevap: Teknolojik gelişmelerin haberleri Kur’Ân’da nicin acık bir şekilde yer almıyor? Kur’Ân nicin kÂfirleri de tasdike mecbur bırakacak bir şekilde bu haberleri vermiyor?


YİRMİ BİRİNCİ SOZ
Birinci Makam
“Hergun beş vakit namaz usanc veriyor” şeklindeki bir itiraza cevap.
Birinci İkaz: Usanclığa yol acan bir aldanma: “tevehhum-u ebediyet.”
İkinci İkaz: Kalbin gunluk ihtiyaclarını karşılamakta namazın rolu.
Ucuncu İkaz: Sabır nereye ve nasıl harcanmalı? Uc ceşit sabır.
Dorduncu İkaz: Kulluk gorevlerine verilen ucretle dunyaya ait işlerin ucreti arasında bir karşılaştırma.
Beşinci İkaz: İnsanı oyalayarak kulluk gorevlerinden uzaklaştıran nedenler. Dunya işleri nasıl ibadete cevrilir?
İkinci Makam
Vesvese; tanımı ve kurtuluş careleri.
Birinci Vecih: Vesvesenin yol actığı telÂş ve umitsizlikten korunmanın caresi.
İkinci Vecih: MÂnÂların insan hayalinde aldığı şekiller ve bunların vesvese ile ilişkisi.
Ucuncu Vecih: Kavramlar arasındaki cağrışımlar ve vesvese ile ilişkisi.
Dorduncu Vecih: Dindeki aşırılığın yol actığı vesvese.
Beşinci Vecih: İman ile ilgili konularda vesvese.


YİRMİ İKİNCİ SOZ
Evrende Allah’ı tanıtan san’at eserleri; bunlardaki birlik tecellîlerini ve san’at inceliklerini cozmenin ve tahkikî bir imanı kazanmanın yolları.
Birinci Makam
Dunyada olup biten sıradan olayların ardındaki olağanustuluklere dikkati ceken bir temsil.
Birinci Burhan: Ağacların yaratılış ve yaşayışındaki olağanustuluk ve birlik tecellîsi.
İkinci Burhan: Tohumlardaki ve canlıların yaratılışındaki olağanustuluk ve birlik tecellîsi
Ucuncu Burhan: İnsan ve hayvanların yaratılış ve yaşayışındaki olağanustuluk ve birlik tecellîsi.
Dorduncu Burhan: Ağacların cevre ile ilişkilerindeki olağanustuluk ve birlik tecellîsi.
Beşinci Burhan: Ağacın sonucu olan meyve ile evrenin sonucu olan insanın, uzerlerindeki san’atla bir San’atkÂra işareti.
Altıncı Burhan: Bahar ve yaz mevsimindeki değişikliklerde gorunen olağanustuluk ve birlik ve kudret tecellîsi.
Yedinci Burhan: Varlıklar arasındaki yardımlaşma ve dayanışmada gorunen olağanustuluk ve birlik tecellîsi.
Sekizinci Burhan: Butun varlıkların yaratılış ve işleyişinde rol alan hava, su, ışık, toprak gibi unsurların yerine getirdiği gorevlerdeki olağanustuluk ve birlik tecellîsi.
Dokuzuncu Burhan: Butun eserlerin sahibi ve san’atkÂrı olarak birtek zatı tanımanın kolaylığı.
Onuncu Burhan: Varlıkların gelip gecmesinde, onları değiştirenin değişmezliğini gosteren işaretler.
On Birinci Burhan: Hz. Muhammed’in (a.s.m.) getirdiği haberlerin, evrendeki varlıklar tarafından doğrulanması.
On İkinci Burhan: KÂinat Yaratıcısı hakkında Kur’Ân’ın verdiği haberler.
İkinci Makam
Evrendeki varlıkların, Allah’ın varlık ve birliğine işaretleri.
Birinci Lem’a: Allah’ı bir olarak tanımakta hakikî ve zahirî tevhidin farkları. Evrendeki olayların sebeplere bağlanmasındaki hikmetler.
İkinci Lem’a: Hayat uzerinde, Allah’ın varlık ve birliğini gosteren damga. Birşeyden herşeyin, herşeyden birşeyin yapılması.
Ucuncu Lem’a: Canlılar uzerinde Allah’ın varlık ve birliğine işaret eden damgalar.
Dorduncu Lem’a: “Hayat verme” fiili uzerinde, Allah’ın varlık ve birliğini gosteren damgalar. Herbir zerrede Allah’ın varlık ve birliğine acılan uc pencere. Zerrelerdeki “ehadiyet” ve “samediyet” damgaları.
Beşinci Lem’a: Allah’ın birliğine inanmanın kolaylığı.
Altıncı Lem’a: Bahar mevsiminde Allah’ın varlık, birlik ve kudretini gosteren damgalar ve Âhirete işaretler.
Yedinci Lem’a: Varlıklar arasındaki yardımlaşmalarda Allah’ın varlık ve birliğini, hikmet ve rahmetini gosteren işaretler.
Sekizinci Lem’a: Varlıkların yaratılışında kullanılan temel unsurların birliğinde ve bir varlıkla butun varlıklar arasındaki ilişkilerde Allah’ın varlık ve birliğine işaret eden deliller.
Dokuzuncu Lem’a: Turlerin yaratılışındaki benzerlik ve kolaylığın, Allah’ın varlık ve birliğine işareti.
Onuncu Lem’a: Olum uzerindeki birlik ve devamlılık damgası. Eserden fiile, fiilden isim, sıfat ve zÂta geciş.
On Birinci Lem’a: Allah’ın varlığının ve birliğinin şÃ‚hidi olarak Seyyidimiz Muhammedu’l-Emîn (a.s.m.).
On İkinci Lem’a: Allah’ın varlık ve birliğinin şahidi olarak Kur’Ân.
HÂtime: Marifetullahın arşına cıkmak ve tevhidi ilan etmek.


