Omer-ul Faruk
Omer-ul Faruk Kimdir
Omer-ul Faruk Nedir




AdÂletin timsÂli ikinci buyuk halîfe.

Hazret-i Hamzanın Musluman olması uzerine, Mekkeli muşriklerin telÂş ve endîşeleri had safhaya varmıştı. Cunku parmakla gosterilen kahramanlardan biri de Musluman olmuş, Resûlullahın saflarında yer almıştı. Bu beklenmedik hÂdise, muşrikleri, busbutun cileden cıkardı. Hazret-i Omer bu sırada daha Musluman olmamıştı. Bir gun, Resûlullah efendimizi, gorduğu yerde oldurmek niyetiyle evinden cıktı. Sevgili Peygamberimizi Mescid-i HarÂmda namaz kılarken buldu ve namazın bitmesini isteyerek, dinlemeye başladı. Habîb-i ekrem efendimiz, El-HÂkka sûre-i şerîfini okuyordu.

Kalbim meyletti
HattÂboğlu Omer, Peygamber efendimizin okuduklarını hayranlıkla dinliyordu. Omrunde boyle guzel sozler duymamıştı. Bunu kendisi, sonradan şoyle anlatır:
“Dinlediğim bu sozlerin belÂgatına, duzgunluğune, derli topluluğuna hayrÂn olmuş, nicin geldiğimi unutmuştum. Bu hÂdiseden sonra, kalbimde İslÂma karşı bir istek hÂsıl oldu.

Bu hÂdisenin, Hazret-i Omerin Musluman olmasında muhim tesîri olmuştur. Cunku kalbini yumuşatmış, Musluman olmasına zemin hazırlamıştır.

Hazret-i Hamzanın Musluman olmasından uc gun sonra, Ebû Cehil, muşrikleri toplayıp dedi ki:
- Ey Kureyş! Muhammed, putlarımıza dil uzattı. Bizden once gelen atalarımızın Cehennemde azÂb gorduklerini, bizim de oraya gideceğimizi soyledi! Onu oldurmekten başka cÂre yoktur! Onu oldurecek kişiye, yuz kızıl deve ve sayısız altın vereceğim!

Bir anda HattÂboğlu Omerin kalbinden, İslÂma olan istek kayboldu ve yerinden fırlayarak dedi ki:
- Bu işi HattÂboğlundan başka yapacak yoktur.
- Haydi HattÂboğlu! Gorelim seni! Bu işi senden başka yapabilecek kimse yoktur.

HattÂboğlu Omer, kılıcını kuşanarak yola duştu. Giderken Nuaym bin Abdullaha rastladı.

Yolda Nuaym bin Abdullah kendisine sordu:
- YÂ Omer, boyle şiddet ve hiddetle nereye gidiyorsun?
- Milletin arasına nifÂk sokan, kardeşi kardeşe duşuren bir kimseyi oldurmeye gidiyorum.
- YÂ Omer, guc bir işe gidiyorsun. Onun EshÂbı cevresinde pervane gibi donmektedir. Ona birşey olmasın diye titremektedirler. Onun yanına yaklaşıp, zarar veremezsin!

Yakınlarınla uğraş
Bu soze cok hiddetlenen Hazret-i Omer kılıcına sarıldı:
- Yoksa sen de mi onlardansın? Once senin işini bitireyim.
Nuaym bin Abdullah cevap verdi:
- Sen benimle uğraşacağına, kardeşin FÂtıma ile enişten Saîdin yanına git! Onlar, coktan Musluman oldular. Sen once kendi yakınların ile uğraş!
- Hayır, onlar Musluman olamazlar.
- Bana inanmazsan, git evlerine, kendilerine sor!

Bunun uzerine Hazret-i Omer, kardeşini merak edip, ofkeyle hemen evlerine gitti. O sıralarda TÂh sûresi yeni nÂzil olmuş, eniştesi Saîd ile kızkardeşi FÂtıma bunu yazdırıp, Hazret-i HabbÂb bin Eret adındaki sahÂbîyi evlerine getirmiş, okuyorlardı.

HattÂboğlu Omer, kapıdan bunların sesini duydu. Kapıyı cok sert caldı. Onu, kılıcı belinde kızgın gorunce, yazıyı saklayıp, Hazret-i HabbÂbı gizlediler. Sonra kapıyı actılar. İceri girince sordu:
- Ne okuyordunuz?
- Bir şey okumuyorduk.
- Hayır, okuyordunuz. İşittiğim doğru imiş. Siz de Onun sihrine aldanmışsınız!

