Hz Havva'nın kısa hayatı
Hz Havva'nın hayatı
Havva annemiz


Hz. HAVVA

Yeryuzunde ilk kadın, Hz. Âdem'in eşi ve insanlık aleminin anası olan Hz. Havva'nın yaratılışı ile ilgili ceşitli rivayetler vardır. Kur'an-ı Kerîm'de, onun Hz. Adem'den veya Âdem aleyhisselÂm ile aynı maddeden yaratıldığına şoyle işaret edilmiştir: "Sizi bir tek nefisten yaratan ve gonlunun huzura kavuşacağı eşini de ondan var eden Allah'tır."(el-A'rÂf, 7/189) "Ey İnsanlar! Sizi tek nefisten yaratan, ondan eşini var eden ve her ikisinden pek cok erkek ve kadın tureten Rabbinize karşı gelmekten sakının." (en-NisÂ, 4/1.)

Bu Âyetlere gore Hz. Havva, Adem'den sonra ve onunla aynı maddeden yaratılmıştır. Bazı bilginler "... ve eşini de ondan var eden Allah'tır" Âyetine dayanarak, Havva'nın Hz. Adem'den, Âdem'in vucudunun bir uzvundan yaratıldığını one surmuşlerdir. Nitekim bu anlamı destekleyen bazı hadisler de nakledilmiştir.

Ebû Hureyre (r.a.), Hz. Peygamber'in şoyle buyurduğunu bildirmiştir: "Kadınlara iyi davranın, cunku kadın kaburga kemiğinden yaratılmıştır. Kaburga kemiğinin en eğri kısmı ust tarafıdır. Onu doğrultmaya kalkarsan kırarsın, kendi haline bırakırsan surekli olarak eğri kalır. O halde kadınlara karşı iyi davranın." (BuhÂrî, EnbiyÂ, 1, NikÂh, 80; Muslim, RadÂ, 60; İbn MÂce, TahÂre, 77; DÂrîmî, NikÂh, 35; Ahmed b. Hanbel. V, 8.)

İblis'in Allah'a isyan edip, cennetten cıkarılışından sonra, Âdem (a.s) cennete yerleştirilir. Kendisi ile teselli olacağı bir eşi olmaksızın yalnız başına bir sure dolaşır. Bir ara uykuya dalıp uyanınca baş ucunda, kendi turunden bir canlı gorur. "Sen kimsin?" diye sorar ve "Bir kadın" cevabını alır. Daha sonra, kadına yaratılış nedenini sorar. Kadın; "Benimle teselli bulman icin yaratıldım" der. Bu arada, yanlarına gelen melekler, kadının kim olduğunu sorarlar. Hz. Âdem, onun "Havva" olduğunu ve canlı bir şeyden yaratıldığı icin, kadına bu adı verdiğini soyler. (İbn Kesir, Muhtasar Tefsîr, İhtisar ve Tahk. M. Alî es-SÂbûnî, 7. baskı, Beyrut 1402/1981, I, 112vd.)

Kur'an-ı Kerîm'de, Hz. Havva'nın yaratılma nedeni "Âdem'e hayat arkadaşı olması ve onunla huzur bulması" olarak belirtilir. (bk. el-A'rÂf, 7/189; Elmalılı, a.g.e. IV. 180-181.) Bu duruma gore, yine insan turunden, Âdem'in yadırgamayacağı, yakınlık ve unsiyet duyacağı, birlikte yaşayıp, guclukleri birlikte goğusleyeceği ve belki en onemlisi de kıyamete kadar gelecek insan neslinin, ilk annesi olacak bir kadın yaratılmıştı.

(Delilleri İle Aile İlmihali)

Hz. Havva’nın yaratılışı ile ilgili Kur’an’da bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak mufessirler uc sûrede gecen, “nefsi vahide” ibaresinin tefsirini yaparken, bunun Âdem (a.s.) ve ondan yaratılan zevcesinin de Havva olduğuna hukmetmişler. Yine Kur’an-ı Kerim’de, Hz. Havva’nın kaburga kemiğinden yaratıldığına dair hicbir bilgi verilmemektedir. Allah’ın yaratma kanunu, bir erkekle bir dişinin birleşmesi şeklinde tecelli etmektedir. Fakat bu ilÂhî kanunda bir iki farklılık vardır. Farklı yaratılış Allah’ın yuce kudretini gosteren acık delillerdir. Netice olarak, Allah’ın; Hz. Âdem’i anasız ve babasız olarak topraktan, Hz. Havva’yı anasız ve babasız olarak Hz. Âdem’den, Hz. İsa’yı da babasız olarak Hz. Meryem’den yarattığı beyan edilmiş boylece, Allah’ın anasız babasız, babasız ve analı babalı, her turlu yaratma şeklini gosterdiği belirtilmiştir. Kur’an-ı Kerim’de Hz. Âdem’in eşinin, onu teskin etmek icin yaratıldığı acık bir şekilde belirtilmesine rağmen (Araf, 189), onun nasıl ve nerede yaratıldığı hakkında bilgi bulunmamaktadır. İslÂm’da Havva’nın yaratılışı, Âdem’in yaratılışından cok daha kapalı bir durumdadır.