YİRMİ UCUNCU SOZ
İnsan ve iman ilişkileri; insanın kuvvetli ve zayıf yonleri ve tekÂmul yolları.
Birinci Mebhas
İmanın guzellikleri ve insana kazandırdıkları.
Birinci Nokta: İnsanın, Yaratıcısına mensup olmakla kazandığı değer. İnsanın yaratılışında, iman ışığında okunan mÂnÂlar.
İkinci Nokta: İman ışığı altında gecmiş ve geleceğe bakış.
Ucuncu Nokta: İman ve tevekkulun verdiği kuvvet. Tevekkulun tanımı.
Dorduncu Nokta: İnsanın yaratılışındaki tekÂmul amacı; Âcizlik ve gucsuzluğunden aldığı kuvvet.
Beşinci Nokta: Duanın gucu, anlamı, ceşitleri, cevaplandırılması ve kabulu.
İkinci Mebhas
İnsanın sonsuz yukseliş ve sonsuz alcalış sırları. “Ahsen-i takvim,” “ÂlÂ-yı illiyyîn,” “esfel-i sÂfilîn” kavramlarının acıklanması.
Birinci Nukte: İnsanın evrensel ihtiyacları; iyilik ve kotuluk yonundeki yeteneği; Allah’a kul olmakla kazandığı guc. “Allah onların kotuluklerini iyiliklere cevirir” meÂlindeki Âyetin bir acıklaması.
İkinci Nukte: İnsanın dunyaya ve Âhirete bakan yonleri; duygu ve yeteneklerinin ayrı ayrı kulluk gorevleri.
Ucuncu Nukte: İnsan duygu ve yeteneklerini sadece dunya hayatına yoneltmekle ne kazanır, ne kaybeder? Dunya hayatından alınan lezzetlerin bir kulluk gorevine donuşturulmesi.
Dorduncu Nukte: İnsanın Âcizliğiyle kazandığı guc; butun varlıkların insana hizmetkÂr olmasındaki sır.
Beşinci Nukte: İnsanı, yaratılmışların en ust mertebesine cıkaran tefekkur ve kulluk gorevlerinin iki yonu.


