Kur’Ân’ın Mûcize Oluşu hakkında bilgi


Kur’Ân-ı Kerîm’in Mekke ve Medine donemlerinde inen sûrelerinde inkÂrcılara
meydan okunmuş; bu kitabın Allah’tan geldiğinde şupheleri varsa, onu Hz. Peygamber’in
uydurduğu iddialarında samimi iseler benzerini yapıp getirmeleri gerektiği bildirilmiştir. Bu
cumleden olarak Kur’Ân’a benzer bir kitap (Kasas 28/49), onun sûrelerine benzer on sûre (Hûd
11/13), sûrelerine benzer bir sûre (Yûnus 10/38) ve onun gibi bir soz (Tûr 52/34) oluşturup
getirerek iddialarını ispat etmeleri istenmiştir. İnkÂrcı Araplar butun arzularına ve
teşebbuslerine rağmen bunu yapamamışlar, bir Âyete benzer soz dahi soyleyememişler;
boylece bu hususta Âciz oldukları, yapamayacakları ortaya cıkmış, “Asla
yapamayacaksınız” (Bakara 2/24) sozu fiilen gercekleşmiştir.
Kur’Ân-ı Kerîm’in bir sûresinin, hatta bir Âyetinin bile benzerinin yapılamaması
ozelliğine onun i‘cÂzı denir. Sozlukte i‘cÂz “Âciz, caresiz bırakmak”tır. Mu‘ciz “caresiz
bırakan”, mûcize ise “sıradan insanların yapamadığı, ancak peygamberlere Allah’ın
lutfettiği, olağan ustu fiiller, etkiler ve haller”dir. Kur’Ân mu‘cizdir; cunku meydan okuduğu
halde kimse benzerini yapamamıştır. Kur’Ân mûcizedir, cunku bu eşsiz kitap son peygamber
Hz. Muhammed’in peygamberliğinin hak ve gercek olduğunu ispat eden en kalıcı delil
olmuştur.
Kur’Ân-ı Kerîm’in mu‘ciz ve mûcize oluşu hangi ozelliklerinden gelmektedir? Hangi
bakımlardan o bir mûcizedir?
Bu sorunun cevabını vermek uzere tefsir ve ulûmu’l-Kur’Ân kitapların- da
paragraflar ve bolumler tahsis edilmiş, ayrıca i‘cÂzu’l-Kur’Ân konusun- da bircok kitap
yazılmıştır. CÂhiz (o. 255/869), RummÂnî (o. 384/ 994), CurcÂnî (o. 471/1026) gibi daha
eski tarihlerde bu konuyu kitaplaştıran Âlimler, Kur’Ân’ın butunune hÂkim bulunan i‘cÂz
yonunu ele alacak yerde bazı ornek Âyetler uzerinde durmuşlar, kelÂm ilmini ilgilendiren
konulara girmişler, beşerin Âcizliğinin irade ve kudret ile ilişkisini incelemişlerdir.
Cağdaş yazarlardan Mustafa SÂdık er-RÂfiî Kur’Ân’ın kelimelerinde, terkip ve
Âyetlerinde hÂkim bulunan mûsiki ve ses uyumu uzerinde durmuş; i‘cÂzın, bu niteliklerde
odaklaştığını ifade etmiştir (TÂrîhu ÂdÂbi’l- Arab, I, 225 vd.). Seyyid Kutub ise tasvir
sanatını on plana cıkarmış; gerek maddî gerekse mÂnevî varlık ve kavramları, Kur’Ân’ın
yaptığı gibi tasvirin imkÂnsızlığına dikkat cekmiştir (et-Tasvîru’l-fennî fi’l-Kur’Ân, s. 33, 187 vd.).
Subhî es-SÂlih de Kur’Ân-ı Kerîm’in meydan okumasına konu teş- kil eden ozelliğinin –ilk
muhatapları dikkate alındığında– muhtevasından ziyade ifadesinde ve uslûbunda aranılması
gerektiğini ve bu sebeple RÂfiî ve Seyyid Kutub’un tesbitlerinin isabetli olduğunu ifade
etmiştir (MebÂhis fî ulûmi’l-Kur’Ân, s. 320, 334 vd.).
Burada bir fikir vermek uzere ic ve dış guzelliğin, mukemmelliğin zirvesinde olan
kutsal kitabımızın i‘cÂzını ortaya koyan uc ozelliğinden soz etmek mumkundur: