Cuma Gununun Fazileti,
Cuma gununun onemi nedir: Cuma, muminlerin bayramıdır. Cuma gunu yapılan ibadetlere iki kat sevap verilir. Bugun işlenen gunahlar da iki kat yazılır. Bilhassa Cuma gununu, gunahlardan kacarak ibadetle gecirmeye calışmalıdır! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Cuma gunu gunah işlemeden selametle gecerse, diğer gunler de selametle gecer.) [İmam-ı Gazali]
(Sevaplar icinde Cuma gunu ve gecesinde yapılandan daha kıymetlisi, gunahlar icinde de Cuma gunu ve gecesinde işlenilenden kotusu yoktur.) [Ramuz]
(Allah nazarında gunlerin en kıymetlisi Cumadır. O, Kurban ve Ramazan bayramı gununden de kıymetlidir.) [Buhari]
(Gunlerin en kıymetlisi Cumadır. Cuma gunu, bayram gunlerinden ve aşure gununden daha kıymetlidir. Cuma, dunyada ve Cennette muminlerin bayramıdır.) [Riyadun-nasıhin]
(Cumadan faziletli bayram yoktur ve o gunku iki rekat namaz, Cuma gunu dışındaki bin rekattan efdaldır.) [Deylemi]
(Cuma, fakirlerin haccıdır ve muminlerin bayramıdır ve gok ehlinin bayramıdır ve Cennette de bayram gunudur. Gunlerin en iyisi, en şereflisi Cumadır.) [Ey Oğul İlmihali]
(Cuma gunu iyiliklerin hazinesidir ve guzel şeylerin menbaıdır.) [Ey Oğul İlmihali]
(Cuma gunu geldiği icin sevinen bir mumine, kıyamete kadar her gun, o kadar sevap verilir ki, adedini Allahu teÂl bilir.) [Ey Oğul İlmihali]
(Cuma gunu veya gecesi Duhan suresini okuyana Cennette bir koşk ihsan edilir.) [Taberani]
(Cuma gecesi Kehf suresi okuyan, Kıyamette, yerden goğe kadar bir nurla aydınlanır. İki Cuma arasında işlediği gunahlar da affolur.) [Tergib]
(Cuma gecesi iki rekat namaz kılıp, her rekatta bir Fatiha, bir Âyet-el Kursi, 15 İhlas okuyup selam verdikten sonra bana bin salevat okuyan, beni ruyada gorur.) [Şira]
(Cuma gunu sabah namazından once, uc kere Estağfirullah elazim ellezi la ilahe illa huvel hayyel kayyume ve etubu ileyh okuyanın, kendinin ve anasının ve babasının butun gunahları af olur.) [Tergib-us-salat] (Kul haklarını ve kazaya kalan farzları odemek ve haramlardan vazgecmek şarttır.)
(Allahu teÂlÂ, bugunden itibaren kıyamete kadar size Cumayı farz kıldı. Adil veya zalim bir imam, başkan zamanında kucumseyerek veya inkÂr ederek Cumayı terk edenin iki yakası bir araya gelmesin! Boyle bir kimse tevbe etmezse, onun namazı, zekatı, haccı, orucu ve hicbir ibadeti kabul olmaz.) [İbni Mace]
(Cuma namazı kılmak; kole, kadın, cocuk, hasta haric, her muslumana farzdır.) [Ebu Davud, Hakim]
(Bir Musluman, Cuma gunu gusul abdesti alıp, Cuma namazına giderse, bir haftalık gunahları af olur ve her adımı icin sevap verilir.) [Riyadun-nasıhin]
(Ozursuz uc Cumayı kılmayanın kalbi muhurlenir, yani iyilik yapamaz olur.) [Hakim]
(Cuma namazı kılmayanın kalbi muhurlenir, gafil olur.) [Muslim]
(Cuma namazı yolunda ayakları tozlanana Cehennem ateşi haramdır.) [Tirmizi]
(Cuma namazından sonra, yedi defa ihlas ve muavvizeteyn okuyanı, Allahu teÂlÂ, bir hafta, kazadan, beladan, kotu işlerden korur.) [İbni Sunni]
[İhlas, Kul huvallahu ehaddır. Muavvizeteyn, kul euzulerdir.]
