Kuranı Kerimde Evlat Hakkı nedir
Kuranda Evlad Hakkı

EVLAD HAKKI


(Bir mu'min vefÂt edince butun amelleri kesilir. Yalnız uc amelinin sevÂbı amel defterine yazılmaya devam eder. Bu uc amel, sadaka-i cÂriye, faydalı kitapları ve kendisine hayırlı du eden sÂlih cocuklarıdır.)

EvlÂdın, ana-baba uzerinde hakları vardır. Bazıları şoyledir:

1- İleride, cocuk annesiyle kotulenmemesi icin, evlÂdına anne olacak kızı, iyi yerden secmelidir. SÂliha olmasına dikkat etmelidir! Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Kadın, malı, guzelliği, asÂleti ve dindarlığı icin nikÂh edilir. Sen dindar olanı sec ki, maddî ve ma'nevî ni'mete kavuşasın!) [BuhÂrî]

(Kadını guzelliği icin alma, guzelliği onu helÂke surukleyebilir. Sırf malı icin de alma, malı onu zarara sokabilir. Dindar olanla evlen!) [İbni MÂce]

2- Cocuğa iyi isim koymalıdır! Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Siz kıyÂmette, kendinizin ve babanızın ismiyle cağrılırsınız. Bu bakımdan cocuklara guzel isim koyunuz!) [Ebû DÂvud]

(Cocuğu guzel terbiye etmek ve ona guzel bir isim koymak, evlÂdın babası uzerindeki haklarındandır.) [Beyhekî]

(ALLAHu teÂlÂnın indinde isimlerin en sevgili olanı Abdullah ve Abdurrahman'dır.) [Muslim]

(Uc oğlu olup da, birine benim ismimi vermiyen, cÂhillik etmiş olur.) [TaberÂnî]

(MUHAMMED ismi verdiğiniz cocuğa karşı hurmetli olun, toplantılarda ona yer verin ve hic bir şekilde onu azarlamayın!) [Hatîb]

(MUHAMMED isimli kimseyi hakir gormeyin, onu mahrûm etmeyin! MUHAMMED isimli kimsenin bulunduğu bir evde veya bir yerde bereket vardır.) [Deylemî]

(ALLAHu teÂl buyurur ki: İsmi, Ahmed, MUHAMMED, Mahmûd gibi habîbimin isminden olan mu'mine azÂb etmekten hay ederim.) [R.NÂsihîn]

[EcdÂdımız, MUHAMMED ismine hurmetsizlik olmasın diye Mehmed ismi koymuşlardır.]

Cocuğa Reşid, Emin gibi ovucu isimler koymak cÂiz ise de koymamak iyi olur. Cunku boyle isimleri soyliyerek, o isim sÂhibine hakaret etmek, isme de hakaret olur. Mesel Tembel Emin yerine, bu cocuk tembeldir demelidir. (Şir'a)

Kıyamet gunu gunahları, sevÂblarından daha cok olan bir kimse, Cehenneme goturulur. ALLAHu teÂlÂ, CebrÂil aleyhisselÂma buyurur:

-YÂ CebrÂil, bu kimseye sor ki, hayatında hicbir Âlimin sohbetinde bulundu mu?

CebrÂil aleyhisselÂm, o kimseye sorar. O da, (Ne yazık ki, hic bir Âlimle bir arada bulunmadım) der. ALLAHu teÂlÂ, tekrar buyurur.

- YÂ CebrÂil, bu kula sor ki, hicbir Âlimi ilminden dolayı sevdi mi?

CebrÂil aleyhisselÂm, ona sorar. O da, (Hayır sevdiğim bir Âlim yoktu) der.

ALLAHu teÂl buyurur ki:

- YÂ CebrÂil, bu kimse, tesÂdufen de olsa bir Âlimle yemek yemiş midir?

CebrÂil aleyhisselÂm sorar. O kimse de (Hayır hic bir Âlimle bir sofrada bulunmadım) der. ALLAHu teÂl buyurur ki:

- YÂ CebrÂil, bu kulun ismi, bir Âlimin ismine benziyor mu?

CebrÂil aleyhisselÂm sorar. O kimse de (Hayır ismim hicbir Âlimin ismine benzemiyor) der. ALLAHu etÂl buyurur ki:

- Bu kulumu Cennete goturun. Cunku o, Âlimi seven bir kimseyi severdi. (El-EnvÂr)

Gurulduğu gibi, ismi bir Âlimin ismine benzemek, hatt Âlimi seven kimseyi sevmek bile insanın kurtuluşuna sebep olmaktadır. Tabiî her şeyden once mu'min olmak şartı vardır. Mu'min olmadıktan sonra guzel ismin ve hic bir ibÂdetin kıymeti olmaz.


