Kur'an Kerim, Sûrelerin İniş Sebepleri Nelerdir


Sûrelerin İniş Sebepleri Hakkında


1-El-FÂTİHA

Muddesir sûresinden sonra Mekke'de inmiştir. 7 (yedi) Âyettir. Kur'an'ın ilk sûresi olduğu icin acış yapan, acan manasına "FÂtiha" denilmiştir. Diğer adları şunlardır: Ana kitap manasına "Ummu'l-KitÂp" dinin asıllarını ihtiva eden manasına "el-EsÂs", ana hatlarıyla İslÂm'ı anlattığı icin "el-VÂfiye" ve "el-Seb'u'l-MesÂnî", bircok esrarı taşıdığı icin "el-Kenz". Peygamberimiz "FÂtiha'yı okumayanın namazı olmaz" buyurmuştur. Onun icin, FÂtiha, namazların her rekÂtında okunur. Manası itibariyle FÂtiha, en buyuk dua ve munÂcÂttır. Kulluğun yalnız Allah'a yapılacağı, desteğin yalnızca Allah'tan geldiği, doğru yola varmanın da doğru yoldan sapmanın da Allah'ın iradesine dayandığı, cunku hayrı da şerri de yaratanın Allah olduğu hususları bu sûrede ifadesini bulmuştur. Kur'an, insanlığa doğru yolu gostermek icin indirilmiştir. Kur'an'ın ihtiva ettiği esaslar ana hatları ile FÂtiha'da vardır. Zira FÂtiha'da, ovguye, ta'zime ve ibadete lÂyık bir tek Allah'ın varlığı, O'nun hakimiyeti, O'ndan başka dayanılacak bir guc bulunmadığı anlatılır ve doğru yola gitme, iyi insan olma dileğinde bulunulur.

2-el-BAKARA

Medine'de inmiştir. 286 (ikiyuzseksenaltı) Âyettir. Kur'an'ın en uzun sûresidir. Adını, 67-71. Âyetlerde yahudilere kesmeleri emredilen sığırdan alır. Yalnız 281. Âyeti Veda Haccında Mekke'de inmiştir. İnanca, ahlÂka ve hayat nizamına dair hukumlerin onemli bir kısmı bu sûrede yer almıştır.

3-ÂL-İ İMRÂN

Medine'de nÂzil olmuştur. 200 (İki yuz) Âyettir. 34-37. Âyetlerde Hz. Meryem'in babasının mensup olduğu İmrÂn ailesinden soz edildiği icin sûre bu adı almıştır.

4-en-NİSÂ

Hicretten sonra Medine'de nÂzil olmuştur, 176 (yuzyetmişaltı) Âyettir. "NisÂ" kadınlar demektir. Bu sûrede daha cok kadından, cemiyet icinde kadınların hukukî ve ictimaî yer ve değerlerinden bahsedildiği icin adına "NisÂ" denmiştir.

5-el-MÂİDE

Ucuncu Âyetin dışında sûrenin butunu Medine'de, hicrî altıncı yılda nÂzil olmuştur. 120 (yuzyirmi) Âyettir. BuhÂrî ve Muslim'de, Hz. Omer'den rivayet edildiğine gore "Bugun size dininizi ikmal ettim..." ifadesinin yer aldığı Âyet Mekke'de, ved haccında, cuma gunu, Arafe akşamı nÂzil olmuştur. "MÂide" sofra demektir. 112 ve 114. Âyetlerde, Hz. İsa zamanında, gokten indirilmesi istenen bir sofradan bahsedildiği icin sûreye bu isim verilmiştir. Bundan onceki sûrede dinî zumreler icinden munafıklar ağırlıkla soz konusu edilmişti. Bu sûrede ise yine munafıklardan bahsedilmekle beraber ağırlık ehl-i kitapta ve ozellikle hristiyanlardadır. Bunun dışında sûrede hac farizası, abdest, gusul, teyemmum ile ilgili bazı bilgiler, icki ve kumar yasağı, ahitlere ve soze bağlılık, ictimaî ve ahlÂkî munasebetler, haram ve helÂl yiyecekler gibi bilgi ve hukumlere temas edilmiºtir.

6-el-EN'ÂM

En'Âm sûresi, 165 (yuzaltmışbeş) Âyettir. 91, 92, 93 ve 151, 152, 153. Âyetler Medine'de, diğerleri Mekke'de inmiştir. Sûrenin bazı Âyetlerinde Arapların, kurban edilen hayvanlarla ilgili birtakım gelenekleri kınandığı icin sûreye En'Âm sûresi denmiştir. En'Âm; koyun, keci, deve, sığır ve manda cinslerini bir arada ifade eden bir kelimedir.