YİRMİ DORDUNCU SOZ
“En guzel isimler (EsmÂ-i HusnÂ) Allah’ındır” meÂlindeki Âyetin hakikatlerine dair bazı acıklamalar.
Birinci Dal: Farklı varlıklarda ve varlık Âleminin değişik mertebelerinde, farklı isimlerin tecellîsi.
İkinci Dal: İlÂhî isimlerin tecellîsinde mertebeler: herşeyi kapsayan umumî tecellî; topluluklara yonelik tecellî; fertlere yonelik tecellî.
Ucuncu Dal: Kıyamet alÂmetleri gibi bazı konularda yanlış anlaşılan hadislerin doğru bir şekilde anlaşılabilmesini sağlayan On İki Asıl.
Birinci Asıl: Kıyamet alÂmetlerinin ustu kapalı bir şekilde bildirilmesinin nedeni.
İkinci Asıl: Dinî meselelerde delil gerektiren ve gerektirmeyen konular.
Ucuncu Asıl: Bazı hurafelerin İslÂma girişi.
Dorduncu Asıl: Hadise dair yorumların hadisle karıştırılmasından doğan sonuclar.
Beşinci Asıl: Evliya ilhamının hadisle karıştırılmasından doğan sonuclar.
Altıncı Asıl: Hadisteki temsil ve kinayelerin, kelimelerin gercek anlamlarıyla karıştırılmasından doğan sonuclar.
Yedinci Asıl: Hadisteki teşbih ve temsillerin, cahillerin eline duşmesiyle gercek sanılması. “Yetmiş yılda Cehennemin dibine duşen taş” ve “okuz ile balık” hadisinin acıklaması.
Sekizinci Asıl: Kıyamet vaktinin ve bazı onemli kişilerin gizli bırakılmasının sebepleri. Mehdî, Sufyan, Deccal, Ye’cuc ve Me’cuce dair bazı acıklamalar.
Dokuzuncu Asıl: Dunyanın onemsizliğine ve bazı sûrelerin fazilet ve sevabına dair rivayetlerde mubalÂğa olarak gorulen hususların acıklaması.
Onuncu Asıl: Bazı işlerin fazilet ve sevabına, yahut kotuluğune dair rivayetlerde mubalÂğa olarak gorulen hususların acıklaması.
On Birinci Asıl: Hadislerde, yorumlanmayı ve tabir edilmeyi gerektiren benzetmeler.
On İkinci Asıl: Kur’Ân ve felsefenin bakış acılarındaki farklılık ve bu farklılığın doğurduğu sonuclar.
Dorduncu Dal: Butun varlıkların Allah’a secde ettiğine dair Âyetin acıklaması. Varlıkların kendilerine ozgu ibadetleri.
Beşinci Dal:
Birinci Meyve: Sevginin varlık Âlemindeki yeri; sevgi ve korkunun yoneltilmesi gereken hedefler. Allah korkusu nedir, nasıl olur?
İkinci Meyve: İbadetin sebebi; niyetin onemi; butun varlıkların ibadetini kendi ibadeti olarak Allah’a sunmanın yolu.
Ucuncu Meyve: Sunnetin onemi ve Sunnete uymanın sonucları.
Dorduncu Meyve: Dinden uzaklaşma konusunda Muslumanlar ile ecnebîler arasındaki fark.
Beşinci Meyve: İnsanın cokluk ve birlik Âlemlerine bakan yonleri.