Nicin utanmazsın?
Hazret-i Saîdi yakasından tutup, yere attı. Kardeşi, efendisini kurtarayım derken, onun yuzune de ofkeli bir tokat indirdi. Yuzunden kan akmaya başladığını gorunce, kardeşine acıdı. FÂtımanın canı yanmış, kana boyanmış idi. Fakat îmÂn kuvveti, kendisini harekete getirip, Allahu teÂlÂya sığınarak dedi ki:
- YÂ Omer! Nicin Allahtan utanmaz, Âyetler ve mucizeler ile gonderdiği Peygamberine inanmazsın? İşte ben ve zevcim, Musluman olmakla şereflendik. Başımızı kessen de bundan donmeyiz.

Sonra Kelime-i şehÂdeti okudu. HattÂboğlu Omer, kızkardeşinin bu îmÂnı karşısında birden yumuşadı ve yere oturdu. Yumuşak sesle dedi ki:
- Hele şu okuduğunuz kitabı cıkarın.
- Sen temizlenmedikce, onu sana vermem.
Omer bin HattÂb gusul abdesti aldı. Ondan sonra FÂtıma, Âyet-i kerîme yazılı sahifeyi getirdi. Omer bin HattÂb guzel okurdu.

TÂh sûresini okumaya başladı. KurÂn-ı kerîmin fesÂhatı, belÂgatı, manÂları ve ustunlukleri kalbini gitgide yumuşattı.
(Goklerde ve yeryuzunde ve bunların arasında ve yedi kat toprağın altındaki şeyler hep Onundur) [TÂhÂ: 6] meÂlindeki Âyet-i kerîmeyi okuyunca, derin derin duşunceye daldı. Dedi ki:
- YÂ FÂtıma! Bu bitmez tukenmez varlıklar, hep sizin taptığınız Allahın mıdır?
- Evet, oyle ya! Şuphe mi var?
- YÂ FÂtıma! Bizim binbeşyuz kadar altından, gumuşten, tunctan, taştan oymalı, suslu heykellerimiz var. Hicbirinin, yeryuzunde bir şeyi yok.Şaşkınlığı busbutun artmıştı. Biraz daha okudu.
(Allahu teÂlÂdan başka ibÂdet edilecek, tapılacak hak bir ilÂh, bir mabûd yoktur. En guzel isimler Onundur) [TÂhÂ: 8] meÂlindeki Âyet-i kerîmeyi duşundu. Sonra dedi ki:
- Hakîkaten, ne kadar doğru.

Omer ile kuvvetlendir
HabbÂb bu sozu işitince, gizlendiği yerden fırladı ve tekbîr getirdikten sonra mujdeyi verdi:
- Mujde y Omer! Resûlullah efendimiz Allahu teÂlÂya du ederek, “Y Rabbî! Bu dîni, Ebû Cehil yahut Omer ile kuvvetlendir, buyurdu. İşte bu devlet, bu saÂdet sana nasîb oldu.

Bu Âyet-i kerîme ve bu duÂ, HattÂboğlu Omerin kalbindeki duşmanlığı sildi, supurdu. Hemen;
- Resûlullah nerede? Beni, Resûlullaha goturur musunuz? dedi. Zîr kalbi, Resûlullaha tutulmuştu.

Omer bin HattÂbın Resûlullahı gormek icin yola cıktığı sırada, Resûl-i ekrem, Hazret-i ErkÂmın evinde EshÂbına nasîhat veriyordu. HattÂboğlu Omerin geldiği, ErkÂmın evinden goruldu. Kılıcı da yanında idi. Heybetli, kuvvetli olduğundan, EshÂb-ı kirÂm, Resûlullahın etrafını sardı. Hazret-i Hamza dedi ki:
- Omerden cekinecek ne var, iyilik ile geldi ise, hoş geldi. Yoksa o kılıcını cekmeden başını ucururum.
Resûlullah efendimiz buyurdu ki:
- Yol verin, iceri gelsin!