Allahu teÂlÂ, Cuma gununu Muslumanlara mahsus kılmıştır. Cuma suresi sonundaki Âyet-i kerimede mealen; (Ey iman etmekle şereflenen kullarım! Cuma gunu, oğle ezanı okunduğu zaman, hutbe dinlemek ve Cuma namazı kılmak icin camiye koşunuz. Alış verişi bırakınız! Cuma namazı ve hutbe, size, başka işlerinizden daha faydalıdır. Cuma namazını kıldıktan sonra, camiden cıkar, dunya işlerinizi yapmak icin dağılabilirsiniz. Allahu teÂlÂdan rızk bekleyerek calışırsınız. Allahu teÂlÂyı cok hatırlayınız ki, kurtulabilesiniz!) buyuruldu. Namazdan sonra, isteyen işine gider calışır. İsteyen camide kalıp, namaz, Kur'an-ı kerim, dua ile meşgul olur. (Riyadun-nasıhin)
Cuma gunleri duanın kabul olacağı bir an vardır. Bu an, hutbe ile Cuma namazı icindedir diyenler coktur. Hutbe dinlerken, dua kalbden olur. Ses cıkarmak caiz değildir. Bu an her şehir icin başkadır. Cuma gunu, gecesinden daha kıymetlidir. Gecesinde veya gunduzunde (Kehf suresini) okumak cok sevaptır. (Tefsir-i Mazheri)
Bir hadis-i şerifte, (Cuma gunlerinde bir an vardır ki, muminin o anda ettiği dua red olmaz) buyuruldu. Bazıları, bu an, ikindi ile akşam ezanları arasındadır, dedi. (Riyadun-nasıhin)
Cuma gunu, ruhlar toplanır ve birbirleri ile tanışırlar. Kabirler ziyaret edilir. Bugun kabir azapları durdurulur. Bazı Âlimlere gore, muminin azabı artık başlamaz. KÂfirin Cuma ve Ramazanda yapılmamak uzere, kıyamete kadar surer. Bugun ve gecesinde olen muminler kabir azabı hic gormez. Cehennem, Cuma gunu cok sıcak olmaz. Âdem aleyhisselam Cuma gunu yaratıldı. Cuma gunu, Cennetten cıkarıldı. Cennettekiler, Allahu teÂlÂyı Cuma gunleri goreceklerdir. (Seadet-i Ebediyye)
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Cumartesi gunleri Yahudilere, pazar gunleri nasaraya verildiği gibi, Cuma gunu, Muslumanlara verildi. Bugun, Muslumanlara hayır, bereket, iyilik vardır.) [Riyadun-nasıhin]
Musa aleyhisselam dedi ki: Ya Rabbi! Bana cumartesi gununu verdin, Muhammed aleyhisselamın ummetine hangi gunu vereceksin? Onlara Cuma gununu vereceğim, buyuruldu. İlahi! Cuma gununun kıymeti ve sevabı ne kadardır diye sordu. Ey Musa! Cuma gunu yapılan bir ibadete, cumartesi gunu yapılan yuz bin ibadet sevabı vardır, buyuruldu. Bunun uzerine Musa aleyhisselam, ya Rabbi! Beni Muhammed aleyhisselamın ummetinden eyle diye dua eyledi.) [Ey Oğul İlmihali]
Kur'an-ı kerimde Cuma gununu bildiren Âyet-i kerimeyi getirince, Cebrail aleyhisselam dedi ki, ya Muhammed “aleyhissalatu vesselam! Musa aleyhisselamın ummeti eğer Cuma gununun kıymetini bilselerdi buzağıya tapmaktan, Yahudi olmaktan kurtulurlardı. İsa aleyhisselamın ummeti de bilselerdi Hıristiyan olmaktan korunurlardı. (Ey Oğul İlmihali)
Hanefide Cuma namazının farz olabilmesi icin iki şart vardır:
1- Vucub şartları,
2- Eda şartları.