Eğer bir kimsenin ismi kotu ise, bunu değiştirmelidir! Hadîs-i şerîfte (Kotu ismi olan bunu guzel isme cevirsin) buyuruldu. (Berîka)

Avrupa'da ba'zı gencler kendilerine kÂfir ismi takıyorlarmış İmÂm-ı RabbÂnî hazretleri buyuruyor ki: (Bir muslumanın, bir kÂfir ismini almaktan, korkunc arslanlardan kacmaktan daha cok kacması lÂzımdır. Bu isimlerin sÂhibleri, ALLAHu teÂlÂnın duşmanlarıdır. Hadîs-i şerîfte (Kotu zan altında kalınacak yerlerden kacınız) buyuruldu. Dinsizlik alÂmeti olan ve bu zannı uyandıran isimleri koymaktan, [sozleri soylemekten ve alÂmetleri kullanmaktan ve işleri yapmaktan] kacınmak her muslumanın vazîfesidir.) [Muj. Mektûblar]

Cocuk doğar doğmaz, hemen isim konabilir, bir hafta kadar geciktirmekte de mahzûr yoktur. Muhim olan cocuğa guzel isim koymalıdır! Bir ismin guzel olması icin mutlaka Kur'Ân-ı kerîmde bulunması lÂzım değildir. Yuz binden fazla EshÂb-ı kirÂmdan Hz. Zeyd hÂric, hic birinin ismi Kur'Ân-ı kerîmde yoktur. Guzel isimler coktur. Değişik isim olsun diye, Kur'Ân- kerîmde gecen her kelimeyi, sırf Kur'Ân-ı kerîmde gectiği icin cocuğa isim olarak koymak, cok yanlış olur. Cunku Kur'Ân-ı kerîmde guzel isimlerin yanında cirkin isimler de vardır. En başta şeytÂn var, iblis var, HannÂs vardır. KÂfirlerden KÂrûn, HÂmÂn vardır. Peygamber efendimizin duşmanı Ebû Leheb'in ismi vardır. KurÂn-ı kerîmde geciyor diye yıldırım, şimşek, gelmek, gitmek gibi kelimelerin arabîsini isim olarak koyanlar oluyor. Bu kelimelerden en meşhûrlarından biri EsrÂ'dır. EsrÂ, gece yurumek ma'nÂsına gelir. Unzile, indirildi, indirilmiş demektir. Boyle isimleri koymak cÂiz ve guzel ise de, enbiyÂnın, ulemÂnın, evliyÂnın ismini tercîh etmek elbette iyi olur.

Peygamber efendimiz de, Hz. Hasan doğduğu zaman kulağına ezÂn okumuştur. (Tirmiz&#238

Bir hadîs-i şerîfte de buyuruldu ki:

(Yeni doğan cocucunun sağ kulağına ezÂn, sol kulağına da ikÂmet okunursa, "ummu sıbyÂn" denilen hastalıktan korunmuş olur.) [Beyhekî]

[EzÂn okuyacak kimse, cocuğu yastık gibi yumuşak bir şey ustune koyarak kucağına alyr, yavaşca sağ kulağına ezÂn, sol kulağına da ikÂmet okur. Sonra kulağına ismini soyler. Cocuğu birisi kucağına alıp, ezÂnı bir başkası da okuyabilir.] Hadîs-i şerîflerde de buyuruldu ki:

(Cocuğa guzel isim vermek, dinini oğretmek ve vakti gelince evlendirmek, evlÂdın babası uzerindeki haklarındandır.) [Ebû Nuaym]

Fakir baba cocuğunu evlendirmeye mecbur değildir.

3- Cocuğu guzel terbiye etmelidir! Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Cocuğu guzel terbiye, evlÂdın babasındaki haklarındandır.) [Beyhekî]

4- Cocuğa karşı şefkatli davranmalıdır! Peygamber aleyhisselÂm, torunu Hz.Hasan'ı operken birisi gorup, (YÂ Resûlallah, benim on cocuğum var, hic birini opmem) dedi. Resûlullah efendimiz, (Merhamet etmiyen merhamet bulamaz) buyurdu. (BuhÂr&#238

5- Cocuklara beddu etmemelidir. Abdullah bin MubÂrek hazretleri, cocuğunu şikÂyet eden birisine, (Cocuğuna hic beddu ettin mi?) diye sordu. O kimse, evet diye cevap verince, (Cocuğun ahlÂkını sen bozmuşsun) buyurdu.

6- Cocuklara iyilik etmelidir! Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(EvlÂdınıza ikrÂm edin, ana-babanın sizde hakkı olduğu gibi, evlÂdınızın da sizde hakkı vardır.) [TaberÂnî]

a) Bir kimse, malının hepsini cocuğunun birine verip diğerlerine vermese, cÂiz olur. Bu mal, cocuğun mulku olur. Diğer cocukların, bundan birşey istemeye hakları olmaz. Fakat babası, sÂlih cocukları arasında ayırım yaptığı icin gunÂha girer. (Hindiyye)

b) SÂlih ve ilim tahsîlinde olan cocuklarına, diğerlerinden daha cok mal vermek cÂizdir. SalÂhları eşit ise, eşit vermelidir! Cocukları fÂsık olanın, mîrÂs bırakmayıp, sÂlihlere, hayrata vermesi efdÂldir. Cunku, gunÂha yardım etmemiş olur. (FetÂvÂyı BezzÂziyye)

c) FÂsık cocuğa nafakadan fazla yardım yapmamalıdır!

