Peygamber Efendimiz (sav)'in Sabırla İlgili Hadisleri ve Sabır Hakkında Bilgiler

Nesai'nin bir rivayetinde şoyle gecmektedir: Rasulullah sav efendimiz oturunca yanına Eshab'ından bir cemaat gelir, otururduAralarında kucuk bir oğlu olan bir adam vardıCocuk onun arka tarafından gelirdi, oda onune otururduBu cocuk vefat edince, babası, oğlu anılır diye toplantıya katılmaktan uzak durduPeygamberimiz sav onu bir sure goremeyince:
- Falan kimseyi goremiyorum, nerelerde ? diye sorduEshab'da
- Ya RasulAllah o gormuş olduğun oğulcağızı vefat etti dedilerRasulullah sav onunla karşılaşınca oğlunu sorduO da vefat ettiğini soylediBunun uzerine Rasulullah sav efendimiz ona taziyede bulundu(Sabır tavsiye ettiOnun işini Allah'a havale etti ki "Allah'da sana buyuk ecirler versin" BuyurduBundanda taziyenin sunnet olduğu anlaşılmaktadır) Sonrada:
- Ey filan! sana şu iki şeyden hangisi daha sevimlidir? Hayatın boyu onun yanında bulunmasımı, yoksa Cennet'in hangi kapısından gelirsen gel, onun senden once gelip, sana o kapıyı acmasımı? diye sordu Adamda:
- Tabiki benden evvel Cennet'in kapısına gelip onu acmasını isterimElbette bu bana daha sevimlidir" deyince Rasulullah sav
- İşte bu sana aittir buyurdular(O olmuşturOnun olumu karşısında gostereceğin sabrın mukafatı olarak kıyamet gunu cennetin kapısını sana acacaktır) (Tergıp ve Terhib)

Muaz ra dan Rasulullah sav in şoyle buyurduğu rivayet edildi:
- Ruhum kudret elinde bulunan Allah'a yemin ederim ki duşuk cocuk bile, eğer olumunu sabırla karşılamış ise annesini gobek bağı ile cennete cekip goturecektir buyurdular Ahmed ve Taberani rivyet etmişlerdir

Ebu Hassan ra dan şoyle rivayet edildi: Ebu Hureyre ra ya
- benim iki oğlum olduRasulullah sav den olulerimiz hakkında bir Hadisi Şerif soylermisin? dedimOda :
- Evet soyleyeyimOnların kucukleri cennette diledikleri yerlere girerler, cıkarlarOnlardan biri babasıyla veya anne ve babasıyla karşılaşınca, tıpkı senin şu elbisenin eteğinden tuttuğum gibi onların elbiselerinden veya ellerinden tutarlarAllah hem onları, hemde babalarını cennete koyuncaya kadar onlardan ayrılmazlar
Muslim rivayet etmişdir

Ebud-Derda ra diyorki: Rasulullah'ın Hadisi Kudsi'sinde şoyle buyurduğunu işittim :
Allah Tealabuyurduki:
- Ya İsa! Ben senden sonra bir ummet gondereceğim(burda zikredilen ummet "Muhammed sav ummetidir) Sevdikleri bir şeyle karşılaşırlarsa, Allah'a hamd ederler, sevmedikleri bir şeyle karşılaştıklarında bilgileri ve dayanma gucleri olmadığı halde ecir ve sevabını Ben'den bekleyerek dayanır, sabrederlerİsa as :
- Ya Rab! bu nasıl olur? dediAllah-u Teala da :
- Ben onlara hilmimden veilmimden veririm Buyurdu
Hakim rivayet etmişBuhari'nin şartına gore sahih demiştir

Sahbara ra derki: Peygamberimiz sav :
- Kim nimete kavuştuğunda şukreder, afete uğradığında sabreder, haksızlık yapınca af diler, haksızlığa uğradığında affederse" dedi ve sustuBunun uzerine Eshab-ı Kiram efendilerimiz:
- Ya RasulAllah onun durumu ne olur? diye sordularRasulumuzde sav :
- Onlar (geleceklerinden) emin ve doğru yolda olan kimselerdir Buyurdular
Taberani rivayet etmiştir