YİRMİ BEŞİNCİ SOZ
Kur’Ân’ın mucizeliğine dair.
Mukaddime
Kur’Ân’ın uc ayrı tanımı.
Birinci Şule
Birinci Şua: Kur’Ân’ın mucize derecesindeki ifade ustunluğu.
Birinci Suret: Kur’Ân’ın meydan okuyuşuna karşılık, onun benzerini kimsenin getirememesi.
İkinci Suret:
Birinci Nokta: Kur’Ân’ın kelime ve cumlelerindeki duzen ve birbiriyle ilişkileri.
İkinci Nokta: Kur’Ân’ın mÂnÂsındaki ustunluk.
Ucuncu Nokta: Kur’Ân’ın uslûbundaki benzersizlik ve olağanustuluk.
Dorduncu Nokta: Kur’Ân’ın lÂfzındaki olağanustuluk; tekrar tekrar okunmasına rağmen usandırmaması.
Beşinci Nokta: Kur’Ân’ın, konuları acıklamasındaki olağanustuluk.
İkinci Şua: Kur’Ân’ın kapsamlılığındaki olağanustuluk.
Birinci Lem’a: Kur’Ân’ın lÂfzındaki kapsamlılık; bir sozun pek cok anlamı icine alışı.
İkinci Lem’a: Kur’Ân’ın mÂnÂsındaki kapsamlılıkla birbirinden farklı pek cok topluluklara rehber oluşu.
Ucuncu Lem’a: Kur’Ân’ın icerdiği bilimlerin kapsamlılığı.
Dorduncu Lem’a: Kur’Ân’ın konuları ele alışındaki kapsamlılık.
Beşinci Lem’a: Kur’Ân’ın uslûp ve ozlu ifadesindeki kapsamlılık.
Birinci Işık: Bir Âyette bir sûreyi, bir sûrede Kur’Ân’ı ve kÂinatı toplayan kapsamlılık.
İkinci Işık: Herkesin her ihtiyacına cevap veren kapsamlılık.
Ucuncu Işık: Kur’Ân’ın mucize derecesindeki ozluluğu.
Dorduncu Işık: Kur’Ân’ın, cuz’î olaylarda kapsamlı kanunları dile getiren ozluluğu.
Beşinci Işık: Kur’Ân’ın gerek icerik, gerekse uslûp itibarıyla butun ustunlukleri, hicbir karışıklığa yol acmadan kendisinde toplayan kapsamlılığı.
Ucuncu Şua: Kur’Ân’ın gaybdan verdiği haberler; her zaman gencliğini koruması ve herkese birden hitap etmesi.
Birinci Cilve: Kur’Ân’ın gayba dair haberleri.
Birinci Şavk: Kur’Ân’ın gecmişe dair haberleri.
İkinci Şavk: Kur’Ân’ın geleceğe dair haberleri.
Ucuncu Şavk: Kur’Ân’ın İlÂhî hakikatlere, yaratılışa ve Âhiret Âlemine dair haberleri.
İkinci Cilve: Kur’Ân’ın her cağda suregelen gencliği; hakikatlerinin ve kanunlarının eskimeyişi; Kur’Ân medeniyeti ile beşer medeniyeti arasında bir karşılaştırma.
Ucuncu Cilve: Kur’Ân’ın, her cağdaki insan tabakalarından herbirine aynı dersi ayrı ayrı vermesindeki olağanustuluk.
İkinci Şule
Birinci Nur: Kur’Ân’ın butunluğu.
İkinci Nur: Kur’Ân’ın, Âyetleri ozetlerken ve İlÂhî isimlere dikkat cekerken ortaya koyduğu olağanustuluk.
Birinci Meziyet-i Cezalet: Kur’Ân’ın, dunya uzerindeki eser ve fiillerde İlÂhî hakikatleri gosterişi.
İkinci Nukte-i BelÂgat: Kur’Ân’ın İlÂhî san’at eserlerini tasvir ederek İlÂhî isimlerle ozetlemesi.
Ucuncu Meziyet-i Cezalet: Kur’Ân’ın İlÂhî fiilleri ayrıntılandırması ve ozetlemesi.
Dorduncu Meziyet-i Cezalet: Kur’Ân’ın, yaratılmışlardaki duzeni, ardında İlÂhî isimleri gosterecek bir şeffaflıkla ortaya koyması.
Beşinci Meziyet-i Cezalet: Kur’Ân’ın, cuz’î veya sıradan olaylardaki İlÂhî hakikatleri gostermesi ve tefekkure ufuk acması.
Altıncı Nukte-i BelÂgat: Kur’Ân’ın, varlık Âleminde, cok geniş bir alanda cereyan eden olayları birlik icinde yahut kapsamlı bir kanun altında gostermesi.
Yedinci Sırr-ı BelÂgat: Kur’Ân’ın, sebeplerin arkasında İlÂhî tasarrufları ve İlÂhî isimlerin tecellîlerini gostermesi.
Sekizinci Meziyet-i Cezalet: Kur’Ân’ın, Âhirete ait İlÂhî fiilleri anlatırken, dunyada gozlenen fiillerle kalb ve zihinleri ikna etmesi.
Dokuzuncu Nukte-i BelÂgat: Kur’Ân’ın, cuz’î olaylarda, İlÂhî isimler vasıtasıyla, kapsamlı hakikatleri gostermesi.
Onuncu Nukte-i BelÂgat: Kur’Ân’ın, umit ve korku arasındaki dengeyi korumasındaki olağanustuluk.
Ucuncu Nur: KelÂmın sahibi, muhatabı, amacı ve iceriği yonunde Kur’Ân’ın ustunluğu.
Ucuncu Şule
Birinci Ziya: Kur’Ân’ın , varlık Âleminin hakikatlerine ve İlÂhî fiil, isim ve sıfatlara dair ifadelerindeki duzen, Âhenk ve olağanustuluk.
İkinci Ziya: Kur’Ân ile felsefenin dunyaya bakış acısı.
Ucuncu Ziya: Kur’Ân’dan ders alan ilim ve kalem sahiplerinin eserleriyle Kur’Ân’ın karşılaştırması
Hatime: Kur’Ân’ın ve Hz. Muhammed’in (a.s.m.) birbirlerine karşı mucize oluşları.
Birinci Zeyl
Kur’Ân’ın vech-i i’cÂzı ve Allah kelamı olduğunun delilleri.
Emirdağ Ciceği
Kur’Ân’daki tekrarlara edilen itirazlara cevap.
Bu Onuncu Meseleye Bir Hatime Olarak İki Haşiye
Birincisi: Kur’Ânın hakikî tercumesi mumkun değil.
İkinci Haşiye: Hz. Muhammed’in (a.s.m.) getirdiği nur, kÂinatın, yokluk, vazifesizlik, anlamsızlık perdesini kaldırır.


