En Guzel Sadaka

Sual: En ustun sadaka nedir?
CEVAP
Bu, sadaka verenin veya verilenin durumuna gore değişir. Mesela, ac bir kimse varsa, onu doyurmak en ustun sadaka olur. Bir kimsenin, maddi imkÂnı olmayan, borclu bir arkadaşı varsa, onun icin en ustun sadaka bu arkadaşını borctan kurtarmak olur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(En ustun sadaka, su vermektir.) [Nesai]

(En ustun sadaka, ac bir canlıyı doyurmaktır.) [Beyheki]

(En ustun sadaka, iki kişinin arasını bulmaktır.) [Taberani]

(En ustun sadaka, dilini tutmaktır.) [Deylemi]

(En ustun sadaka, gizli verilendir.) [Taberani]

(En ustun sadaka, ilmi yaymaktır.) [Taberani]

(En ustun sadaka, ilim oğrenip, başkasına da oğretmektir.) [İbni Mace]

(En ustun sadaka, kin guden yakınına verilendir.) [Taberani]

(En ustun sadaka, sağlıklı, mala tamahı cok olup, zenginliği umup fakirlikten korkarken verilen sadakadır.) [Muslim]

(En ustun sadaka, doğru sozu yerinde soylemektir.) [HÂkim]

(En ustun sadaka, Ramazanda verilendir.) [Tirmizi]

Sadakada oncelik
Sual: Sadaka verirken, oncelik sırası nasıl olmalıdır?
CEVAP
Bu, kişinin durumuna gore değişir. Mesela, borcu olanın, once borcunu odemesi gerekir, fakat taksitli borcu olup da, gunu gelince odeyebilecek olan, borcu bitmeden de sadaka verebilir. ZekÂt borcu varken verilen sadaka da, kabul olmaz. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
ZekÂt niyetiyle fakire bir altın vermek, yuz bin altın sadaka vermekten daha sevabdır, cunku zekÂt vermek, farzı yapmaktır. Sadakalarsa, nafile ibadettir. Farz ibadetin yanında nafile ibadetlerin hic kıymeti yoktur. Deniz yanında, damla bile değildir. Şeytan aldatarak, kazaları kıldırtmayıp ve zekÂt verdirmeyip, nafileleri guzel gosteriyor. (3/17)

Kendi ailesinin nafakasını temin etmeden de, başkasına sadaka verilmez. Sadaka verirken, kendi ailesinden sonra, salih olan fakir akrabalara oncelik vermelidir. Bir hadis-i şerif meali de şoyledir:
(Fakire verilen sadaka, bir sadakayken, akrabaya verilen sadaka, hem sadaka ve hem de sıla-i rahim olmak uzere, iki sadakadır.) [Nesai]

(Yakın akraba ve komşuya verilen sadakanın sevabı iki misli fazladır.) [Taberani]

Bir kadın da, Resulullaha, (Fakir kocama hediye versem, sadaka yerine gecer mi?) diye sual ettirdiğinde Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(İki sevab vardır. Biri sadaka, diğeri de sıla-i rahim sevabı.) [Buhari]