Malik oğlu Ka'b şoyle rivayet eder:Allah'ın Rasulu buyurdularki:
- Muminin hali yeşil ekin sapının haline benzer Onu sararıp kuruyuncaya kadar ruzgar sağa sola sallarBir defa yere yatırır bir defa doğrultur(Mumin dunyadan gocunceye kadar başından afet ve musibet eksik olmaz)
Başka bir rivayette de Hadis-i Şerif şoyledir:
- Mumin olunceye kadar ruzgar onu sağa sola sallar(bela ve sarsıntı eksik olmazAynı zamanda başına gelenler gunahlarına keffaret olur) Kafir ise kımıldamadan sapasağlam durup ,aniden yıkılan cam ağacına benzer(Kafir, kufur ve isyanlarına tevbe ettirici, tevbeyi hatırlatıcı bela ve musıbetlere uğramadan ansızın olur)
Muslim rivayet etmiştir

Muhammed, babası Halidden, oda Eshabdan olan dedesinin Rasulullah sav dan işittiğini rivayet etti:
- Allah tarafından kendisine bir makam verilen kimse, o makama kolayca ulaşamazAncak hzAllah kendisine, malına yahut evladına uğrayan felaketler verir, oda onlara sabrederse yuce Allah'ın takdir ettiği makama erişir (Ebu Ya'la ve Taberrani "Kebir" ve "Evsat"ında rivayet etmişlerdir)

Ebu Umame ra den rivayet olunduğuna gore Allah'ın Rasulu şoyle buyuruyorlar:
- hzAllah meleklerine buyurur: Gidin, kulumun uzerine bela yağdırınMelekler Allah'ın emrini yerine getirince kul hamdederMelekler geri donerler ve Allah-u Teala hz ne:
- Ya Rabbi emrettiğin gibi kulunun başına bela yağdırdık" derlerhzAllah'da :
- DonunBen onun ahu zarını işittikce ona ecir ve mukafat veririm" buyurur
Taberani "Kebir" de rivayet etmiştir

Sabır hakkında bazı ailemlerin goruşleri:

Nevevi der ki: Şeran muteber olan sabır, taat ve ibadete devam etmek, insanı gunaha sevk eden kotuluklerden ve masiyetten uzak kalmak, dunyada karşılaşılan olayları soğukkanlılıkla karşılamak ve uzucu felaketlere şikayet etmeden tahammul etmektir

İbrahim el-Havvas da şoyle der :
- Sabır, Kuran- Kerim ve Hadisi Şeriflerle amel etme bu uğurda karşılaşılan zorluklara dayanmaktır

Ebu Ali ed-Dekta da sabrı şoyle tarif eder:
- Gercek sabır kadere razi olmak ve halinden şikayet etmemektirŞikayet icin değilde, care aramak icin derdini soylemek sabırsızlık olmaz Eyyub as ın yaptığı gibi :
-"Rabbim dertlere yakalndım" demiş, hzAllah'da:
- "Biz onu sabırlı bulduk" buyurmuşturDerdini soylemesi sabırsızlık sayılmamıştır

Bu yazmış olduklarımın tamamı huvesi huvesine "Tergıb ve Terhib" den alınmıştır
اَلْحَمْدُ لِلّهِ ا لَّذِى عاَفاَنىِ مِمَّا ا بْتَلاَكَ بِهِى وَفَضَّلَنِى عَلى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقَ تَفْضِيلاً

HŞ "Belaya uğramış birini goren kimse (Elhamdulillahillezi afani mimmebtelake bihi ve faddaleni ala kesirin mim-men halaka tafdila) (Seni mubtela ettiği beladan beni muaf tutan ve yarattığı bir coklarının uzerine beni tafdil eden Allah'a hamd olsun) derse sağ oldukca o belaya uğramaz" Sabır İle İgili Kıssalar Hadisler Guzel Sozler