7-el-A'RÂF

A'rÂf sûresi Mekke'de inmiş olup, 206 (ikiyuzaltı) Âyettir. 46. ve 48. Âyetlerde A'rÂf'ta yani cennet ve cehennem ehli arasındaki yuksek bir yerde bulunan insanlardan soz edildiği icin sûreye bu ad verilmiştir.

8-el-ENFÂL

EnfÂl sûresi, 75 (yetmişbeş) Âyettir. 30 il 36. Âyetler Mekke'de, diğerleri Medine'de inmiştir. EnfÂl, ziyade manasına gelen "nefl" kelimesinin coğuludur. İslÂm dinini savunmak icin yapılan savaşlarda elde edilen sevaba ek olarak alınan ganimet malına da "nefl" denilmiştir. Sûrenin birinci Âyetinde savaştan elde edilen ganimetlerin Allah ve Resûlune ait olduğu ifade edildiği icin sûreye bu ad verilmiştir.

9-et-TEVBE

Tevbe sûresi, 129 (yuzyirmidokuz) Âyettir. 128 ve 129. Âyetler Mekke'de, diğerleri Medine'de inmiştir. 104. Âyet tevbe ile ilgili olduğu icin sûreye bu isim verilmiştir. Sûrenin bundan başka bircok ismi olup en meşhuru BerÂe'dir. Bu sûrenin EnfÂl sûresi'nin devamı veya başlı başına bir sûre olup olmadığı hakkında ihtilÂf olduğu icin başında Besmele yazılmamıştır. Hicretin dokuzuncu yılında Hz. Ebu Bekir, hac emîri olarak tayin edilmiş ve muslumanlar hacca gonderilmişti. Bu sûre inince Resûlullah (s. a.) Allah'ın emirlerini hacdaki insanlara tebliğ etmesi icin Hz. Ali'yi gorevlendirdi. Hz. Ali hac kafilesine ulaştığında Hz. Ebu Bekir, "Amir olarak mı geldin, yoksa memur olarak mı?" diye sordu; Hz. Ali, sadece sûreyi Mekke'de hacılara tebliğ ile me'mûr olduğunu bildirdi. Hz. Ali bayramın birinci gunu Akabe Cemresi yanında ayağa kalkarak kendisinin Peygamber tarafından gonderilmiş bir elci olduğunu bildirdi ve bir hutbe okudu, sonra da bu sûrenin başından 30 veya 40 Âyet okuyarak dedi ki: "Dort şeyi tebliğe memurum: 1. Bu yıldan sonra KÂbe'ye hicbir muşrik yaklaşmayacak, 2. Hic kimse cıplak olarak KÂbe'yi ziyÂret etmeyecek, 3. Muminden başkası cennete girmeyecek, 4. Muşrik kabileler tarafından bozulmamış antlaşmalar, antlaşma suresinin sonuna kadar yururlukte kalacak."

10-YÛNUS

Yunus sûresi, 109 (yuzdokuz) Âyet olup 40, 94, 95 ve 96. Âyetler Medine'de, diğerleri Mekke'de inmiştir. 98. Âyette Hz. Yunus'un kavminden bahsedildiği icin sûreye bu ad verilmiştir. Mekke halkı, kendi iclerinden bir adamın peygamber olabileceğine inanamıyorlar ve: "Allah, Ebû TÂlib'in yetimi Muhammed'den başka bir peygamber bulamadı mı?" diyorlardı. Hic olmazsa hatırı sayılır, zengin ve makam sahibi birisinin peygamber olmasını daha uygun goruyorlardı. İşte bunun uzerine bu sûre inmiştir.

11-HÛD

Hûd sûresi, 123 (yuzyirmiuc) Âyet olup 12, 17 ve 114. Âyetler Medine'de, diğerleri Mekke'de inmiştir. 50 - 60. Âyetlerde Arabistan halkına gonderilmiş peygamberlerden biri olan Hûd (a. s.)'ın hayatından bahsedildiği icin sûreye bu isim verilmiştir. Yunus sûresinden sonra inmiş olup onun devamı niteliğindedir. İtikada ait esasları, Kur'an'ın mucize oluşunu, ahiretle ilgili meseleleri, sevap ve cezayı ve Hz. Hûd'dan başka Nuh, Salih, İbrahim, Lût, Şuayb ve Musa (a. s.) gibi peygamberlerin kıssalarını ihtiva etmektedir.