YİRMİ ALTINCI SOZ
Kader Risalesi
Birinci Mebhas: Kader; cuz’î irade; hayır ve şerrin yaratılması; insanın sorumluluğu.
İkinci Mebhas: Kader ve cuz’î iradenin birbirine uyumuna dair Yedi Vecih.
Birincisi: Hikmet ve adalet acısından cuz’î irade.
İkincisi: Cuz’î iradenin varlığı.
Ucuncusu: İlÂhî ilim, kader ve cuz’î irade.
Dorduncusu: İlim ve malûm (bilgi ve bilinen); ezeliyetin tanımı.
Beşincisi: Kader, sebep ve musebbep konusunda Cebriye, Mutezile ve Ehl-i Sunnet anlayışının farkları.
Altıncısı: Fiillerin yaratılışı ve kulun sorumluluğu.
Yedincisi: Kulun iradesi ile İlÂhî irade arasındaki ilişki ve kulun sorumluluğu.
Ucuncu Mebhas: Varlık Âleminde kader; Kitab-ı Mubîn ve İmam-ı Mubîn; bedihî kader ve nazarî kader; hurriyet ve kader.
Dorduncu Mebhas: Sıkıntı ve musibetlerin hayırlı yonleri ve İlÂhî rahmetle uyumluluğu.
Hatime: Nefsin gururuna karşı Allah’ın birlik ve mutlak egemenliğini dile getiren ve mutluluğu Ona teslim olmakta gosteren Beş Fıkra.
Zeyl
RahmÂn, Rahîm ve Hakîm isimlerine ulaştıran, Kur’Ân’dan alınma “acz, fakr, şefkat ve tefekkur” yolu; bu yolun şartları ve tarikatten farkları.
Birinci Hatve: Nefsi temize cıkarmamak.
İkinci Hatve: Olum ve hizmette nefsi duşunmek, zevk ve arzularda unutmak.
Ucuncu Hatve: Kusuru kendinde gorup, eriştiği iyilikleri, kudret ve zenginliği Allah’tan bilmek.
Dorduncu Hatve: Benliği unutup, kendi varlığını, Allah’ın tecellîsine bir ayna olarak bilmek.
Hatime: “Acz, fakr, şefkat ve tefekkur” yolunun vahdet-i vucut ve vahdet-i şuhuddan farkı; herşeyde Allah’a bir yol bulmanın ve huzur-u daimîyi kazanmanın caresi.


