Namazın Edebî
Namaz kılarken dikkat edeceğimiz edepler şunlardır.
Hz. Peygamberin bir veya iki kere yaptığı ve devam etmediği şeye edep, mendup veya mustehap denir. Ruku ve secdede tespihlerin ucten fazla yapılması, sunnet olan okuyuştan fazla kıraatte bulunulması gibi. Edepler sunnetleri tamamlamak icin meşru kılınmıştır. Hanefilere gore namazın edepleri şunlardır (bk. Buhari, Salat, 9; Ebû Davud, 106,107).
1) Erkeklerin iki avuclarını iftitah tekbiri alırken yenlerinin icinden cıkarması menduptur. Bu durum da tevazua daha yakındır. Ancak soğuk gibi zaruret hali mustesnadır. Kadınlar ise kollarının acılmamsı icin ellerini elbisenin altından kaldırırlar.
2) Namaz kılan kişinin ayakta iken secde edeceği yere, rukuda iken ayaklarının ust kısmına, secdede burnunun iki kanadına otururken kucağına selam verirken omuzlarına bakması menduptur. Bunu yaparken hûşu icinde ve ihsan derecesinde namaz kılma gayreti olmalıdır. Rasûlullah (s.a.v.) ihsanı şoyle tarif etmiştir: "Allah'a, sanki O'nu goruyormuşsun gibi ibadet etmendir. Her ne kadar sen O'nu gormuyorsan da o seni gormektedir. (bk. Ebû Davud, Sunnet 16).
3) Esnerken ağzı acmamaya calışmak menduptur. Buna guc yetmezse, elin arkası veya yeni ile ağzı kapamak gerekir.
4) Gucu yettiği olcude oksuruğu gidermek menduptur.
5) Kamet alınırken, muezzin "Hayye ale'l-Felah" deyince, imam ve cemaatin ayağa kalkması menduptur. İmam mihraba yakın bulunmazsa, her saf, imam aralarından gececeği sırada ayağa kalkar.
6) "Kad kÂmeti's salÂh (Namaz başladı)" denildiği zaman İmam, namaza başlar. İmam bu hareketi ile muezzini doğrulamış olur. Bununla birlikte kÂmet bittikten sonra namaza başlanmasında da bir sakınca bulunmaz. Hatta, Ebû Yusuf ile, hanefiler dışındaki uc mezhebe gore uygun olan da budur.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi DONDUREN, Delilleriyle İslam ilmihali, Erkam Yayınları.