HZ ALİ'DEN (AS) VECİZE SOZLER

SABIR

"Sabır, olcudur" "Sabır, savunma aracıdır" "Sabır, zaferdir ve sabırsızlık ise tehlikelidir""Sabır, tatsız olaylarla savaşır""Sabır, imanın başıdır""Sabır, fakirliğin kalkanıdır""Sabır, yakinin meyvesidir""Sabır, faciayı kolaylaştırır""Sabır, belayı azaltır""Sabır, imanın meyvesidir""Sabır, bela (ile savaşmak) icin hazırlanmış guctur""Sabır, zaferin kefilidir""Sabır, yardımın başıdır""Sabır, belayı defeder""Sabır, duşmanları yere serer""Sabır, zararı en iyi def edendir"

"Sabır, fakirliğin gucudur""Sabır, her işin yardımcısıdır""Sabır, en ustun techizattır""Sabır, en guclu elbisedir""Sabır, yıkılmayan bir binektir""Sabır, zaman karşısında en iyi yardımcıdır""Sabır, muminin en hayırlı ordusudur""İbadetin evveli sabırla kurtuluşu beklemektir""Musibetler karşısında sabr etmek insanı fırsatlar elde etmeye sevk eder""İman belalarda sabır ve genişlikte şukurdur""Sabır musibet miktarınca iner""Musibetlere sabr etmek en ustun bağıştır""Musibete karşı sabretmek azarlayan kimsenin keskinliğini koreltir""Sabır sağlamlığın gereklerinin başıdır"

"Musibetlere karşı sabretmek sevabı buyutur""Sabır, iki zaferden biridir""Musibetlere karşı sabr etmek insanı yuce mertebelere ulaştırır""Allah’a itaat hususunda sabır itaatsizliği karşısında sabırdan daha kolaydır""Belalara karşı sabretmek genişlikte afiyet icinde olmaktan daha ustundur""Sabır en ustun huydur İlim en şerefli sus ve bağıştır""İman, ihlas, yakin, sakınma, kaderin getirdiklerine karşı sabır ve hoşnutluk icinde olmaktır""Sabır insanın kendisine ulaşan musibete karşı tahammul etmesi ve kendisini kızdıran şeye karşı ofkesini dindirmesidir"

"Sabır iki ceşittir: Hoşlanmadığın şeye karşı sabr etmek ve sevdiğin şeye karşı sabr etmek""Sabır imanın en guzel elbisesi ve insanın en şerefli hasletidir""Şehvetler karşısında sabr etmek iffet, gazab hususunda sabr etmek yiğitlik ve musibetler karşısında sabr etmek ise sakınmadır""Sabır iki ceşittir: Bela karşısında sabr etmek iyi ve guzeldir Ondan da guzeli haramlar karşısında sabr etmektir""Dert ve sıkıntılara karşı sabretmek insanın fırsatlar elde etmesine sebep olur"

"Sabr et ki zafere erişesin""Sabr et ki hedefine nail olasın""Zamanın gozune doktuğu cercope karşı sabr et Aksi takdirde ebeden hoşnut olamazsın""Belalar karşısında sabırsızlık yerine sabırla meşgul ol""Mecburen sevabına ihtiyac duyduğun amel hususunda sabr et ve cezası karşısında sabr edemeyeceğin amel hususunda tahammul et""Sana inen uzuntuleri buyuk bir sabır ve guzel bir yakin ile kendinden uzaklaştır""Sabırlı ol Şuphesiz ki sabır tatlı bir akıbet ve uğurlu bir sondur"