YİRMİ YEDİNCİ SOZ
İctihad (dinî konularda Kur’Ân Âyetlerinden ve Peygamberimizin hadislerinden hukum cıkarmak) ile ilgili olarak tartışılan bazı meseleler. İctihadın onundeki altı engel.
Birincisi: Bu zamanın şartları karşısında yeni ictihadların sakıncaları.
İkincisi: İctihada konu teşkil eden nazariyattan once, ictihad gerektirmeyen ve kesinlik ifade eden dinin temel konuları uzerinde yoğunlaşmanın gerekliliği.
Ucuncusu: İctihad yeteneğini geliştiren koşullar acısından, Peygamberimizin zamanı ile gunumuz arasında bir karşılaştırma.
Dorduncusu: İctihadda hakim olması gereken bakış acısı: dunya mı, Âhiret mi?
Beşincisi: “Arzî” ve “semavî” ictihad nedir? Bu zamanın ictihadını “arzî” yapan uc sebep.
Birincisi: Hukumlerde illet ve hikmetin farkı.
İkincisi: Bakış acısında Âhiret mutluluğu yerine dunya mutluluğunun oncelik kazanmış olması.
Ucuncusu: Zamanımızda bağımlılık derecesine varan bazı kotu alışkanlıkların, dinin bazı kesin yasaklarına yaklaşma tarzını etkilemesi.
Altıncısı: Doğruluk ve yalan acısından Peygamberimizin zamanı ile gunumuzun karşılaştırması.
Hatime: Farklı mezheplerin varoluşundaki nedenler. Hakikat birden fazla olabilir mi?
Yirmi Yedinci Sozun Zeyli
Sahabenin (Peygamberimizle beraber bulunan ve bizzat ondan ders alan Muslumanlar) derecesine diğer insanlar nicin yetişemez?
Birinci hikmet: Peygamber sohbetinin etkisi.
İkinci sebep: Sahabe zamanında doğru ile yalanın birbirinden uzaklığı ve Sahabenin doğruluğu. İslÂmın meydana getirdiği inkılÂbın Sahabe zamanındaki tazeliği ve etkisi.
Ucuncu sebep: Nubuvvet ile velÂyet, evliya makamı ile Sahabenin makamı arasındaki fark.
Birinci vecih: Sahabe zamanındaki sosyal cevrenin yetenekler uzerindeki etkisi.
İkinci vecih: Allah’a yakınlık ve “zahirden hakikate gecme” konusunda Sahabenin yolu ile tasavvuf arasındaki fark.
Ucuncu vecih: İslÂmın başlangıcındaki hizmetleri yonunden Sahabenin ustunluğu.
Sual: Peygamberimizi gormeden ona inananların imanı, onu gorerek inanan Sahabenin imanından ustun olmaz mı?
İkinci sual: Dunya hayatının icinde bulunan Sahabe, dunyayı terk eden evliyadan nasıl ustun olabilir?
Ucuncu sual: Allah’tan başka herşeyi terk edenler, nicin Sahabeye yetişemiyor? Nefis ve diğer duyguların, insanı Allah’a yaklaştırmadaki rolu ve onemi.
Dorduncu sual: Sahabeye ustunluk iddiasının cıkış nedenleri.


