Vehhabiyye ne demek


Alm. Wahhabismus (s), Fr. Vahabisme, İng. Wahhabite. On sekizinci asrın ortalarında Arabistan Yarımadasında Necid bolgesinde Mehmed bin Abdulvehhab tarafından kurulan dînî ve siyÂsî bir yol, fırka. Mehmed bin Abdulvehhab 1699 (H.1111)da Necdde, Hureymile kasabasında dunyÂya geldi. 1791 (H.1206)de oldu. Onceleri seyÂhat ve ticÂret icin Basra, Bağdat, İran, Hind ve Şam taraflarına gitti. İbn-i Teymiyyenin kitaplarını okuyarak onun sapık fikirlerinin savunucusu ve yayıcısı oldu (Bkz. İbn-i Teymiyye).



Yazdığı kitaplarıyla ve bozuk duşunceleriyle koyluler ve Deriyye ahÂlisini ve bunların reislerini aldatıp, saptırdı. VehhÂbilik ismini verdiği fikirlerini kabul edenlere “VehhÂbi ve “Necdî denir. VehhÂbilik daha sonraları dînî ve siyÂsî goruş olarak Arabistan Yarımadasına hÂkim oldu.

Duşuncelerinin temeli, uc meseledir:

1. Amel, ibÂdet, îmÂnın parcasıdır. Bir farzı yapmayan mesel farz olduğuna inandığı halde bir namazı kılmayan dinden cıkar. Bunu oldurmeli, mallarını VehhÂbilere taksim etmeli, diyorlar!

2. Peygamberlerin (aleyhimusselÂm) ve evliyÂnın ruhlarından şefÂat isteyen, bunların mezarlarını ziyÂret edip, bunları vesile ederek du eden İslÂmiyetten ayrılır, diyorlar!

3. Yine bunlara gore; mezarlar uzerine turbe yapmak ve turbelerde namaz kılmak ve orada hizmet ve ibÂdet edenlere kandil yakmak ve olulerin rûhuna sadaka adanması uygun değildir diyorlar! Boyle bozuk fikirlere ilk once babası Abdulvehhab karşı cıkmış, oğlunun peşinden gidilmemesini tavsiye etmiştir.



Kardeşi Suleyman bin Abdulvehhab da Savaik-ı İlÂhiye fî Redd-i Alel VehhÂbiyye isimli kitabında vesikalarla kardeşinin yanlış yolda olduğunu ispat etmiştir.

Ayrıca Mekke muftisi Ahmed ibni Zeyni Dahlan (ol. 1772) tarafından HulÂsat-ul-KelÂm, Ed-Durer-us-Seniyye, Fitnet-ul-VehhÂbiyye adlı ve daha pekcok kitap yazılmıştır. VehhÂbilik hakkında, bircok Turkce kitap da neşredilmiştir.