"Yerinizde oturun ve belalara karşı sabredin Heva ve hevese kapılarak dil ve ellerinizi hareket ettirmeyin""Sabırlı olun, şuphesiz sabır imanın sonu ve işlerin olcusudur""En ustun sabır sabretmeye calışmaktır""Musibetler icin en guclu techizat sabırdır""En ustun sabır musibetlerin acılığı karşısında sabretmektir""En ustun sabır sevdiği karşısında sabretmektir""En ustun techizat şiddetlere karşı sabretmektir""Şuphesiz akıbet acısından işlerin en ovulmuşu sabretmektir"

"Sabır guzeldir, ancak senin icin değil Sabırsızlık kotudur, fakat senin icin olan mustesna Senin musibetine uğramanın uzuntusu oldukca buyuktur""Şuphesiz mihnetlerin hedefleri vardır ve hedeflerinin de bir sonu vardır Sonlarına ulaşıncaya kadar sabrediniz Bu yuzden zaman gecmeden hareket etmek mihneti arttırır""Eğer Allah sizleri bir musibete ducar kıldıysa o halde sabredin""Sabrederseniz her musibet icin Allah’ın bir halefi vardır (o musibeti telafi eder)"

"Eğer sabredersen kalemin sana yazdıkları cari olur ve sen mukafatını gorursun Ama eğer sabırsızlık gosterirsen yine kalemin sana yazdıkları cari olur ve sen gunahkar sayılırsın""Eğer sabredersen sabırla iyilerin derecesini elde edersin Eğer sabırsızlık edersen, sabırsızlığın seni ateşin azabına sokar""Hurlerin sabrettiği gibi sabredersen (ne ala!) Aksi takdirde cahiller gibi kendini unutkanlığa vurmuş olursun""Yuce insanlar gibi sabredersen (pek ala!) aksi takdirde hayvanlar gibi kendini gaflete vur""Şuphesiz sen sevdiğin şeyler karşısında sabr etmedikce Rabbinden sevdiğin şeylere ulaşamazsın"

"Belaya duştuğunde sabret""Mihnetler karşısında sabredince keskinliğini koreltmiş olursun""Sana mihnetler gelince karşısında otur (sabret) Şuphesiz karşısında kıyam etmen (sabırsızlık gostermen) mihneti arttırır""Sabırla mihnet hafifler""Sabırla işlerin yuceliğine ulaşılır""Sabredince kendini başarı ve zaferle mujdele""Sabır ve yakin elbisesini giyin Şuphesiz bunlar genişlik ve zorluk anında guzel bir techizattır""Huzunleri yudumla şuphesiz ki ben akıbet ve sonuc acısından huzunden daha tatlı ve lezzetli bir yudum gormedim""Hilmin acısını yudumla Şuphesiz ki bu hikmetin başı ve ilmin meyvesidir"

"Sabrın sevabı musibetin acısını yok eder""Musibetin sevabı, musibete sabır miktarıncadır""Sabrın sevabı en yuce sevaptır""Farzları eda etme hususunda sabrederek Allah’a itaatte ve nafileler ile gorevlerini yerine getirme hususunda caba gostermede nefsini tecrube et/dene""Sabrın guzelliği zaferin doğuşudur""Sabrın guzelliği her işin doğuşudur""Sabrın guzelliği her işin yardımcısıdır""Zaferin tatlılığı, sabrın acılığını yok eder""Sabrın devamı, zafer ve yardımın başıdır"

"Sabrı hayatının bineği, takvayı vefatının azığı edinen kimseye Allah rahmet etsin""İmanın başı sabırdır""Dinin susu sabır ve hoşnutluktur""Musibete sabretmen belayı hafifletir ve sevabı coğaltır""Huzunleri yudumlamadaki sabrın, seni fırsatlara ustun kılar""Sabırsızlığa karşı sabırla muhalefet edin""Sabrı kurtuluşunun bineği ve takvayı vefatının azığı edinen kimseye ne mutlu!""Uzun sure sabretmek iyilerin ahlakındandır""Darlık ve bela halinde sabret""Sabır ve tahammul goster Şuphesiz sabır ve tahammul gosteren kimseye sıkıntılar kolay gelir"