ÎmÂna gel y Omer!
CebrÂil aleyhisselÂm, daha once, Omer bin HattÂbın îmÂn etmek icin geldiğini ve yolda olduğunu haber vermişti. Resûlullah efendimiz, onu, tebessum buyurarak karşıladı. Omer bin HattÂb, Resûlullahın onunde diz coktu. Resûlullah efendimiz, onu, kolundan tutup buyurdu ki:
- ÎmÂna gel, y Omer!

O da temiz kalb ile Kelime-i şehÂdeti soyledi. EshÂb-ı kirÂmın, sevincten soyledikleri tekbîr sesleri goğe yukseldi.
Hazret-i Omer, Musluman olduktan sonraki hÂlini şoyle anlattı:
“Musluman olduğum zaman, EshÂb-ı kirÂm, muşriklerden gizlenir ve ibÂdetlerini gizli yaparlardı. Bu duruma cok uzuldum ve Resûlullaha suÂl ettim:
- YÂ Resûlallah! Biz hak uzere değil miyiz?
- Evet. Allahu teÂlÂya yemîn ederim ki, ister olu ister diri olunuz, muhakkak hak uzerindesiniz.
- YÂ Resûlallah! MÂdem ki biz hak uzerinde, muşrikler de bÂtıl yoldadırlar, o hÂlde ne diye dînimizi gizliyoruz? Vallahi biz, dîn-i İslÂmı, kufre karşı acıklamaya daha haklı ve daha lÂyıkız. Allahu teÂlÂnın dîni, Mekkede, hic şuphesiz ustun gelecektir. Kavmimiz bize karşı insaflı davranırlarsa ne ÂlÂ, yok taşkınlık etmek isterlerse, kendileriyle carpışırız.
YÂ Resûlallah! Seni hak Peygamber olarak gonderen Allahu teÂlÂya yemîn ederim ki, hic cekinmeden ve korkmadan, oturup İslÂmı anlatmadığım bir muşrik topluluğu kalmayacaktır. Artık ortaya cıkalım.

Kabûl buyurulunca, iki saf hÂlinde dışarı cıkıp, Harem-i şerîfe doğru yuruduk. Safların birinin başında Hamza, diğerinin başında da ben vardım. Sert adımlarla, toprağı un edercesine, Mescid-i harÂma girdik. Kureyşli muşrikler, bir bana, bir Hazret-i Hamzaya bakıyorlardı."

Beni bilen bilir
Hazret-i Omerin bu gelişi uzerine, Ebû Cehil ileri cıkıp, “YÂ Omer! Bu ne hÂldir? deyince, Hazret-i Omer hic aldırış etmeden Kelime-i sehÂdet getirdi:
- Eşhedu en l ilÂhe illallah ve eşhedu enne Muhammeden abduhû ve resûluh!

Ebû Cehil ne diyeceğini şaşırdı. Donup kaldı. Hazret-i Omer bu muşrik gurûhuna donerek dedi ki:
- Ey Kureyş! Beni, bilen bilir! Bilmeyen bilsin ki, ben HattÂboğlu Omerim. Karısını dul, cocuklarını yetim bırakmak isteyen yerinden kıpırdasın! Kımıldayanı, kılıcımla doğrayıp yere sererim!

Bunun uzerine Kureyşli muşrikler, bir anda dağılıp, oradan uzaklaştılar.
Boylece, ilk defa Harem-i şerîfte acıktan namaz kılındı.

Hazret-i Omer, haksızlık karşısında cok hiddetli olduğu gibi, adÂletin yerine getirilmesinde de o kadar şefkÂtli idi. Bu yuzden adÂleti ile meşhûr olmuştur.

Bir gun at satın almak istedi. Atı tecrube etmek niyetiyle biniciye verdi. Ata binen kimse, koştururken, at tokezleyip kazÂya uğradı. Hazret-i Omer atı satıcısına geri vermek istediğinde, satıcı almadı. Sonunda durum, KÂdî Şureyh hazretlerine intikal etti. KÂdî sordu:
- At, sahibinin izniyle mi koşturuldu?
Hazret-i Omer dedi ki:
- Hayır, ben denemek icin koşturdum.
Atı almak macbûriyetindesiniz
Bunun uzerine, kÂdî şu hukmu verdi:
- ŞÃ‚yet at sahibinin rızÂsı ile tecrube edilseydi, sahibine iÂde edilebilirdi. Fakat, siz sahibinden izin almadığınız icin geri veremezsiniz, atı almak mecbûriyetindesiniz.
Hazret-i Omer;
- Hak ve adÂlet husûsunda boynumuz kıldan incedir, deyip atın bedelini verdi.

