Ebû Bekr El-Ferra


NişÃ‚burda yetişen velîlerin buyuklerindendir. 10. yuzyılda yaşamıştır. İsmi, Muhammed bin Ahmed, kunyesi, Ebû Bekrdir. Doğum tÂrihi bilinmemektedir. 980 (H.370) senesinde NişÃ‚burda vefÂt etti.

ZamÂnında bulunan evliyÂnın onde gelenlerinden Ebû Ali es-Sekafî, Abdullah bin MenÂzil, Ebû Bekr-i Şiblî, Ebû Bekr bin TÂhir, Ebû Muhammed Murteiş ve başka buyuklerle goruşup, sohbetlerinde bulundu. Tasavvuf yolunda ilerleyip velîlerden oldu. VÂz ve nasîhat ederek insanların kurtuluşları icin gayret etti. Bu vesîleyle Allahu teÂlÂnın rızÂsına kavuşmaya calıştı. Bir sohbeti sırasında; “Bir kimse Allahu teÂlÂyı butun yaratılmışlara tercih etmezse, onun kalbinde hicbir zaman mÂrifet nûru parlamaz. buyurdu.

Sohbetlerinde buyuklere hurmet etmenin ve ana-babanın rızÂsını almanın ehemmiyeti uzerinde cok durdu.

EvliyÂdan olan Ammû-ı Hirevî rahmetullahi aleyh şoyle anlatır: “Bir zaman bir cemÂatle, hacca gitmek uzere yola cıktık. NişÃ‚bura vardığımızda, ben Ebû Bekr el-Ferr ile goruşmek istedim. Arkadaşlarım bana; “Onu ziyÂret edersen, anne ve babanın rızÂsını alman icin seni geri gonderir. Kendisini hacdan donuşte ziyÂret edersin. dediler. Fakat bende bu arzu cok fazla olduğu icin, arkadaşlarımın tavsiyelerine aldırmayıp, Ebû Bekr el-FerrÂnın rahmetullahi aleyh bulunduğu mescide gittim. SelÂm verdim. SelÂmıma karşılık verip; “Nerelisin? diye sordu. “Heratlıyım. dedim. “Nereye gidiyorsun? dedi. “Hacca gidiyorum? deyince; “Baban var mı? diye sordu. “Evet. dedim. Geri don ve onun rızÂsını al. buyurdu. “Peki efendim, dediğiniz gibi yapacağım. dedim. Oradan ayrılıp yol arkadaşlarımın yanına gittim. Bana geri donmemem icin ısrÂr ettiler. Ben; “Acaba eve donmesem mi? diye duşundum. Ertesi gun tekrar huzûruna vardığımda bana; “Ahdini bozdun. dedi. O hÂlime tovbe ettim. “Soylediğinize uygun hareket edeceğim. deyince, bana teveccuh ettiler ve du buyurdular. Eğer kendisini gormeyip, du ve teveccuhlerine kavuşmasaydım, tasavvuf yolunda ilerleyemezdim.

Allahu teÂlÂnın emirlerini yapıp, yasak ve haramlar ile şuphelilerden şiddetle sakınan Ebû Bekr el-FerrÂ, emr-i mÂrûf ve nehy-i anil-munker yapardı. Emr-i mÂrûf yaparken dikkat edilecek hususlarla ilgili olarak buyurdu ki:

“Emr-i mÂrûf ve nehy-i munker yapmanın (iyiliği emredip, kotuluklerden sakındırmanın) şartları vardır. İlk once kendi nefsinden başlamak, soylediğini ve vesikalarını cok iyi bilmek ve doğacak sıkıntılara sabretmektir.

Hadîs ilminde de derin Âlim olan Ebû Bekr el-Ferr bir sohbeti esnÂsında, Resûlullah efendimizin sallallahu aleyhi ve sellem şu hadîs-i şerîfini rivÂyet etti: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem evinin avlusunda yıkanan bir adam gordu; “Sizden biriniz yıkandığı zaman, bir duvar arkasına gecerek de olsa ortunsun. buyurdu.

Ebû Bekr el-Ferr hazretlerine; “EbrÂr kimdir? diye sorulunca; “Allahu teÂlÂdan cok korkanlardır. buyurdu. İnsanların, gunahlarını az da olsa cok gormeleri, iyiliklerini cok da olsa az gormeleri gerektiğini bildirerek; “İyiliklerini gizlemen, kotuluklerini acıklamandan daha makbuldur. Sen boylece kurtuluşa erebilirsin. buyurdu.

Bir sohbetinde de; “Kişinin ameli, o işi yapmaya verdiği ehemmiyet mikdÂrınca, o ameli işlerken olan kusurlarına uzulmesi mikdÂrınca ve işlediği amelin sunnet-i seniyyeye uygun olması icin olan gayreti mikdÂrınca sahîh ve makbul olur. buyurdu.

Omrunu, Allahu teÂlÂnın rızÂsına kavuşmak yolunda harcayan Ebû Bekr el-Ferr 980 (H.370) senesinde NişÃ‚burda vefÂt etti.