Namaz kılarken gulmek abdesti bozar mı


Namazdayken kahkahayla gulunduğunde iki veya daha fazla harf yahut anlaşılır bir harf acığa cıkarsa namaz bozulur. Bu durumda namazın bozulması kahkahadan değil, kahkaha ile birlikte telaffuz edilen harften dolayıdır. Gulmesi baskın gelen kişi, cok gulmediği takdirde namazı bozulmaz. Kişi icinden gulmesi namazını bozmaz. Hanefilerin aksine namazda kahkaha ile gulmek abdesti bozmaz. Hanefilerde ise kahkaha ile gulmek abdesti bozar.

Hanefiler (el-HidÂye, 1, 6, el-BedÂyî, 1,232), namazda gulme ile kahkahayı birbirinden ayırmışlardır. Hanefilere gore gulmek, sadece kendisinin duyabileceği kadar olan harekettir. Gulmede yanındakiler sesi işitmez. Bu şekilde gulmenin hukmu, sadece namazı bozmuş olmaktır. Bu turlu gulmek abdesti bozmaz. Fakat kahkaha, hem namaz kılanın kendisinin, hem de yakınındakilerin işiteceği kadar olandır. Bu hem namazı, hem de abdesti bozar. Tebessum ise sessiz olarak ortaya cıkan hareket olup bundan oturu namaz bozulmaz.

Hanefilerin yukarıdaki goruşlerinin dayandığı delil mana olarak şu hadis-i şeriftir

"Sizden her kim kahkaha ile (sesli olarak) gulerse hem namazı hem de abdesti birlikte iade etsin." (Nasbu'r-RÂye, I, 47-54)

Teşehhut miktarı oturmadan once gulme vuku bulduğu takdirde, bilerek abdesti bozmakla namaz bozulduğu gibi, Hanefîlere gore kahkaha ile, yani sesli olarak gulmekle de namaz batıl olur.

Eğer gulmek teşehhut miktarı oturduktan sonra olursa teşehhut ile tamamlanan namaz batıl olmaz. Hatta abdestini bozsa da namaz batıl olmaz. Sadece abdestsizliğin ortaya cıktığı kısım bozulur. Nitekim namazda imamdan bir kac rekÂt geri kalan, sonradan namaza başlayan kimsenin namazı fasit olur. Dolayısıyla kılınamayan namaz rekÂtlarının bu gecilmiş olan kısım uzerine bina kılınması, yani onun uzerine namaza devam edilmesi mumkun olmaz. Cunku sesli gulmenin vuku bulduğu kısmı cemaatin namazının ortasından itibaren bozmuştur. Namazın bir kısmı bozulursa o namaz da bozulur.

2 - Bu konuda rivayet edilmiş musned ve mursel hadisler vardır. Musned olan hadisler Ebu Musa el-Eş'arî, Ebû Hureyre, Abdullah b. Omer, Enes b. MÂlik, CÂbir b. Abdullah, İmran b. Husayn ve Ebu'l-Muleyh tarafından rivayet edilmiştir. Ebu Musa hadisini Taberanî rivayet etmiştir: "Bir ara Resuluiiah (as.) insanlara namaz kıldırırken, bir adam mescide girerek, mescit icindeki bir cukura duşmuştu. Bu adamın gozleri kor idi. Namazdaki cemaatın coğu buna gulduler. Bunun uzerine Hz. Peygamber (a.s.) gulen cemaatın namazları ile birlikte abdestlerini yenilemelerini emretmiştir."

Şafii mezhebine gore namazdayken kahkaha ile gulunduğunde iki veya daha fazla harf yahut anlaşılır bir harf acığa cıkarsa namaz bozulur. Bu durumda namazın bozulması kahkahadan değil, kahkaha ile birlikte telaffuz edilen harften dolayıdır. Gulmesi baskın gelen kişi cok gulmediği takdirde namazı bozulmaz.