mevlananın muziğe etkileri,
mevlananın muziğe etkisi

Mevlananın muzik uzerindeki etkileri

MevlÂn oğretisinde en onemli uc oge şiir, muzik ve semÂ’dır. SemÂ, Şems ile karşılaşan MevlÂnÂ’nın yaşadığı tasavvufî yoğunluk sonrasında ortaya cıkmış ve evrenin genel hareketi ve ritmini temsil eden armonize bir donuştur (Kayaoğlu, 1997). Evrenin donuşundeki Âhengi yakalayan MevlÂnÂ’ya gore semÂ, bedene fiziksel guc ve kondisyon sağlayan, ruhsal gerilimi izole eden ve mutlak guzele ulaştıran estetik bir ifade tarzıdır (Cam, 1989). Araz (1987)’a gore varlık birliğini simgeleyen semÂ, Pythagoras’cıların “Bir, yerkurenin merkezidir ve uzaydaki tum varlıklar birbirlerine carpmadan, uyum hÂlinde bu merkezden kaynaklanan donme hareketiyle birlikte hareket ederler.” ifadesiyle ortuşmektedir. Netice itibarıyla semÂdaki donuş somut ve soyut her iki dunyanın dengeli bir bicimde yaşanması esasına dayanmaktadır.

Gecmişte doğuda Nef’î, NÂbî, İkbÂl, Şeyh GÂlip ve Yahya Kemal’e ilham kaynağı olan MevlÂnÂ’nın eserleri batıda Goethe, Victor Hugo, Ruckert gibi farklı sanat dallarındaki bir cok dehaya ilham kaynağı olmuştur. Itrî ve Dede Efendiler başta olmak uzere pek cok muzisyen onun engin dehÂsından esinlenmiştir. 1922 yılında unlu Polonyalı besteci Karol Szymanowsky de MevlÂnÂ’nın bir gazeli uzerine unlu III. Senfonisini (MevlÂn Senfonisi) bestelemiştir (Sergen, 1991). Bugun muzikoterapi alanında, muzikle tedavide etnik muziğin etkileri konulu ceşitli araştırmalar da yapılmaktadır (Yaman, 2000).