7- Cocukları helÂl lokma ile beslemelidir! Boyle yapılmazsa, haram gıdÂların, yemeklerin te'sîri, cocuğun ozune işler cocukta uygunsuz işlerin meydana gelmesine sebep olur. Hadîs-i şerîfte, (Yiyip ictikleriniz helÂl, temiz olsun! Cocuklarınız, bunlardan hÂsıl olmaktadır) buyuruldu. (R.NÂsıhîn)

8- Cocuğa Kur'Ân-ı kerîm oğretmeli, yedi yaşından i'tibÂren de namaz kılmaya alıştırmalıdır! Cocuğa ilim oğretmelidir. Cunku dunya ve Âhirette kurtuluş ilimledir.

9- Cocuk Âkıl bÂlig olup evlendikten sonra hadîs-i şerîfte bildirildiği gibi boyle demelidir:

(EvlÂdım, seni terbiye ettim. Okuttup evlendirdim. Dunyada bir felÂkete, Âhirette azÂba uğramaktan ALLAHu teÂlÂya sığınırım. Aklını başına topla, buna gore calış!) [İ. Hibban]

Babanın, cocuklarına ilim, edeb ve san'at oğretmesi farzdır. Once, Kur'Ân-ı kerîm okumasını oğretmelidir. Sonra îmÂnın ve islÂmın şartlarını oğretmelidir. Yedi yaşından i'tibÂren namaz kılmaya alıştırmalıdır! Dunya ve Âhirette kurtuluş ilimledir. Cocuğu, din bilgilerini oğrendikten sonra, okula gondermeli, lise ve universite tahsîli yaptırmalıdır. Dinini oğrenmeden mektebe gonderilirse, artık bunlary oğrenecek vakit bulamaz. Din duşmanlarının tuzaklarına duşup, onların yalanlarına aldanır. Dinsiz ve islÂm ahlÂkından mahrûm olarak yetişir. Dunya ve Âhirette felÂketlere suruklenir. Millete zararlı olur. Kendine ve başkasına yapacağı kotuluklerin gunÂhları, ana-babasına da yazılır. Cocuğunu, din bilgilerini oğretmeden once, kÂfir ve hıristiyanların mekteplerine gondermenin buyuk zararları, (İrşÃ‚d-ul-hiyÂra) kitabında yazılıdır.

10- Ahnef bin Kays hazretleri buyurdu ki:

(EvlÂd icin zorluklara katlanmalıyız. Onların ayakları altında yumuşak yer, bağları ustunde golge olmalıyız! Onlara sert davranmıyalım ki bizden uzaklaşmasınlar. Bizden usanıp olumumuzu beklemesinler. Uygun isteklerini yerine getirmeliyiz! Ofkelenirlerse teskîne calışmalıyız!)

11- Cocuklar arasında adÂlete riÂyet etmeli,ayrım yapmamalıdır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Hediyede, ihsÂnda cocuklarınız arasında eşitliğe riÂyet ediniz! Eğer onlardan birini tercih etseydim, kız evlÂda onculuk tanırdım.) [TaberÂnî]

12- Fudayl bin İyÂd hazretleri buyurdu ki:

(Şunları yapan muruvvet ehlidir. Anasına, babasına iyilik eden, akrabÂsını ziyÂret eden, din kardeşine ikrÂmda bulunan, coluğu, cocuğu ve hizmetcisi ile iyi gecinen, dinini koruyan, malını iyi yerlerde harcıyan, dilini tutan, gozunu haramlardan koruyan, fuzûlî işlerden uzak duran ve Rabbine ibÂdet eden kimse.)

13- Baba, yapmıyacağını zannettiği emri cocuğuna soylememelidir. Soyleyip de onu itÂ'atsizliğe suruklememelidir. SÂlih zatın birisi, oğlundan hic bir şey istemezdi. Sebebi suÂl edilince, (Bir şey istediğim zaman, oğlumun bana karşı gelmesinden korkarım. Bana karşı gelince Cehennem ateşine mustehak olur. Ben de cocuğumun ateşte yanmasına rÂzı olamam) buyurdu. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Şunlar, insanın saÂdetinin alÂmetidir: SÂliha hanım, itÂ'at eden cocuklar, sÂlih arkadaş.) [HÂkim]

14- Cocuğun akîkasını kesmelidir. Akîka, cocuk ni'metine karşılık, ALLAHu teÂlÂya şukur etmek niyyeti ile hayvan kesmektir. Hadîs-i şerîfte, (Akîka, erkek cocuk icin iki, kız cocuğu icin bir koyun kesmektir) buyuruldu. (TaberÂn&#238

Cocuğa nafaka vermesi vÂcib olan kimsenin, yedinci gunu isim koyması ve bağını tıraş ettirip, sacının ağırlığı kadar, erkek icin altın veya gumuş, kız icin gumuş sadaka vermesi ve kendi malından, erkek icin iki, kız icin bir akîka hayvanı kesmesi mustehabdır.

15- Cocuğu doğuran kadının emzirmesi faydalıdır. Hadîs-i şerîfte, (Cocuğa, annesinin sutunden iyisi yoktur) buyuruldu. (Şir'a)

Annenin sutu yoksa cocuğu sÂliha, soylu olan bir kadın emzirmelidir. Cunku kadınların sutu, cocukta te'sîrini gosterir ve eserleri bir gun ortaya cıkar. Bugun modern tıb da yaptığı araştırmalarda, anne sutu yerini alacak bir gıdanın olmadığını bildirmektedir.