12-YÛSUF

Yusuf suresi, 111 (yuzonbir) Âyet olup 1,2 ve 3. Âyetler Medine'de, diğerleri Mekke'de inmiştir. Sûrenin başından sonuna kadar Yusuf Peygamber'den bahsedildiği icin bu adı almıştır.

13-er-RA'D

Ra'd Sûresi, 43 (kırkuc) Âyet olup Mekke'de mi, Medine'de mi indiği hakkında ihtilaf vardır. Sûrenin muhtevası goz onune alınırsa Mekke'de indiğini soyleyenlerin goruşu biraz daha ağırlık kazanır. Sûrenin onucuncu Âyetinde gok gurultusu manasına gelen "er-Ra'd" kelimesi zikredildiği icin sûreye bu ad verilmiştir.

14-İBRÂHİM

İbrahim sûresi, 52 (elliiki) Âyet olup 28 ve 29. Âyetler Medine'de, diğerleri Mekke'de inmiştir. 35-41. Âyetler Hz. İbrahim'in duasını ihtiva ettiği icin sûreye bu ad verilmiştir.

15-el-HİCR

Hicr sûresi, 99 (doksandokuz) Âyet olup 87'si Medine'de, diğerleri Mekke'de inmiştir. Hicr, bir yer adıdır. 80-84. Âyetlerde Hicr'den bahsedildiği icin sûreye bu ad verilmiştir.

16-en-NAHL

Nahl sûresi 128 (yuzyirmisekiz) Âyet olup, son uc Âyeti Medine'de, diğerleri Mekke'de inmiştir. 68. Âyette bal arısından soz edildiği icin sûreye bu ad verilmiştir.

17-el-İSRÂ

Mekke'de nÂzil olmuştur. Ancak 26, 32, 33 ve 57. Âyetlerle 73 il 80. Âyetlerin Medine'de indiği rivayet edilmektedir. 111 (yuzonbir) Âyettir. "İsrÂ" kelimesi, geceleyin yurumek manasına gelir. Hz. Peygamber'in Mi'rac mucizesinin Mekke'den Kudus'e kadar olan kısmı bu sûrede anlatıldığından, sûre "İsrÂ" adını almıştır.

18-el-KEHF

Kehf sûresi 110 (yuzon) Âyettir. Mekke'de nÂzil olmuştur. Ancak, 28. Âyetin Medine'de nÂzil olduğu rivayeti de vardır. Sûre bu adı, icinde soz konusu edilen ve "mağara arkadaşları" demek olan "AshÂb-ı Kehf"den almıştır.

19-MERYEM

Meryem sûresi, 98 (doksansekiz) Âyet olup Mekke'de nÂzil olmuştur. Bazı tefsircilere gore 58. Âyet, bazılarına gore de 71. Âyet Medine'de nÂzil olmuştur. Bu sûre, diğer bahisler yanında, ozellikle Hz. Meryem'den ve onun Hz. İsa'yı dunyaya getirmesinden bahsetmesi sebebiyle "Meryem sûresi" adını almıştır.

20-TÂ-HÂ

135 (yuzotuzbeş) Âyet olup Mekke'de nÂzil olmuştur. Sûre, ismini, başındaki TÂ-HÂ harflerinden almıştır. Hz. Omer'in bu sûre vesilesiyle musluman oluşu, İslÂm tarihinin onemli bir hatıra sayfasıdır. Olay, kısaca şoyledir: İslÂm'ın yaman bir duşmanı olan HattÂb oğlu Omer, Resûlullah'ı oldurme vazifesini ustlenmiş ve bu iş icin yola cıkmıştı. Ancak, yolda kız kardeşi Fatıma ile eniştesi Saîd'in musluman olduğunu oğrenince, once onların işini bitirmeye karar verdi. TÂ-HÂ sûresini okumakta olan karı-koca, Omer'in geldiğini gorunce Kur'an sayfalarını sakladılarsa da, Omer onları duymuştu. Okuduklarını gormek istediğini soyledi. İnkÂr etmeleri uzerine Saîd'e saldırdı. Kendisine mÂni olmak isteyen Fatıma'yı tokatladı. Yuzlerinden kanlar akan Fatıma, cesarete gelerek musluman olduklarını acıkca soyledi. Kardeşinin haline acıyan Omer, bu sefer yumuşak bir sesle okuduklarını tekrar istedi. TÂ-HÂ sûresinin yazılı bulunduğu sayfaları okuyunca, Kur'an'ın mucizeli tesirinden nasibini alarak Resûlullah'ın huzuruna gitti ve musluman oldu.