Hz. Âdem’in zevcesi ile birlikte cennette ikÂmet ettirildiği Kur’an’da acıkca belirtilmektedir. (Bakara 35, Araf, 19) Kur’an’ın ifadesine gore zaman tahdidi konulmaksızın, Âdem (a.s.) eşi ile birlikte cennete yerleştirilmiş, istedikleri gibi hareket edebilecekleri, diledikleri yerde, arzuladıkları şeyi yiyebilecekleri, kendilerine bildirilmiştir. Ancak bu serbesti, dunya hayatına hazırlanan bir insanın, istikbalde karşılaşacağı bazı zorluklar ve kısıtlamaları goğusleyebilmesi icin “yasak ağac” ile sınırlandırılmıştır. (Bakara, 35, Araf, 19) Boylece dunyada başıboş bırakılmayan insan (Kıyame, 36), orada da aynı şekilde kontrol altında tutulmuş, bir başka ifade ile, ilk insan Hz. Âdem’e, dunya hayatının kontrollu yaşantısının kucuk bir tecrubesi, cennette yaptırılmıştır. Buna rağmen, Hz. Âdem ve Havva, orada dunyevî ihtiyaclarından kurtulmuş olarak yaşamışlardır. (TÂhÂ, 117, 118)



Hz. Âdem ve Havva icin yasaklanan ağac Kur’an’da dort yerde gecer. (Bakara, 35; Araf, 19, 20; TÂhÂ, 120) Fakat burada ağacın adından ve cinsinden soz edilmemiş sadece, ağac (şecere) kelimesi kullanılmış, “şu ağaca yaklaşmayın” emri ile o, Hz. Âdem ve Havva icin yasaklanmıştır. Fakat şeytanın vesvesesi ile kendilerine konan bu yasağı ciğneyerek, “yasak ağactan” yemişler ve imtihanı kaybetmişlerdir. (Araf, 22; TÂhÂ, 121) Bunun uzerine Hz. Âdem, Allah’tan nasıl tevbe edileceğine dair bilgi almış (Bakara, 37), “Rabbimiz, kendimize yazık ettik, bizi bağışlamaz ve bize merhamet etmezsen, biz kaybedenlerden oluruz.” (Araf, 23) şeklinde dua etmişlerdir . Bu samimi yakarışları karşısında Yuce Allah, onların tovbelerini kabul etmiş ve doğru yolu gostermiştir. (TÂhÂ, 122)



Hz. Âdem, yer yuzune indikten sonra, yaptığı hatadan dolayı cok uzulmuş ve devamlı Allah’a yalvarmıştır. Allah’ın ona verdiği ilham veya vahy ile, Hz. Âdem Mekke’ye doğru gitmiş ve rivayete gore KÂbe’yi inşa etmiş, bugunku şekliyle Hac ibadetini yerine getirmiştir. Hz. Âdem ve Havva’nın, cennetten ayrı ayrı yerlere cıkarıldıklarını belirten kaynaklarda her ikisinin birleşme yeri olarak Mekke cevresindeki Arafat dağı gosterilmiştir. Daha sonra ikisinin birlikte Hindistan’a gittikleri rivayet edilmiştir.



Hz. Âdem ve Havva’nın her batında (doğumda), biri erkek biri kız olmak uzere, yirmi batında, kırk cocuklarının olduğu ve bunlardan birinci batında doğan ile, ikinci batında doğan karşı cinslerin evlendikleri belirtilmektedir. Hz. Âdem ve Havva’nın ilk cocukları olarak Kabil ve Habil gosterilmekte, onların karşılaştıkları olaylara, kaynaklarda uzun bir şekilde yer verilmektedir. Kur’an-ı Kerim’in bir kıssa olarak temas ettiği bu olayda, Kabil kıskanarak kardeşi Habil’i oldurmektedir. (Maide, 27,31)



Hz. Âdem (a.s.) 1000 yıl yaşadıktan sonra, hastalanmış ve olmuştur. Melekler, cocukları ile birlikte onun cenaze namazını kılmış, defin işleminin nasıl olacağı, insanlara ornek olmak uzere onlara gosterilmiştir. Hz. Havva’nın da Hz. Âdem’den bir yıl sonra olduğu ve yanına gomulduğu, kabirlerinin nerede olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte, Serendib adasında veya Mekke-i Mukerreme’de Ebu Kubeys dağında olduğu rivayet edilir.