16- Cocuğun ağlamasından sıkılmamalıdır. Cunku cocuğun ağlaması, zikir, tehlîl ve ALLAHu teÂl icin hamddir. Ana-babası icin ise du ve istigfÂrdır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Mu'minin cocuğu 4 ay l ilÂhe illÂllah, 4 ay MUHAMMEDun Resûlullah, 4 ay da, ALLAHummagfir lî ve livÂlideyye [y rabbî, beni ve ana-babamı magfiret eyle] der.) [R.NÂsıhîn]

17- Cocuk konuşmaya başlayınca, en once LÂ ilÂhe illÂllah kelimesini ona oğretmelidir. Bunu yedi defa ona telkîn etmelidir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Cocuklarınız konuşmaya başlayınca onlara LÂ ilÂhe illallah'ı oğretin.) [İ.Sunnî]

Mu'minûn sûresinin 116. Âyetini, Âyet-el-kursî'yi ve Haşr sûresinin sonu olan Huvallahullezî'yi okuyup oğretmelidir. Boyle yapana, ALLAHu teÂlÂ, kıyÂmette hesap sormaz. Cocuk sağını solundan ayırdığı zaman, ona iyi işler yaptırmalıdır. Yaptığı iyi işlerin sevÂbı, onu yetiştiren, terbiye eden babasına da verilir, kotulukleri ise verilmez.

18- Coluk cocuğu terbiye etmek icin dovmek doğru değildir. Ancak yanlış bir iş yapınca, cezÂlanabileceği hissini vermek lÂzımdır. Peygamberimiz, ev halkının dovulmemesini emrettiği halde, terbiye edilmeleri icin cezÂlanacakları, dovulecekleri hissini taşımaları gerektiğini bildirmiştir. Bu husustaki hadîs-i şerîflerden biri şoyle:

(Ev halkınızı terbiye icin bastonunuzu onların goreceği yere asın!) [TaberÂnî]

Cocuk, ana baba elinde bir emÂnettir. Cocukların temiz kalbleri kıymetli bir cevher olup, mum gibi, her şekli alabilir. Kucuk iken, hicbir şekle girmemiştir. Temiz bir toprak gibidir. Temiz toprağa hangi tohum ekilirse, onun mahsûlu alınır. Bunun gibi cocuk da neye meylettirilirse, oraya yonelir. Eğer hayrı Âdet eder, oğrenirse hayır uzerine buyur. Cocuklara îmÂn, Kur'Ân ve ALLAHu teÂlÂnın emirleri oğretilir ve yapmaya alıştırılırsa, din ve dunya saÂdetine ererler. Bu saÂdete ana-baba ve hocaları da ortak olur. Eğer bunlar oğretilmez ve alıştırılmaz ise, bedbaht olurlar. Yapacakları her fenÂlığın gunÂhı, ana-baba ve hocalarına da verilir. Her musluman, emri altInda bulunanlardan mes'ûldur. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Hepiniz, bir surunun cobanı gibisiniz. Coban, surusunu koruduğu gibi, siz de evinizde ve emriniz altında olanları Cehennemden korumalısınız! Onlara muslumanlığı oğretmezseniz, mes'ûl olursunuz.) [Muslim]

(Cocuklarına Kur'Ân-ı kerîm oğretenlere veya Kur'Ân-ı kerîm hocasına gonderenlere, oğretilen Kur'Ân'ın her harfi icin, on kere KÂ'be-i mu'azzama ziyÂreti sevÂbı verilir ve kıyÂmette, başına devlet tÂcı konur. Butun insanlar gorup imrenir.) [S.Ebediyye]

(Cok musluman evlÂdı, babaları yuzunden Veyl ismindeki Cehenneme gidecektir. Cunku bunların babaları, yalnız para kazanmak ve keyf surmek hırsına duşup ve yalnız dunya işleri arkasında koşup, evlÂdlarına muslumanlığı ve Kur'Ân-ı kerîmi oğretmediler. Ben boyle babalardan uzağım. Onlar da benden uzaktır. Cocuklarına dînlerini oğretmiyenler Cehenneme gidecektir.) [S.Ebediyye]

Kendinin yapması harÂm olan şeyi cocuğa yaptıran kimse, harÂm işlemiş olur. Cocuklarına icki iciren, kumara alıştıran, mustehcen neşriyatı okumasına sebep olan, yalancılık, hırsızlık gibi kotu huylara alıştıran, kıbleye karşı ayak uzatmasına sebep olan kimse, gunÂh işlemiş olur.

