Abdest Alırken Başı Mesh Etmek


Abdest Alırken Başın Mesh Edilmesi


Abdestin farzlarından biri de başı meshetmektir. Ulema bu hususta muttefiktir. Ancak meshedilmesi gereken miktar hakkında ihtilaf vardır.

İmam Malik, "Başın hepsini meshetmek gerekir" demiştir. İmam şafii, Bazı Malikiler ve imam Ebu Hanife: "Baştan bir miktarın meshedilmesi kaffidir", demişlerdir. Bir miktar mesh kafidir diyenler de miktar da ihtilaf etmişlerdir.

Bazı malikiler, "Başın ucte biri", kimileri, "Ucte ikisi", İmam Ebu Hanife, "Dortte biri" demiştir. İmam Ebu Hanife ayrıca, "En az elin uc parmağı ile meshetmek lazımdır" demiştir. İmam şafii ise, ne başta, ne de elde belli bir miktarı şart gormemiştir. İhtilafın sebebi, abdest ayetinde ki harf-i cerr, Arap dilinde muşterek olup muhtelif manalarda istimalidir. Baştan bir kısmın meshi ile amellenenler ayrıca, Muğıre (r.a.)'ın «Peygamber Efendimiz abdest aldı, başının on tarafı ile sarığını mesnetti.» hadisini de delil gostermişlerdir.


İmam Ebû Hanîfe'nin fetvaya şayan gorulen goruş ve ictihadına gore, başın dortte birini teşkil eden nasiyeyi/başın on kısmını meshetmek, farzın yerine gelmesini sağlamakta yeterdir. HidÂye'de de aynî husus belirtilmiştir.

O halde secilen goruş, nasiyenin başın dortte birini meydana getirmesidir. El-İhtiyar'da da ayni husus belirtilmiştir. Ancak bu konuda vÂcib olan, elin uc parmağının kullanılmasıdır.

Sadece bir ya da iki parmakla meshetmek kÂfi değildir. Daha uygun olanı sağ elin ic kısmını ıslatıp olduğu gibi başın on kısmına dokundurmaktır. FetÂvÂ-i Kadıhan'da bunun uzerinde durularak aynı hukme varılmıştır.

Parmak uclarıyla -su damlamıyorsa- meshetmek caiz değildir. Yeterince su damlıyorsa o takdirde caiz olur, cunku bununla dortte birin meshi sağlanır.

Nasiyeden alna doğru sarkıtılan sac uzerine meshetmek kÂfi gelmez. Cunku baş sınırını aşmış sayılır.


'Rasulullah'ın (S. aleyhi ve sellem) nasıl abdest aldığını gosterebilir misin?' Abdullah:

'Evet'dedi ve su istedi; ellerine doktu ve elini iki kere yıkadı, sonra ağzına ve burnuna su aldı, yuzunu uc kere yıkadı, kollarını dirseklere kadar iki kere yıkadı, başını iki eliyle mesh etti; meshe başının on tarafından başlayıp ensesine kadar goturdu, sonra başladığı yere geri getirdi, ardından da ayaklarını yıkadı.