Son oturuşta selam vermeden kendi fiili ile namazdan cıkan birinin namazı gecerli midir?

Namazın sonunda sağ ve sol tarafa selam vermek; “es-Selamu aleykum ve rahmetullah” cumlesinin “es-Selam” kısmını soylemek vacip, “aleykum ve rahmetullah” kısmını soylemek ise sunnettir. Ebu Hanife’ye gore namaz kılan kişinin, namazın sonunda kendi istek ve iradesiyle yaptığı bir fiil ile namazdan cıkması gerekir. Ebu Yusuf ve Muhammed’e gore ise teşehhut miktarı (Ettehiyyatuyu okuyacak kadar) oturmakla namaz, rukunleri itibariyle tamamlanmış olur. Selam vermese veya kendi isteği ile namaza aykırı bir davranışta bulunmasa bile namazı tamam olur. Ancak vacip terk edilmiş olur. Bu goruş ayrılığının bazı fıkhi sonucları vardır. Buna gore bir kimse ka’de-i ahirede (namazdaki son oturuşta) teşehhut miktarı oturduktan sonra kendi isteği ile, namazla bağdaşmayacak bir fiil işlese, mesela kendisine verilen selamı almak veya hapşırana “cok yaşa” veya “yerhamukellah” demek gibi bir şekilde konuşsa, her uc imama gore de namazı tamam sayılır (Zeylai, Tebyinu’l-Hakaik, I, 125, Bilmen, O. N, Buyuk İslam İlmihali, 127)



Fakat teşehhut miktarı oturduktan sonra, kendi isteği dışında bir sebeple namazı bozulsa Ebu Yusuf ve Muhammed’e gore bu kişinin namazı tamamdır, Ebu Hanife’ye gore ise tamam değildir. Yine son oturuşta, teşehhut miktarı oturduktan sonra henuz kendi istek ve iradesiyle namazdan cıkmadan namaz vakti cıksa, bu kişinin namazı Ebu Yusuf ve Muhammed’e gore tamamdır. Ebu Hanife’ye gore ise fasiddir (Kasani, Bedaiu’s-Sanai’, I, 329; İbnu’l-Humam, Fethu’l-Kadir, I, 386; II, 254; Abdurrahman el-Ceziri, Kitabu’l-Fıkhi ale’l-mezahibi’l-Erbea, 138).