Dînimizin temeli, îmÂnı, farzları ve harÂmları oğrenmek ve oğretmektir. ALLAHu teÂlÂ, Peygamberleri bunun icin gondermiştir. Genclere bunlar oğretilmediği zaman, İslÂmiyet yıkılır, yok olur. ALLAHu teÂlÂ, muslumanlara (Emr-i ma'rûf) yapmayı emrediyor. Ya'nî, benim emirlerimi, bildiriniz, oğretiniz buyuruyor. (Nehy-i munker) yapmayı da emrederek, yasak ettiğini bildirdiği harÂmların yapılmasına rÂzı olmamamızı istiyor. Kur'Ân-ı kerîmde buyuruluyor ki:

(Kendinizi ve Âile efrÂdınızı Cehennem ateşinden koruyun!) [Tahrim 6]

Kur'Ân-ı kerîmde, nefslerimizi ve aile efradımızı, yakıtı insan ve taş olan Cehennem ateşinden korumamız emredilmektedir. Elli-yuz senelik kısa bir hayat icin evlÂdımızı dunya felÂketlerinden korumaya calıştığımız gibi, ebedî felÂkete ducÂr olmaması icin Âhıretini de korumamız lÂzımdır. Bir babanın, evlÂdını Cehennem ateşinden koruması, dunya ateşinden korumasından daha muhimdir. Cehennem ateşinden korumak da, îmÂnı ve farzları ve harÂmları oğretmekle ve ibÂdete alıştırmakla ve kotu arkadaşlardan ve zararlı neşriyattan korumakla olur. Butun fenÂlıkların bağı, kotu arkadaştır. Kotu arkadaşları, onun, kustah, yalancı, hırsız, saygısız ve korkusuz olmasına sebep olabilir. Senelerce de bu kotu huylardan kurtulamaz.

Ne zaman cocukta iyi bir hareket gorulurse, onu takdir etmeli, mukÂfatlandırmalıdır! İnsanların yanında ba'zan onu ovmelidir. (Amcası benim cocuğum boyle yaptı) diyerek iyiye teşvik etmelidir. Bir kabahat işler veya kotu bir soz soylerse birkac defa gormezlikten gelmeli, (onu yapma) dememeli, azarlamamalıdır. Sık sık azarlanan cocuk, cesÂretlenir, gizli yaptıklarını acıktan yapmaya başlar. Yaptığı kotu işlerin zararı, kendisine tatlı dil ile anlatılmalı, ikÂz edilmelidir! Yapılan iş, dîne aykırı ise işin zararı, fenÂlığı ve neticesi anlatılarak, o kotu işe mÂni olmalıdır. Baba, baba olduğunu, buyuk olduğunu hissettirmelidir! Anne, cocuğu babası ile korkutmalıdır!

Her gun bir muddet oynamasına izin vermelidir ki, cocuk sıkılmasın. Sıkılmak ve uzulmekten kotu huy hÂsıl olur ve kalbi korleşir. Hic kimseden para istemesine musaade etmemeli, fazla konuşmamasını, buyuklere saygıyı oğretmelidir. İyi insanların guzel hÂllerini anlatıp, onlar gibi olmaya, kotu insanların kotuluklerini anlatıp, onlar gibi olmamaya dikkat etmesi oğretilmelidir.

Cocuğa her istediğini almak ve luks icinde yaşatmak uygun değildir. Buyuyunce de her istedişini ele gecirmeye calışır; fakat bunda muvaffak olamayınca sukutu hayÂle uşrar, isyÂnkÂr olur. Kendimiz helÂl yediğimiz gibi cocuklarımıza da helÂl yedirmeliyiz. HarÂmla beslenen cocuğun bedeni, necasetle yoğrulmuş camur gibi olur. Boyle cocuklar da pisliğe, kotuluğe meylederler.

Cocuğa, israf etmemesini, kanaatkÂr olmasını oğetmelidir. Ba'zan da yavan ekmek yemeğe alıştırmalıdır. Cocuğun kotu yerlere gitmesine mÂni olmalıdır. Cocuk kotulerin yanında ahlÂksız, yalancı, hırsız ve hayÂsız olur.

Baba, ne devamlı asık suratlı durmalı, ne de cocukla fazla yuz goz olmalı, konuşmasının heybetini korumalıdır. Cocuğa babasının malı ile, rutbesi ile ovunmemesi tenbih edilmelidir! TevÂzu sÂhibi ve kibar olması oğretilmelidir! Başkalarından birşey almanın zillet olduğu, veren elin alan elden ustunluğu bildirilmelidir! Cimriliğin cirkinliği oğretilmelidir! Başkalarının yanında edebli oturması, ayak ayak ustune atmaması, lÂubÂli hareketlerden uzak durması telkin edilmelidir!

Fazla konuşmaktan cocuğu men etmelidir! Fazla konuşmanın hayÂsızlığa yol actığı, cenesi duşukluğun kotuluğu belirtilmelidir! Cocuk nasıl olsa konuşmasını oğrenecektir. Maksat, ona icÂb edince susmasını ve buyuklerin sozunu dinlemesini oğretmektir.

Doğru da olsa, cokca yemin etmesine izin vermemelidir! Vara yoğa yemin, kotu bir alışkanlıktır. Buyuklere hurmetin, yerini onlara vermenin ve herkesle iyi gecinmenin onemi anlatılmalıdırı.