Hazret-i Omer, sonu pişmanlık olan iş yapmazdı.

Onun zamanında, Muslumanlar İslÂmiyeti İran iclerine kadar yaydılar. İranlı meşhûr kumandan HurmizÂn, teslîm olmamak icin cok direndi, fakat hayatının tehlikeye girdiğini gorunce teslîm oldu. Hazret-i Omer, huzûruna cıkartılan HurmizÂna sordu:
- Bize soyliyeceğin bir şey var mıdır?
- Var! Fakat once olecek miyim, kalacak mıyım bunu bilmem lÂzımdır.
- Konuş, sana zarar gelmiyecektir.
- Ey buyuk halîfe, onceleri biz İranlılar siz Arabları olduruyor, zorla mallarınızı ellerinizden alıyorduk. Ne zaman ki, Allah size peygamber gonderdi. Ondan sonra bizim ustunluğumuz sona erdi. Siz azîz, biz zelîl olduk.

Soz vermiştiniz
Hazret-i Omer, Enes bin MÂlike sordu:
- Ne yapalım bunu?
- Oldurmeyelim! Cunku arkasında buyuk bir kalabalık vardır. Belki onlar, ileride Musluman olabilirler.
- Fakat o, Resûlullahın kıymetli arkadaşlarını şehîd etti. Onu sağ bırakmamız uygun olur mu?
- YÂ Omer bunu oldurmememiz lÂzımdır. Cunku, “Konuş sana benden zarar gelmez diye soz de vermiştin.

Hazret-i Omer, kim tarafından soylenirse soylensin, doğru sozu hemen kabûl ederdi. Enes bin MÂlik hazretlerinin bu sozleri uzerine, onu oldurmekten vazgecti. Bircok sahÂbînin şehîd olmasına sebep olan HurmizÂn'ın hayatını bağışladı.

Bir muddet sonra da, HurmizÂn Musluman oldu. Ayrıca onun vesîlesi ile bircok kimse îmÂna geldi. Hazret-i Omer eski can duşmanını bile maaşa bağladı. Cunku adÂlet bunu gerektiriyordu. AdÂlet, şahsî fikrin, hissiyÂtın uzerinde idi.

Hazret-i Omer Şamı ziyÂret ettiğinde, ordusunun kumandanı Ebû Ubeyde bin CerrÂh hazretleri buyuk bir kalabalıkla karşıladı.

Hazret-i Omer ile kolesi beraberlerindeki tek deveye nobetleşe biniyorlardı. Şehre girişte, sıra koleye gelince, Halîfe devesinden indi. Yerine kolesini bindirdi. Devenin yularından tuttu. Ayakkabılarını cıkarıp dereden gecti.

Hakîr bir kavimdik
Uzaktan bakan; deveye binmiş koleyi halîfe, devenin yularını ceken Hazret-i Omeri de kole zannediyordu. Bunu goren Ebû Ubeyde bin CerrÂh dedi ki:
- Efendim, butun Şamlılar, bilhassa Rumlar, Muslumanların halîfesini gormek icin toplandılar. Size bakıyorlar. Bu yaptığınızı nasıl îzÂh edebilirsiniz? Sizi kole zannedecekler, kucumseyecekler.

Hazret-i Omer buyurdu ki:
- Y Eb Ubeyde! Senin bu sozunu işitenler, insanın şerefini, vÂsıtaya binerek gitmekte ve suslu elbise giymekte sanacaklar. Biz daha once zelîl ve hakîr bir kavimdik. Allahu teÂlÂ, bizleri Muslumanlıkla şereflendirdi. Bundan başka şeref ararsak, Allahu teÂl bizi zelîl eder, herşeyden aşağı eder.

Bu şekilde şehre girdiler. Gercekten bu hareketi, onun şerefini kucultmedi, aksine buyuttu. Biz bile 1400 sene sonra, burada, ornek bir hareket diye anlatıyoruz. Eğer tersi olsaydı, o zaman orada unutulup gidecekti.

