Mezhep ne demek
mezhepler kaca ayrılır
kac ceşit mezheb vardır
mezhepler nelerdir

Sozluk anlamı gitmek, izlemek, gidilen yol demektir. Mecazi olarak kişisel goruş, inanc ve doktrin karşılığında da kullanılır. Terim olarak bir muctehidin, dinin ayrıntılarına ilişkin, kendine ozgu kural ve yontemlerle oluşturduğu inanc ya da hukuk sistemini dile getirir.

İslÂm tarihinde, mezheb kelimesi genel olarak itikadi, siyasi ve fıkhi goruşlerin hepsi icin kullanılmıştır. Buna karşılık siyasi ve itikadi mezhepler daha cok Fırka, Nihle, Makale kelimeleriyle ifade edilmiştir. Fırka (coğulu fırak), farklı goruşlere sahib insan topluluğu demektir. Nihle (coğulu nihal), goruş, inanış ve kabul ediş tarzı demektir. Makale (coğulu makalat), fikir, inanış, goruş ve soz demektir. Ceşitli dinleri belirtmek icin de Milel (tekili mille) kelimesi kullanılmıştır.

islÂm tarihinde zuhur etmiş mezhebler başlıca uc kısımdır:

A) Siyasi mezhebler: Bunlar onceleri siyasi bir maksatla ortaya cıkmış, sonraları itikadî bir kisveye burunmuşlerdir. İlk once zuhur eden siyÂsî mezhebler uctur. Nasıba: Hz. Osman ve Muaviye taraftarları, Şia: Hz. Ali taraftarları; Havaricde: Hz. Ali ve Muaviye'ye karşı cıkanlardır.

B) İtikadi Mezhebler (akaid mezhebleri): İkiye ayrılır:

1- Ehl-i Sunnet mezhebleri: Bunlar da ikiye ayrılır: a) Eh1-i Sunnet-i hassa denilen Selefiyye. Selefiyye'nin mutekaddimini ve muteahhirini vardır. b) Eh1-i Sunnet-i amme: Maturidiyye, Eş'ariyye. Bunlara Halefiyye de denir.

2- Ehl-i Bid'at: Ehl-i Bid'at mezhebleri de ikiye ayrılır:

a) Kufre duşmeyenler. İki kolu dışında Hariciye, Kaderiyye, Mutezile, Cebriyye (sorumluluk yoktur diyenleri haric), Zeydiyye, İmamiyye (İsna Aşeriyye), Kerramiyye, Naccariye, Haseviyye.

b) Kufre duşen bid'at mezhebleri: Haricilerden AcÂride'nin Meymuniyye kolu, Yezidiyye, Batıniyye-i Nizariyye (ki bu mezheb hicri 5. asrın sonlarına doğru Hassan Sabbah tarafından kurulmuştur), Nusayriyye, Durziyye (Durzilik), Babilik ve Behailik (Behaiyye).

C) Fıkhî mezhepler: Fıkıh mezheblerinin hepsi de Kur'an ve Sunneti esas alırlar. Bunlar da ikiye ayrılır:

1- Bugun tabileri bulunan mezhebler: Hanefiyye, Şafuyye, Malikiyye, Hanbeliyye, Caferiye, Zeydiye ve Zahiriyyedir. Bu sonuncusunun muntesibi pek az kalmıştır. Hindistan taraflarında Zahiri mezhebine bağlanan pek az kimse vardır.

2- Tabileri kalmamış olanlar: Bugun tabi ve muntesibleri kalmamış ve fıkıh tarihine gecmiş olan mezheblerin imamları şunlardır: Abdullah b. Şubrume (v.h. 144), Abdurrahman el-Evzai (v. 157), Sufyan es-Sevri (v. 161), Muhammed b. Abdurrahman b. Ebi Leyla (v. 148), İshak bin Rahuye (Raheveyh, v. 238), Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberi (v. 310), Leys b. Sa'd (v.175), Muzeni (v. 264), Ebu Sevr İbrahim b. Halid Muhammed b. İshak b. Huzeyme (v. 311).