Alıntı Kuranı Kerimde Evlat Hakkı

Cocuğu daha kucukken namaza alıştırmalıdır. Buyuyunce namaz kılması zor gelebilir. Başkasının malını calmayı, harÂm yemeyi, yalan soylemeyi gozunde cirkin gosterecek şekilde anlatmalıdır! Boyle yetiştirip bulûğa erince, bu edeblerin sırlarını, inceliklerini ona soylemelidir. Her işi Âdet olarak yapmaması, niyetle, şuurla yapmasının luzûmu anlatılmalıdır. MeselÂ, yemekten maksat, kulun Rabbine ibÂdet etmesi, insanlara, vatanına, milletine faydalı hizmetlerde bulunması, insanların saÂdeti icin calışması olduğu oğretilmelidir. Dunyadan maksadın, Âhıret icin azık toplamak olduğu, zîr dunyanın kimseye kalmadığı, olumun cabuk ve ansızın gelebileceği anlatılmalı, (ne mutlu o kimseye ki, dunyada iken Âhıret azığı elde eder, Cennete ve ALLAHu teÂlÂya kavuşur) demelidir. Kucuk yaşında boyle terbiye edilirse, taş uzerine yazılan yazı gibi olur ve kolay kolay silinmez. Peygamber Efendimiz buyurdu ki:

(Butun cocuklar, muslumanlığa elverişli olarak dunyaya gelir. Daha sonra bunları, ana-babaları hıristiyan, yahûdî ve dinsiz yapar.) [TaberÂnî]

Hadîs-i şerîfte muslumanlığın yerleştirilmesinde ve yok edilmesinde en muhim işin, cocuklukta ve genclikte olduğu bildirilmektedir. O hÂlde, her muslumanın birinci vazîfesi, evlÂdına İslÂmiyeti ve Kur'Ân-ı kerîmi oğretmektir. EvlÂd ni'metinin kıymeti bilinmezse, elden gider. Bunun icin (Pedagoji), ya'nî cocuk terbiyesi, dînimizde cok kıymetli bir ilimdir.

İslÂm dînine karşı olanlar, bu muhim noktayı anladıkları icindir ki, (Gencliğin ele alınması birinci hedefimizdir. Cocukları dinsiz olarak yetiştirmeliyiz) diyorlar. İslÂmiyeti yok etmek ve ALLAHu teÂlÂnın emirlerinin oğretilmesini ve yaptırılmasını engellemek icin, (Genclerin kafalarını yormamalıdır. Din bilgilerini buyuyunce kendileri oğrenirler) diyorlar.

Bugun, butun hıristiyan ulkelerinde, bir cocuk dunyaya gelince, buna bozuk dinlerinin icÂblarını yapıyorlar. Her yaştaki insanlara, hıristiyanlığı titizlikle ağılıyorlar. Muslumanların îmÂnlarını, dinlerini calmak ve yok etmek ve onları da, hıristiyan yapmak icin, İslÂm ulkelerine paket paket kitap, broşur ve kaset gonderiyorlar. O hÂlde, muslumanlar din cÂhillerinin hîlelerine, yalanlarına aldanmamalı, cocuklarımıza sahip olmalıyız. Onlara sahip olmak da, dînimizin emirlerine uygun olarak yetiştirmekle olur. AhlÂkı değiştirmek mumkun olduğu icin Peygamber efendimiz, (AhlÂkınızı guzelleştirin) buyurmuştur. Zaten din, guzel ahlÂk demektir. Şu hÂlde dînin emrine uyup yasak ettiğinden kacan, huyunu değiştirip guzel ahlÂklı olur. Guzel ahlÂklı olan da iki cihÂnda rahat olur.

En vahşî hayvan bile terbiye ile ehlileştiriliyor. Hicbir zaman elma cekirdeğinden portakal olmaz. Fakat elma fidanını buyuterek, luzûmlu ağı ve kulturel tedbirlerle kaliteli elma veren bir ağac olarak yetiştirmek mumkundur. Bunun gibi insan tabiatında bulunan ba'zı arzûlar yok edilemez, fakat terbiye edilebilir. Terbiyede dayak atılmaz.

a) Cocuğu dovmek ahlÂkının bozulmasına, hırcınlaşmasına sebep olur.

b) Dayakla buyuyen cocuk esnek olmaz, katı olur.

c) Dovulmek, cocukta ana-babaya karşı kızgınlığa yol acar. Cocuk kendi yaptığanın kotu bir şey olduğunu duşunmez, kendini suclu gormez, kendini doveni suclar.

d) Dovulen cocuk, kızdığı zaman, o da şiddete başvurur, bir başkasını dover. Boylece dayak vicdanlı olmaya değil, saldırganlığa sebep olur. Cocuğun hareketli olmasına uzulmemelidir! Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

(Cocuğun, hareketli olması, buyuyunce aklının cok olacağını gosterir.) [Hakîm]

e) Sozden anlayacak yaştaki cocuğa dayak atılmaz. Sozden anlamayan cocuğuna hafifce vurmak yeter. Başa, yuze tokat atmak, sopa ile dovmek cok zararlıdır. Bu ancak işkenceciye yaraşır.

Bir şeyi, zıddı kırar. Kotu huyları, iyi huylar yok eder. Bu bakımdan kendini zorla da olsa, iyi işler yapmaya alıştırmalı, onları Âdet hÂline getirmelidir! Cocuk, ahlÂkı iyi olan insanlarla arkadaşlık ettirilirse, guzel huylar kendiliğinden onun tabiatı olur. Cocuklar boyle yetiştirilirse, dunya ve Âhıret saÂdeti elde edilir.