YİRMİ SEKİZİNCİ SOZ
Cennet ile ilgili bazı soruların cevapları. Cennette maddî lezzetler ve nikÂh lezzeti var mı? Yetenek ve duzeyleri cok farklı insanlar, Cennette nasıl bir arada bulunarak aynı lezzetlerden yararlanacak? Cennette bir kişiye dunya kadar yer verilecek mi?
Cennet Sozune kucuk bir zeyl
Cehennemin varlık sebebi.


YİRMİ DOKUZUNCU SOZ
Ruhlar, melekler ve olumden sonra dirilişe dair.
Mukaddime
Melekler ve ruhanî varlıkların kulluk gorevleri ve ceşitleri hakkında genel acıklamalar.
Birinci maksat
Melekler hakkında.
Birinci esas: Varlık Âleminde hayatın onemi. Madde dışı hayatın varlık Âlemindeki yaygınlığı.
İkinci esas: Tabiat kanunları ile melekler arasındaki ilişkiler.
Ucuncu esas: Kur’Ân’ın, Peygamberimizin ve daha onceki peygamberlerin, meleklerin varlığı hakkındaki ittifakı.
Dorduncu esas: Varlıkların zikir ve tesbihleriyle ilgili olarak meleklerin gorevleri. “Kırk bin başından herbirinin kırk bin ağzında kırk bin tesbihat yapan melek” ile ilgili acıklama.
İkinci maksat
Kıyamet ve Âhiret hakkında.
Mukaddime: Kıyamet ve Âhiretin kanıtlanmasıyla ilgili uc soru: KÂinat tahrip edilecek mi? Tahripten sonra yeniden kurulacak mı? Bunları yapacak olanın, kÂinatı yıkıp yapmaya gucu yeter mi?
Birinci esas: Ruhun olumsuzluğu hakkında.
Mukaddime: Ruhun olumsuzluk icin yaratılmış olduğuna ve olulerin ruhlarının yok olmayıp korunduğuna dair deliller.
Birinci menba: Ruhun cesetten bağımsızlığı.
İkinci menba: Ruhun varlık ve olumsuzluğune dair dış dunyadaki deliller.
Ucuncu menba: Bir kanun ve bir hakikat olarak ruhun varlığı ve olumsuzluğu.
Dorduncu menba: Varlıklardaki surekli değişime rağmen kanunların değişmezliği; tabiat kanunlarından daha guclu bir kanun olarak ruhun olumsuzluğu.
İkinci esas: Âhiretteki sonsuz mutluluğun delilleri.
Birinci medar: KÂinattaki duzenin sonsuz mutluluğa tanıklığı.
İkinci medar: Varlıkların yaratılışında gozlenen hikmet ve faydaların sonsuz mutluluğa tanıklığı.
Ucuncu medar: İnsanın yetenek ve duygularının sonsuz mutluluğa tanıklığı.
Dorduncu medar: KÂinattaki olum ve dirilişlerin kıyamet ve yeniden dirilişe tanıklığı.
Beşinci medar: İnsanın yaratılışındaki sonsuz mutluluk isteğinin, sonsuz mutluluğa tanıklığı.
Altıncı medar: Varlıklarda eserleri gozlenen rahmetin sonsuz mutluluğa tanıklığı.
Yedinci medar: KÂinatta gorunen lutuf ve merhamet eserlerinin sonsuz mutluluğa tanıklığı
Sekizinci medar: Vicdanın sonsuz mutluluğa tanıklığı.
Dokuzuncu medar: Peygamberimizin sonsuz mutluluğa tanıklığı.
Onuncu medar: Kur’Ân’ın sonsuz mutluluğa tanıklığı ve buna dair Âyetlerden ornekler.
Ucuncu esas: Kıyamet ve Âhireti vaad eden KÂinat Yaratıcısının kudret sıfatıyla ilgili uc ozelliğin ve “Sizin yaratılışınız da, diriltilişiniz de tek bir kişinin yaratılıp diriltilmesi gibidir” (Lokman Sûresi, 31:28) meÂlindeki Âyetin acıklaması.
Birinci mesele: İlÂhî kudretin zatî ve sınırsız oluşu.
İkinci mesele: Varlıkların icyuzunde buyuk-kucuk, az-cok gibi farkların olmayışı nedeniyle kudretin sınırsızlığı.
Ucuncu mesele: İlÂhî kudret ile ilgili altı kanun: şeffafiyet, mukabele, muvazene, intizam, tecerrut ve itaat.
Dorduncu esas: KÂinatın olum ve dirilişinin sebep ve delilleri.
Birinci mesele: Varlıklarda hukmeden tekÂmul kanununun bir gereği olarak evrenin olumu ve daha guzel bir şekilde tazelenmesi.
İkinci mesele: SemÂvî dinlerin ve varlık Âlemindeki değişimin, evrenin olumune tanıklığı
Ucuncu mesele: Âlemin yeniden dirilişi ve bu dunyada karışık halde bulunan iyilik ve kotuluklerin yeni Âlemde birbirinden ayrılışı.
Dorduncu mesele: Evreni yeniden diriltmeye gucu yeten Yaratıcının, bunu yapacağına dair vaadleri ve bu vaadlerin doğruluğu.


