Oruc tutulması yasak olan gunler hangileridir?
Dinimizde, oruc tutmanın emredildiği veya tavsiye edildiği gunler olduğu gibi, oruc tutmanın yasaklandığı veya hoş karşılanmadığı gunler de vardır. Yasağın mahiyetine ve ağırlık derecesine gore, bugunlerin bir kısmında oruc tutmak haram veya tahrîmen mekruh, diğer bir kısmında ise tenzîhen mekruhtur. Oruc tutmanın yasak olduğu gunlerin başında bayram gunleri gelir. Hz. Peygamber (s.a.s.) iki vakitte oruc tutulmayacağını bildirmiştir ki, birisi Ramazan bayramının birinci gunu, diğeri kurban bayramı gunleridir (BuhÂrî, Savm, 66-67). Ramazan bayramının sadece birinci gununde ve kurban bayramının dort gununde oruc tutmak yasaktır (Mevsılî, el-İhtiyÂr, I, 395-396). Bu gunlerde oruc tutmanın yasak oluşunun nedeni, bayram gunlerinin yeme, icme ve sevinc gunleri olmalarıdır. Ramazan bayramı, bir ay boyunca Allah icin tutulan orucun arkasından verilen bir “genel iftar ziyafeti” hukmundedir. Bundan dolayı, ona “fıtır/iftar bayramı” denilmiştir. Ramazan bayramının ilk gunu bu yonuyle bir aylık Ramazan orucunun iftarı olmaktadır. Boyle toplu iftar gununde oruclu olmak, Allah’ın sembolik ziyafetine katılmamak anlamına gelir ki bunun en azından edep dışı olduğu ortadadır. Allah icin kurbanların kesildiği kurban bayramı gunleri de ziyafet gunleridir. Hz. Peygamber (s.a.s.), teşrik gunlerinin yeme, icme ve Allah’ı anma gunleri olduğunu belirtmiştir (Ebû DÂvûd, Savm, 49). Hacıların, oruc tuttukları takdirde gucsuz ve yorgun duşme ihtimalleri bulunduğu takdirde, Zilhicce’nin 8. “terviye” ve 9. “arefe” gunlerinde oruc tutmamaları daha uygun olur. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.), arefe gunu Arafat’ta olanların oruc tutmalarını yasaklamıştır (Ebû DÂvûd, Savm, 64). Cunku hac ibadetini yaparken daha zinde ve canlı olmaları, oncesinde nafile oruc tutmuş olmalarından daha hayırlıdır. Bunların dışındaki bazı gunlerde oruc tutmak ise ceşitli sebeplerle mekruh sayılmıştır. Mesela; sadece Âşûr gununde oruc tutmak, yahudilere benzemek ve onları taklit etmek anlamını icerdiği icin mekruhtur (Ebû DÂvûd, Savm, 66). Şek gunu (Şaban ayının sonuna gelip, Şaban’dan mı yoksa Ramazan’dan mı olduğunda şuphe edilen gun) oruc tutmak mekruhtur. Hz. Peygamber (s.a.s.), Ramazan’ı bir veya iki gun onceden oruc tutarak karşılamayı yasaklamıştır (BuhÂrî, Savm, 11, 14; Muslim, SıyÂm, 21; Ebû DÂvûd, Savm, 11). İki veya daha fazla gunu, arada iftar etmeksizin birbirine ekleyerek oruc tutmak mekruhtur. Buna visÂl orucu (savm-i visÂl) denir. Hz. Âişe’nin belirttiğine gore Hz. Peygamber (s.a.s.) visÂl orucu tutmalarını yasaklamış; kendisinin bu şekilde oruc tuttuğu hatırlatılınca da “Siz benim gibi değilsiniz; beni Rabbim yedirir, icirir.” (Muslim, SıyÂm, 55-58) diye cevap vermiştir.