19- Cocuk yedi yaşına gelince, ona namaz kılmasını emretmelidir. Peygamber efendimiz, (Cocuklarınız yedi yaşına gelince, onlara namaz kılmalarını emredin, on yaşına gelince, kılmazsa, zorlıyarak kıldırın) buyurdu. (İ.Sunn&#238

20- Cocuklar on yaşına gelince, yataklarını ayırmalıdır! Erkek ve kız cocukların odalarını ayırmalıdır. 21- Sunnet ettirmek muhim sunnettir. İslÂmiyyetin şi'Ârıdır, alÂmetidir. Cocuk, Âkıl bÂlig olmadan once her yaşta sunnet edilebilir. 7-12 arası daha uygun olabilir. Sunnet ederken, topluca yuksek sesle bayram tekbîri soylenir.

22- Cocuğu comertliğe alıştırmalı, mal ve mulk sevgisini gozunden duşurmelidir. Cunku para ve mal sevgisinin zararı, zehirden coktur. Cunku butun kotuluklerin menşei, kaynağı; parayı, dunyayı sevmektir.

23- Cocuğa once yemek yemenin edeblerini oğretmelidir. Yemek yemekten maksat, bedenin sıhhatini korumaktır, lezzet almak değildir demelidir.

24- Kapalı ve gizli işlerden onu men etmeli ki, kabahate karşı cesÂreti kırılsın. Gunduz ve gece cok uyutmamalı, yumuşak elbiselere alıştırmamalı, yaya yurumesini de oğrenmeli, oturma, kalkma ve konuşmanın edeblerini anlatmalı, kadınlar gibi suslenmemesini, babasıyla ve dunya malı ile arkadaşlarına ovunmekten menetmeli, yalan soylemekten sıkı men etmeli, doğru veya yalan yere yemîn etmemesini tembih etmelidir.

25- Cocuğun neye kabiliyeti olduğunu sezmeli, kabiliyetinin hangi ilim ve san'ata daha yatkın olduğunu anlayıp, o tahsîl ve san'ata vermelidir! Hadîs-i şerîfte; (Herkese dunyalıktan nasibi neyse, o şeyler ona kolaylaştırılır) buyuruldu. (HÂkim)

Cocuk ilim oğrenmeye yatkın ise, once ilim tahsîli icin gerekli terbiye verilmelidir. San'at sahibi olacaksa, dînî vecîbeleri oğrenip yaptıktan sonra, o san'atla meşgûl etmelidir. Burada en iyisi, cocuğun tabiatine, ya'nî kabiliyetine bakmalı, durumunu incelemeli, neye istidÂdı olduğunu sezmeli, kabiliyetinin hangi ilim ve san'ata daha yatkın olduğunu anlayıp, o tahsîl ve san'ata vermelidir.

26- Kotuluğe sebep olacak alışkanlıkları veren oyunlardan sakındırmalıdır!

27- Dinimizde, kadının ve kız cocuklarının fazîleti buyuktur. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Kızlarınızı altın ve gumuş ile susleyin! Elbiseleri guzel olsun! İ'tibÂr kazanmaları icin en guzel hediyelerle ihsÂnda bulunun!) [HÂkim]

(Kız cocuğunu guzelce terbiye edip, ALLAHu teÂlÂnın verdiği ni'metlerle bolluk icinde yedirir giydirirse, o kız cocuğu onun icin bir bereket olur, Cehennemden kurtulup kolayca Cennete girmesine vesîle olur.) [TaberÂnî]

(İki kız evlÂdına guzel muÂmele eden, mutlaka Cennete girer.) [ibni MÂce]

(İki kızı veya iki kız kardeşi olup da, mÂişetlerini guzelce sağlayanla Cennette beraber oluruz.) [Tirmizî]

(Carşıdan aldığı şeyleri, erkek cocuklardan once kız cocuklarına verene ALLAH, rahmetle nazar eder. ALLAH, rahmetle nazar ettiğine de azÂb etmez.) [HarÂitî]

(Carşıdan turfanda meyva alıp evine getiren, sadaka sevÂbı alır. Getirdiği meyvayı, erkek cocuklarından once kız cocuklarına versin! Kadınları, kızları sevindiren, ALLAH korkusundan ağlayanlar gibi sevÂb kazanır. ALLAH korkusundan ağlıyanın bedeni de Cehenneme harÂm olur.) [İbni Adîn]

(Uc kızına, ihtiyÂctan kurtulana kadar iyi bakan, yedirip giydiren, elbette Cenneti kazanır.) [Ebû DÂvud]

(Uc kız veya kız kardeşinin gecim veya başka sıkıntılarına katlananı, ALLAHu teÂl Cennete koyar.) EshÂb-ı kirÂmdan biri, (iki tane olursa da aynı mıdır?) diye suÂl edince, Peygamber efendimiz (Evet, iki tane olursa da aınıdır) buyurdu. Başka birisi, (Ya bir tane olursa?) diye suÂl etti. Cevabında buyurdu ki: (Bir tane de olsa gene aınıdır.) [HÂkim, HarÂitî]

Gorulduğu gibi, kız ve kadınlara değer vermiyenler, muslumanlığı bilmiyen kimselerdir. Musluman, dinini iyi oğrenip kadına lÂyık olduğu değeri vermelidir!

