Beş vakit namaz hangi vakitlerde kılınır?


sabah namazı kılma vakti

Sabah namazının vakti: Tan yerinin ağarması demek olan ikinci fecrin doğmasından başlayarak guneşin doğmasına kadar devam eder. Cibril’in Peygamber Efendimize imamlık yaptığını anlatan rivayette Cibril, sabah namazını bir gun tan yeri ağardığında, ertesi gun ise ortalık tamamen ağarıp guneş doğmak uzereyken kıldırmış ve sonra: “Bu iki vaktin arası, senin ve senin ummetin icin sabah namazının vaktidir” demiştir (Tirmizi, Salat, 154).



Sabah namazında ortalığın aydınlanmasını beklemek mustahaptır. Zira Peygamber Efendimiz “Sabah namazını gun aydınlanınca kılın” buyurmuştur (Tirmizi, Salat, 154; Zeylai, Tebyinu’l-hakaik, I, 387).

Oğle namazı kılma vakti

Oğle Namazının Vakti: Guneşin tepe noktasından batıya doğru kaymasıyla (zeval ile) başlar. Kur’an-ı Kerim’de, “Guneşin zevalinden gecenin karanlığına kadar namazı kıl. Bir de sabah namazını kıl. Cunku sabah namazı şahitlidir.” (İsra, 17/78) buyrularak oğle namazı vaktinin başlangıcı olan zeval vakti acıkca ifade edilmiştir. Aynı olcu, yukarıda gecen Cibril’in Hz. Peygamber’e namaz kıldırmasını anlatan hadisin devamında da ortaya konmuştur.



Oğlenin vakti, Ebu Hanife’ye gore guneş tam tepedeyken eşyanın yere duşen golge uzunluğu (fey-i zeval) haric, her şeyin golgesi kendisinin iki misline ulaşacağı zamana kadar devam eder. İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed ile diğer uc mezhebin imamına gore oğle namazının vakti eşyanın golgesi, ‘fey-i zeval’ haric kendisinin bir katı olması ile sona erer. Oğle vaktinin sona erdiği zaman konusunda Ebu Hanife’nin delili, “Oğle namazını hava serinleştiği vakte bırakın…” hadisidir (Buhari, Mevakit, 8; Tirmizi, Namaz, 5). Diğer İmamların delili ise Cibril’in ikindi namazını birinci gunde kendilerinin işaret ettikleri vakitte kıldırmış olmasıdır. (Zeylai, Tebyinu’l-Hakaik, I, 379-380; Nevevi, el-Mecmu, III, 18; İbn Kudame, el-Muğni, I, 415).


İkindi namazı kılma vakti
İkindi Namazının Vakti: İkindi namazı vaktinin başlangıcı, oğlen namazı vaktinin sona ermesine bağlı olduğu icin, oğle namazının sona ermesi konusundaki goruş ayrılığı ikindi vaktinin başlamasına da yansımıştır. Dolayısıyla İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed ve diğer mezhep imamlarına gore oğle vakti her şeyin golgesi ‘fey-i zeval’ haric kendisinin bir misli olduğu zaman biter ve ikindi namazının vakti başlar. Buna asr-ı evvel (ikindi namazının ilk vakti) denir. Ebu Hanife’ye gore ise oğle vaktinin bitişi her şeyin golgesi “fey-i zeval” haric kendisinin iki misli olduğu zaman biter ve ikindi namazının vakti başlar. Buna asr-ı sani (ikindi namazının ikinci vakti) denir. Diyanet İşleri Başkanlığı takviminde asr-ı evvel uygulaması esas alınmaktadır.



İkindi namazının vakti, Hanefi mezhebine gore guneş batıncaya kadar devam eder. Peygamber Efendimiz: “Kim ki ikindi namazından bir rekata guneş batmadan yetişirse ikindi namazına yetişmiş olur” (Muvatta, Salat, 35; Ahmed, Musned, XVI, 37, 9954) buyurmuştur. Şafii mezhebine gore ikindi namazının vakti, kendi icinde ‘ihtiyari vakit’ ve ‘zaruri vakit’ olmak uzere iki kısma ayrılır: Her şeyin golgesi iki misline cıktığı zamana kadar ihtiyari vakittir. Bir ozur yok iken bu ihtiyari vakti gecirmek caiz değildir. Zaruri vakit ise bundan sonra guneşin batmasına kadarki vakittir. Guneşin batışından once bir rekat da olsa kılabilen kimse ikindi namazını kılmış olur (Nevevi, el-Mecmu’, III, 28; İbn Kudame, el-Muğni, I, 418-420).


Akşam namazı kılma vakti
Akşam Namazının Vakti: Ebu Hanife’ye gore guneşin batması ile başlayıp guneşin batışından sonra ufukta kalan aydınlık kayboluncaya kadar devam eder. Hz. Peygamber (s.a.s.), “Akşam namazı vaktinin başlangıcı guneşin batışı, sonu da ufuktaki aydınlığın kayboluşudur” buyurmuştur (Muvatta, Vukut, 23; Darekutni, Salat, Sıfatu’l-Mağrib, 2). Hadisteki ‘aydınlık’ İmam Ebu Hanife’ye gore, kırmızılıktan sonraki beyazlıktır. Ebu Hanife delil olarak, “Akşam namazı vaktinin sonu ufkun karardığı vakittir” (Ahmed b. Hanbel, Musned, XI, 570, 6993) hadisine dayanmıştır. İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed’e gore ise akşamın son vakti, guneşin batışından sonraki kızıllık gidinceye kadar devam eder. Zira hadisteki ‘aydınlık’ guneşin batışından sonraki kızıllıktır. Cunku Hz. Peygamber (s.a.s.): “Aydınlık kızıllıktır. O kaybolunca namaz vacip olur” buyurmuştur (Muvatta, Vukut, 23; Darekutni, Salat, Sıfatu’l-Mağrib, 2; Zeylai, Nasbu’r-Raye, I 233).


Yatsı namazı kılma vakti
Yatsı Namazının Vakti: Guneşin batışından sonraki aydınlığın kaybolmasından, yani akşam namazı vaktinin sona ermesinden başlayarak tan yeri ağarmasına kadar devam eder. Peygamber Efendimiz: “Yatsı namazının vakti tan yerinin ağarmasıyla sona erer” buyurmuştur (Malik, Muvatta, III, 575; Zeylai, Tebyinu’l-Hakaik, I, 387).



Şafii mezhebine gore yatsı namazının vakti şafağın (guneşin batışından sonraki aydınlığın) kaybolmasıyla başlar, tan yeri ağarmasına kadar devam eder. Ancak bu mezhebe gore yatsı namazının vakti kendi icinde “tercih edilen vakit” ve “mekruh vakit” olmak uzere iki kısma ayrılır. Tercih edilen vakit, yatsı namazının oncelikli olarak kılınacağı, gecenin ilk ucte bir vaktidir. Bundan sonra fecre kadarki vakit ise mekruh vakittir. Bu vakitte yatsı namazını kılmak sahih ise de mekruhtur (Nevevi, el-Mecmu’, III, 40).


Vitir namazı kılma vakti
Vitir Namazının Vakti: Yatsı namazı kılındıktan sonra başlayarak tan yeri ağarıncaya kadar surer. Peygamber Efendimiz, “Vitir namazını yatsı namazı ile tan yerinin ağarması arasında kılın” buyurmuştur (Malik, Muvatta’, Salat, 79; Tirmizi, Vitr, 452; İbnu’l-Humam, Fethu’l-Kadir, I, 224).