"Sabırlı ol, şuphesiz sabır sağlam bir kale ve yakin sahiplerinin ibadetidir""Sabırlı ol, şuphesiz akıllı insanlar sabra tutunur ve cahil insanlar da ona doner""Sabırdan ayrılma, şuphesiz uzak goruşlu kimse sabra sarılır ve sabırsız insan sonunda ona doner""Buyuk insanların sabrı, ilk zorluğun ulaştığı andır (Sonradan alışır ve sabredilecek bir durum olarak gormezler)""Zafer sabırdadır""Bazen sabır az bulunur""Sabredip de (işine) malik olmayan kimse azdır"

"Sabredip de guclu olmayan kimse azdır""Sabredip de zafere erişmeyen kimse azdır""Nice kapalı şeyler sabırla acılır""Nice mumin kimseyi sabrı ve husn-u zannı zafere eriştirmiştir""İşin acılığı esnasında tatlı sabret""Yardımın kefili sabırdır""Her musibet goren insanın bir sabrı vardır""Sabır yudumlanmadıkca sebep hasıl olmaz""Sabırdan yardım dileyen kimse yardımı kaybetmez""Sabırla birlikte musibet olmaz""Sabırdan; akıbet acısından daha cok ovulen, sonuc acısından daha lezzetli kotu edebi def etme acısından daha etkili ve bir şeyi derk acısından daha cok yardımcı bir şey yoktur"

"Sabırla yardım alan kimse yardımı kaybetmez""Sabreden kimse zafere erişir""Sabreden kimse hedefine ulaşır""Sabırdan yardım dileyen kimseye, sabır yardım eder""Sabreden kimseye musibeti kucuk gelir""Sabreden kimseye mihneti hafif gelir""Huzunleri yudumlayan kimse fırsatlara ulaşır""Sabrın kurtuluşa erdiremediği kimseyi sabırsızlık helak eder""Musibete sabreden kimse musibet gormemiş kimse gibidir""Akıbeti gozetleyen kimse sabreder""Eziyetin acılığına sabreden kimse takvanın doğruluğunu acığa cıkarmış olur""Sabır kalkanını zırh edinen kimseye musibetler kolaylaşır"

"Uzun eziyete sabreden kimse takva doğruluğunu acığa cıkarmış olur""Munezzeh olan Allah’ın belasına sabreden kimse Allah’ın hakkını eda etmiş, cezasından sakınmış ve sevabını umit etmiş olur""Sabreden kimse nefsini saygın kılmış, zafer elde etmiş ve munezzeh olan Allah’a itaat etmiştir""Cabasına sabretmeyen kimse iflasa sabreder""Peş peşe uzerine zamanın musibetleri inen kimse, sabrın faziletini elde eder""Sabır ve kanaat elbisesini giyinen kimse aziz ve yuce olur"

"Allah’a itaat ve gunahlar karşısında sabreden kimse cok sabırlı mucahittir""Sakınma acısına sabretmeyen kimsenin hastalığı uzun surer""Uzun sure sabredenin goğsu daralır""Zafer bineğini rahvan kılan kimse zafere erişir""Musibetlere sabretmek imanın hazinelerindendir""Musibetler e sabretmek en ustun uzak goruşluluktur""Belaya sabretmek guzel ahlakın alametlerindendir""Sabreden kimse musibet gormemiştir""Sabırdan ayrılmayan kimse helak olmaz"

"Sabır sevabı gibi bir sevab (kimseye) hasıl olmaz""Sabrettiğin şey, lezzet aldığın şeyden daha hayırlıdır""Uzak goruşluluk sabırla guclenir""Sabrın acılığı zafer meyvesini verir""Sabrın acılığı zaferin tatlılığı giderir""Zaferin anahtarı, sabırdır""Sabır guzel bir destektir""Belalara sabretmek guzel bir yardımcıdır""Sabır ve yakin elbisesini zırh edinen kimse hidayete erişmiştir"