28- Cocuk sevgisi. Buyuk-kucuk cocuklarımıza sevgi ve şefkat gostermek, sevip opmek sunnettir. Resûlullah efendimiz, evine gelen kucuk cocukları sevip başlarını okşar, evin icinde oynamalarına da izin verirdi. Enes bin MÂlik hazretleri anlatır:

Resûlullah, cocuklara karşı da insanların en şefkatlisi idi. Oğlu İbrÂhim'in sut annesi, Medîne'nin bir kenarında otururdu. Kadının kocası demirci idi. Resûlullahla bu eve sık sık giderdik. Varınca demircinin dumanla dolmuş evine girer, cocuğu kucaklar, oper ve bir muddet sonra donerdi. Bir torunu ve kendi oğlu İbrÂhim olunce de ağlamış, (Şefkatimden ağlıyorum. ALLAH ancak merhametli olana rahmet eder) buyurmuştur. Hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

(Cocuklarınızı cok opun, her opuşte Cennetteki dereceniz yukselir.) [BuhÂrî]

Cocuk kokusu Cennet kokusudur.) [TaberÂnî]

(Cocuk dunyada nûr, Âhırette sururdur.) [Şir'a]

(Cocukları sevip okşayın, onlar gonul meyvesi, goz nûrudur.) [Ebû Ya'lÂ]

(Cocuklarımız ciğerparelerimizdir.) [B.Arifîn]

(Cocuk sevgisi, cehennem ateşine karşı perdedir. Cocuklara iyilik etmek, Sıratı gecmeye sebeptir. Onlarla beraber yiyip icmek, Cehennemden kurtuluştur.) [Şir'a]

(Cennetteki "Sevinc sarayı"na, ancak cocukları sevindirenler girer.) [İ.Adîy]

(Cocuğuna iyilik etmek icin yardımcı olan babaya ALLAH rahmet etsin!) [İ HibbÂn]

(LÂ ilÂhe illÂllah diyene kadar cocuğu terbiye eden, hesÂba cekilmez.) [TaberÂnî]

(Cocuksuz bir evin bereketi olmaz.) [Ebûşşeyh]

Bir bedevî, (YÂ Resûlallah, siz cocukları sevip opuyorsunuz. Biz hic opmeyiz) dediği zaman,ona, (Şefkat ve merhamet duygusu olmıyana ne diyeyim?) buyurdu. (BuhÂr&#238

Hz.Omer, birini bir goreve ta'yin eder. O zat, gorev emrini almak uzere Hz. Omer'in huzûruna gelir. Hz.Omer'in cocuğunu optuşunu gorur. (Benim birkac cocuğum var, ama hic birini opmem) der. Hz.Omer'in şekli değişir (Senin kucuklere, şefkatin, merhametin yok. İnsanlara nasıl merhamet edersin? Verilen gorevden seni azlediyorum) buyurarak vazife emrini imzalamaz.

Torun sevgisi, evlÂd sevgisinden daha ileridir. Resûlullah efendimiz, namaz kıldırırken secdede, torunu Hz. Hasan, mubÂrek omzuna cıkıp oturdu. Resûlullah efendimiz, secdeyi uzatınca, sahabeden, "acaba vefÂt mı etti" diye duşunenler oldu. Namazdan sonra secdeyi nicin uzattığını soranlara buyurdu ki: (Secdede iken torunum omzuma cıktı. Gonlu oluncaya kadar indirmediğim icin secde uzadı.) [NesÂî]

Bir zÂt, Resûl-i ekremin, Hz. Hasan'ı operken gorunce, (On oğlum var, hicbirini opmem) dedi. Resûlullah efendimiz, (Merhamet etmiyen, merhamete kavuşamaz) buyurdu. (BuhÂr&#238

Resûlullah efendimiz, Hz. Hasan'ı bir dizine Hz. Huseyn'i de oteki dizine oturtur, bağrına basar, sonra da (YÂ Rabbî, bunlara rahmetini ihsÂn et, bunlary seviyor, bunlara şefkat duyuyorum) derdi. (BuhÂr&#238

Peygamber efendimiz, Hz. Hasan'ı optukten sonra EshÂb-ı kirÂma buyurdu ki:

(Cocuk cekingendir, hÂli bilinmez, belki uzuntuludur.) [B.Arifîn]

Kur'Ân-ı kerîmde, malın, evlÂdın, fitne ya'nî imtihÂn olduğu bildiriliyor. (Tegabun 15)

(Y Rabbî, duşmanlarıma cok mal, cok evlÂd ver) hadîs-i şerîfi, mal ve evlÂd hayırlı olmadığı takdirde bel olacağın bildirmektedir.) (Berîka)

Mal, cocuk ve hanım, cihÂd, namaz gibi ibÂdetlerden alıkoyabilir. Dikkatli olmak lÂzımdır. Peygamber efendimiz, (Âhır zamanda sizin en iyiniz, coluk cocuğu olmıyandır) buyuruyor. En iyilerden olanlara mujdeler olsun! Bunun icin bir İslÂm Âlimi, (Bu devirde cocuğu olmıyan şukur secdesi yapmalıdır) buyurmuştur.