Halîfe Hazret-i Omer, Şam'a gidiyordu. Şam'da veb hastalığı olduğu işitildi.Yanında bulunanların bazısı;
- Şama girmiyelim, dedi. Bir kısmı da;
- Allahu teÂlÂnın kaderinden kacmıyalım, dedi. Halîfe de buyurdu ki:
- Allahu teÂlÂnın kaderinden, yine Onun kaderine kacalım, şehre girmiyelim. Birinizin bir cayırı ile, bir cıplak kayalığı olsa, surusunu hangisine gonderirse, Allahu teÂlÂnın takdîri ile gondermiş olur.

İlk karantina
Sonra AbdurrahmÂn bin Avf hazretlerini cağırıp sordu:
- Sen ne dersin?
- Resûlullahtan işittim. “Veb olan yere girmeyiniz ve veb olan bir yerden, başka yerlere gitmeyiniz, oradan kacmayınız! buyurmuştu.
Halîfe de;
- Elhamdulillah, benim sozum, hadîs-i şerîfe uygun oldu, deyip, Şama girmediler.

Boylece ilk defa karantina uygulaması yapıldı. Veb bulunan yerden dışarı cıkmanın yasak edilmesine sebep, sağlam olanlar cıkınca, hastalara bakacak kimse kalmaz, helÂk olurlar. VebÂlı yerde, kirli hava yanî mikroplu hava, veb basilleri, herkesin icine yerleşince, kacanlar, hastalıktan kurtulamaz ve hastalığı başka yerlere goturmuş, bulaştırmış olurlar.

Hazret-i Omer, devlet başkanı secildiğinde, Hazret-i Ebû Bekire tayîn edilen maaş kadar ucret alıyordu. Bu şekilde bir muddet devam edildi. Daha sonra, Hazret-i Omer, gecim sıkıntısına duştu.

Bu durumu goren, EshÂb-ı kirÂmın buyuklerinden bazıları toplanıp, bu durumu goruştuler. Zubeyr bin AvvÂm hazretleri şoyle bir teklifte bulundu:
- Kendisine soyliyerek maaşını artıralım.

Teklifi bildirelim
Toplantıda bulunan Hazret-i Ali buyurdu ki:
- Bu teklifi kabûl edeceğini zannetmiyorum. İnşÃ‚allah kabûl eder. Gidip teklifi bildirelim.

Bu arada, Hazret-i Osman soz alıp buyurdu ki:
- Omerin hak ve adÂlette ne kadar tavîzsiz olduğunu hepimiz biliyoruz. Bu teklifimizi bizzat kendimiz değil, kendisini kıramıyacağı birine soyletelim. Bunu, kızı Hafsaya anlatalım, o teklif etsin!
Hazret-i Osmanın bu teklifi uygun gorulerek, beraberce Hazret-i Hafsanın huzûruna vardılar. Aralarındaki konuşmaları anlattılar. İsim vermeden, yapılan teklifleri Hazret-i Omere bildirmesini istediler.

Hazret-i Hafsa babasının yanına varıp dedi ki:
- EshÂbdan bazıları, senin maaşını az bulmuşlar. Bunun icin maaşını artırmayı teklif ediyorlar.
Hazret-i Omer, bu teklife celÂllenip sordu:
- Kimdir onlar?
- Fikrini oğrenmeden kim olduklarını soylemem.
- Eğer kim olduklarını oğrenseydim, onlara gereken cezÂyı verirdim. Allahu teÂlÂya du etsinler ki, arada sen varsın.

Omer-ul Faruk

Sonra kızı Hazret-i Hafsaya sordu:
- Sen Resûlullahın evinde iken, Allahın Resûlunun giydiği en kıymetli elbise neydi?
- İki tane renkli elbisesi vardı. Elcileri onlarla karşılar, cuma hutbelerini bunlarla okurdu.
- Peki yediği en iyi yemek neydi?
- Yediğimiz ekmek, arpa ekmeği idi.
- Senin yanında kaldığı zamanlar, yerde yaygı olarak kullandığınız en geniş, en rahat yaygı neydi?
- Kaba kumaştan yapılmış bir ortumuz vardı. Yazın dorde katlar, altımıza yayardık. Kış gelince de, yarısını altımıza yayar, yarısını da ustumuze orterdik.