"Sabır gibi bir iman yoktur""Sabırla birlikte bir surcme yoktur""Tatsızlıklar sadece sabırla defedilir""Sabırdan daha ustun bir yardımcı yoktur""Sadece dunya belasına sabreden kimse ahiret nimetiyle nimetlenmiştir""Cok sabırlı insan her ne kadar zaman uzasa da zaferi yitirmez""Sabır sadece muhalifin sevdiği şeye sabretmekle hasıl olur""Sabrı olmayanın zaferi de olmaz""Cok sabırlı insanların işi, isteklerin sonuna ve hedefine ulaşmaya varır"

(Gurer'ul-Hikem'den)



"Yanımda bulunan hayırdan (yani maldan) hicbir şeyi sizlerden alıkoymuyorum Şu muhakkak ki, kim (istemeyip) iffetli kalmak isterse, Allah onu iffetli kılar Kim de sabretmeye calışırsa, Allah ona da sabır ihsan eder Kim insanlardan mustağni olmak isterse, Allah onu mustağni kılar Sizlere sabırdan daha hayırlı ve sabırdan daha geniş hicbir atıyye asla verilmemiştir!" buyurdu

(Sahih-i Buhari, Cilt 14, syf6401)


Sen, yakini bir imanla, tam bir rıza ile Allah icin calışmaya muktedir olabilirsen calış; şayet buna muktedir olamazsan, hoşuna gitmeyen şeyde sabırda cok hayır var Şunu da bil ki nusret sabırla birlikte gelir, kurtuluş da sıkıntıyla gelir, zorlukta da kolaylık vardır, bir zorluk iki kolaylığa asla galebe calamayacaktır

Kutub-i Sitte, Muhtasarı Tercume ve Şerhi, Prof Dr İbrahim Canan, 16 cilt, Akcağ Yayınları, Ankara, s 315
Sabır imanın yarısı, yakin de imanın tamıdır (Hzİbni Mes'ud ra) Ramuz El-hadis s217



Haya zinettir Takva'da keremdir En hayırlı binek de sabırdır İbtila halinde insanın musibetinin berteraf olmasını Allah'tan beklemek ibadettir

(HzCabir ra) Ramuz El-Hadis s204


Mumin kişinin durumu ne kadar şaşırtıcıdır Zira her işi onun icin bir hayırdır Bu durum, sadece mumine hastır, başkasına değil: Ona memnun olacağı bir şey gelse şukreder, bu ise hayırdır; bir zarar gelse sabreder, bu da hayırdır

Kutub-i Sitte, Muhtasarı Tercume ve Şerhi, Prof Dr İbrahim Canan, 2 cilt, Akcağ Yayınları, Ankara, 1992, s 208


Hz Enes (radıyAllahu anh) anlatıyor:
"Resulullah as olen cocuğu icin ağlamakta olan bir kadına rastlamıştı:

"Allah'tan kork ve sabret!" buyurdu: Kadın (ızdırabından kendisine hitab edenin kim olduğuna bile bakmadan):

"Benim başıma gelenden sana ne?'' dedi Resulullah (aleyhissalÂtu vesselÂm) uzaklaşınca, kadına:

"Bu Resulullah idi!'' dendi Bunun uzerine, kadın cocuğun olumu kadar da soylediği sozden dolayı (utanıp) uzuldu (Ozur dilemek icin) doğru aleyhissalÂtu vesselÂmın kapısına koştu: Ama kapıda bekleyen kapıcılar gormedi, doğrudan huzuruna cıktı ve:

"Ey Allah'ın Resulu, (o yakışıksız sozu) sizi tanımadan sarfettim (bağışlayın!)" dedi AleyhissalÂtu vesselam:

"Makbul sabır, musibetle karşılaştığın ilk andakidir" buyurdu"Buhari; CenÂiz 43