Eda şartlarından biri yoksa, namaz sahih olmaz. Vucub şartları yoksa, sahih olur.
Eda şartları yedidir:
1- Namazı şehirde kılmak. Bugun muhtarı veya jandarması bulunan koyler şehir hukmundedir.
2- Hukumetin izni ile kılmak. Hukumetin tayin ettiği imam, bir başkasını vekil edebilir.
Darulharb sayılan ulkelerde, cemaatin sececeği imam, Cuma namazını kıldırır. Cumanın kabul olması şupheli olan yerlerde, Cuma namazının son sunneti ile vaktin sunneti arasında dort rekat Âhir zuhur [Son oğle] namazı kılmalıdır.
3- Oğle namazının vaktinde kılmak.
4- Vakit icinde hutbe okumak.
5- Hutbeyi namazdan once okumak.
6- Cuma namazını cemaat ile kılmaktır. İmamdan başka, Hanefide 3, Malikide 12, Şafii ve Hanbelide 40 erkek gerekir.
7- Cami herkese acık olmak. Kapıyı kilitleyip icerde kılmak caiz olmaz.
Vucub şartları:
Cuma namazının Vucub şartları 9dur.
1- Mukim olmak, seferi olmamak.
2- Sağlam olmak, hasta olmamak.
3- Hur olmak.
4- Mahpus olmamak. Duşmanın yakalama korkusu olmamak.
5- Âkıl ve bÂliğ olmak.
6- Kor olmamak.
7- Yuruyebilmek. Arabası olsa bile felcliye, ayaksıza farz değildir.
8- Erkek olmak. Cuma namazı kadınlara farz değildir.
9- Cok yağmur, kar, fırtına, camur, cok soğuk olmamak.
Cuma namazı nasıl kılınır?
Cuma namazı kac rekattır ve nasıl kılınır?
Cuma gunu 16 rekat namaz kılınır. [Bunun iki rekatını kılmak farzdır. Oğle namazından daha kuvvetli farzdır.] Bunlar sırası ile şoyledir:
1- Once, Cumanın dort rekatlık ilk sunneti kılınır. Bu sunnet, oğle namazının ilk sunneti gibi kılınır. Sonra, cami icinde ikinci ezan ve hutbe okunur. Hutbe okunduktan sonra, ikamet okunup, cemaat ile Cuma namazının iki rekatlık farzı kılınır.
2- Cuma namazının farzı kılındıktan sonra, dort rekatlık son sunneti kılınır. Bunun kılınışı oğle namazının ilk sunneti gibidir.
3- Bundan sonra, “Vaktine yetişip kılmadığım son oğle namazının farzını kılmaya diye niyet ederek, oğle namazının farzı gibi ahir zuhur denilen bir namaz kılınır.
4- Sonra da, sabah namazının sunneti gibi iki rekat vaktin sunneti kılınır. Bundan sonra, Âyet-el-kursi ve tesbihler okunup, dua edilir.
Cuma gunu oğle namazı
Cuma gunu zuhri ahir namazı kılmak bidat midir?
Cuma namazının eda şartlarından birisi bulanmayan yerlerde bu namazı kılmak farz olur. Cunku Cuma kılmak farz olmayınca, oğle namazını kılmak farz olur.
Şafii (Tenvir-ul kulub) kitabında diyor ki:
(Muhakkikler guneşi Remli hazretlerinden, “Şafiiler, Allah ve Resulune muhalefet edip, beş vakit namaza altıncı bir farz ilave ettiler diye iftira edene, ne ceza gerekir, diye soruldu. O da, bunu soyleyenin, en az benzerleri gibi, tazir cezasıyla cezalandırılması gerektiğine fetva verdi. Farz olan beş vakti, altıya cıkarmak, dinden cıkmayı gerektirir. Dine ilave yapılamaz. Şafiiler dine ilave yapmıyor.
Cuma namazının birden fazla camide kılındığı yerlerde, o gunku oğleyi de kılıyorlar.