OTUZUNCU SOZ
İnsandaki “Ene”nin (benlik) mahiyeti. TahavvulÂt-ı zerrat olarak tabîr edilen atomların ve molekullerin ceşitli maddelerin oluşumundaki gorevleri.
Birinci Maksat
Ene’nin (benlik) mahiyeti
İkinci Maksat
Atomların ve molekullerin ceşitli maddelerin oluşumundaki gorevleri.


OTUZ BİRİNCİ SOZ
Peygamber Efendimizin Mi’rac mu’cizesinin hakikati, luzumu ve tahakkuku.
Birinci Esas: Mi’racın sırr-ı luzûmu
İkinci Esas: Mi’rac hakikatı.
Ucuncu Esas: Mi’racın hikmeti.
Dorduncu Esas: Mi’racın faydaları
On Dokuzuncu ve Otuz Birinci Sozlerin Zeyli
Şakk-ı Kamer Mu’cizesine dairdir.


OTUZ İKİNCİ SOZ
CenÂb-ı Hakkın VahdÂniyetinin ispatı. Vahdet ve EhÂdiyet-i İlÂhiyeye dÂir gelen şuphe ve îtirazlara cevap. Ehl-î dalÂlet ve ehl-i hidayetin dunya hayatına bakış acıları.
Birinci Mevkıf
CenÂb-ı Hakkın VahdÂniyetinin ispatı.
Birinci Mevkıfın kucuk bir zeyli: “Ustlerindeki goğe bakmazlar mı, onu nasıl bina edip susledik...” (Kaf Sûresi, 50:6) Âyetinin tefsiri.
İkinci Mevkıf
Vahdet ve EhÂdiyet-i İlÂhiyeye dÂir gelen şuphe ve îtirazlara cevap.
Birinci Maksat: Tevhidin ispatı
İkinci Maksat: Bir tek zat sonsuz sayıdaki işleri nasıl yapabilir?
Hatime ve iki sorunun cevabı
Ucuncu Maksat: Ahsenu’l HÂlikîn ve ErhÂmu’r-Rahimîn gibi ayetlerin acıklanması ve İlahî kemal hakkındaki bir soruya cevap.
Ucuncu Mevkıf
Ehl-î dalÂlet ve ehl-i hidayetin dunya hayatına bakış acıları.


OTUZ UCUNCU SOZ
Herşeyde CenÂb-ı Hakka acılan bir pencere bulunduğunu otuz uc ornekle acıklar.


LEMEÂT
Nazma benzer şekilde kaleme alınmış, RisÂle-i Nur Kulliyatının cekirdeği hukmunde olan bir risale.


KONFERANS
1950’de Ankara Universitesinde profesorler, meb’uslar, Pakistanlı misafirler ve muhtelif fakulte talebelerinin huzurunda, Fakulte Mescidinde gece yarısına kadar devam eden bir mecliste verilen ve buyuk bir alÂka ve ehemmiyetle dinlenmiş olan bir konferanstır.
__________________