Artanı muhtÂclara vereceğim
Daha sonra Hazret-i Omer buyurdu ki:
- YÂ Hafsa, benim tarafımdan, seni gonderenlere soyle! Resûlullah efendimiz kendisine yetecek miktarını tespit eder, fazlasını ihtiyÂc sahiplerine verirdi. Kalanı ile yetinirdi. Vallahi ben de kendime yetecek olanını tespit ettim. Artanını ihtiyÂc sahiplerine vereceğim. Ve bununla yetineceğim.

Resûlullah efendimiz, ben ve Hazret-i Ebû Bekir, bir yol takip eden uc kişi gibiyiz. Onlardan ilki nasîbini aldı ve yolun sonuna vardı. Diğeri de aynı yolu tÂkip etti ve Ona kavuştu. Sonra ucuncusu yola koyuldu. Eğer O da oncekilerin takip ettiği yolu takip eder, onlar gibi yaşarsa, onlara kavuşur ve onlarla beraber olur. Eğer oncekilerin yolunu takip etmezse, başka yoldan giderse, onlarla buluşamaz.

Muslumanlar, bulundukları yerlerde oturan gayri muslim halkı korumaları altına aldıkları gibi, turist olarak gelen veya ticÂrî maksatla gelmiş olan gayri muslimleri de sınırları dÂhilinde koruma altına alırlardı. Onların zarar gormemesi icin, her turlu tedbiri alırlardı. Bunun gecmişte sayısız ornekleri vardır.

Bize sığınmışlar
MeselÂ, Halîfe Hazret-i Omer zamanında, bir ticÂret kervanı gelip, gece Medînenin dışına konakladı. Yorgunluktan hemen uyudular.

Bu sırada, herkes uyurken, Halîfe Hazret-i Omer, şehri dolaşıyordu. Dolaşma esnasında bunları gordu.

Hazret-i Omer, AbdurrahmÂn bin Avfın evine gelip, yatağından kaldırarak buyurdu ki:
- Bu gece bir kervan gelmiş. Hepsi kÂfirdir. Fakat, bize sığınmışlar. EşyÂları coktur ve kıymetlidir. Yabancıların, yolcuların bunları soymasından korkuyorum. Gel, bunları koruyalım.
AbdurrahmÂn bin Avf cevap verdi:
- Cok iyi olur, cok guzel duşunmuşsun, hemen geliyorum.

Sabaha kadar nobetleşe, bu kervanı beklediler. Sabah namazında mescide gittiler. Kervanda bulunan bir genc, o sırada uyanmıştı. Bunları takip edip, arkalarından gitti.

Soruşturup, kendilerine bekcilik eden şahsın Halîfe Hazret-i Omer ile arkadaşı olduğunu oğrendi. Gelip, arkadaşlarına şoyle anlattı:
- Arkadaşlar! Sabaha kadar iki Muslumanın bizi bekleyip, eşyalarımızın calınmasına mÂni olduğundan haberiniz var mı?
- Muslumanların başka işi yok da, bizi mi koruyacaklar? Ustelik bizim Hıristiyan olduğumuzu biliyorlar.
- Hem de kim korudu biliyor musunuz?
- Kimmiş?
- Muslumanların Halîfesi Omer.
- Sen yanlış gormuşsundur. Halîfenin, gecenin bu vaktinde burada işi ne? O sarayında kuş tuyu yatağında yatıyordur.
- Sizin gibi once ben de inanamadım.
- Sonra nasıl inandın?
- Sabah olup ortalık aydınlanınca, buradan ayrıldılar. Ben de merak edip arkalarından gittim. CÂmiye girdiler. Yolda karşılaştığım birisine, “Bu kim diye sordum. “Halîfemiz Omer diye cevap verdi.

Daha ne duruyoruz?
Bu konuşmaları dikkatle dinleyen kÂfile halkı, derin bir sessizliğe burundu. Kimsenin konuşacak, birşey soyliyecek hÂli kalmamıştı.

Uzun suren bir sessizlikten sonra, iclerinden biri sessizliği bozdu:
- Daha ne duruyoruz? Bu hÂl İslÂmiyetin gercek din olduğuna delil olarak yetmez mi?

Diğerleri de bu soze katıldılar. Roma ve İran ordularını perişan eden, adÂleti ile meşhûr yuce Halîfenin, bu merhamet ve şefkatini gorerek, İslÂmiyetin hak din olduğunu anladılar ve seve seve hepsi Musluman oldular.