21-el-ENBİYÂ

Enbiy sûresi, 112 (yuzoniki) Âyettir ve Mekke'de nÂzil olmuştur. Başka konular yanında bilhassa bazı peygamberler ve onların kavimleriyle olan munasebetlerinden bahsettiği icin Enbiy (Peygamberler) sûresi adını almıştır.

22-el-HACC

Sûre 78 (yetmişsekiz) Âyettir. Mufessirlerin coğunluğuna gore 19. Âyetten itibaren 6 Âyet Medine'de, diğerleri Mekke'de nÂzil olmuştur. Bu sûrede, hac farizasının daha once Hz. İbrahim tarafından başlatıldığından ve Hz. Muhammed (s. a.) tarafından da devam ettirildiğinden bahsedildiği icin sûreye "Hac sûresi" denilmiştir.

23-el-MU'MİNÛN

118 (yuzonsekiz) Âyet olup Mekke'de nÂzil olmuştur. Ozellikle ilk Âyetlerinde kurtuluşa eren muminlerin ibadetlerinden, ahlÂki yaşayışlarından ve nÂil olacakları uhrevî nimetlerden bahsedildiği icin sûre "el-Mu'minûn" adını almıştır. Nitekim Abdullah b. Abbas'tan rivayet edilen bir hadiste Hz. Peygamber (s. a.), bu Âyetlerin inzÂlini muteakip, "Bana on Âyet indi ki, durumu bunlara uyan cennete gidecektir" buyurdu ve bu sûrenin ilk on Âyetini okudu.

24-en-NÛR

64 (altmışdort) Âyetten ibaret olan sûrenin tamamı Medine'de nÂzil olmuştur. "Nûr Âyeti" diye bilinen 35. Âyette Allah'ın, gokleri ve yeri aydınlatan nûrundan bahsedildiği icin "Nûr sûresi" adını almıştır.

25-el-FURKAN

Bu sûre Mekke'de nÂzil olmuştur, sadece uc Âyetinin (68, 69, 70) Medine'de nÂzil olduğu hakkında bir rivayet vardır. 77 (yetmişyedi) Âyettir. Sûre, adını ilk Âyetinde gecen "el-furkan" kelimesinden alır. "Furkan", hakkı bÂtıldan ayırdeden demektir ve Kur'an-ı Kerim'in isimlerindendir.

26-eş-ŞUARÂ

Mekke'de nÂzil olan bu sûre, 227 (ikiyuzyirmiyedi) Âyettir. 224, 225, 226, 227. Âyetleri (dort Âyet), Medine'de nÂzil olmuştur. "ŞuarÂ", şairler demektir; 224. Âyetinde şairlerden sozedildiği icin, sûre bu ismi almıştır. Muhaliflerin Kur'an'a karşı ileri surdukleri iddialarından biri de, onun bir şair tarafından meydana getirilmiş olduğu idi. İşte Kur'an, Hz. Peygamber'in irşadı ile daha onceki peygamberlerin irşadlarının ozde birleştiğini ve Kur'an'ın bir şair eseri olmadığını isbat ederek, bu iddiayı curutmekte ve reddetmektedir.

27-en-NEML

Bu sûre, Mekke'de nÂzil olmuştur. 93 (doksanuc) Âyettir. "Neml" karınca demektir. 18. Âyetinde, Suleyman aleyhisselÂmın ordusuna yol veren karıncalardan soz edildiği icin sûre bu ismi almıştır.

28-el-KASAS

Bu sûre Mekke'de nÂzil olmuştur. 85. Âyetinin hicret esnasında Mekke ile Medine arasında, 52 il 55. Âyetlerinin ise Medine'de nÂzil olduğu rivayet edilmiştir. 88 (seksensekiz) Âyettir. "Kasas", olaylar, hikÂyeler demektir. İsmini 25. Âyetinden almıştır. Sûrenin başlıca konularını, Hz. Musa'nın cocukluğundan itibaren hayatı, mucadeleleri; tevhid ehlinnin zaferi ve dunya servetine guvenilmemesi teºkil etmektedir.

29-el-ANKEBÛT

Mekke'de nÂzil olan bu sûre 69 (altmışdokuz) Âyettir. "Ankebût", orumcek demektir. 41. Âyetinde kÂfirlerin işleri orumcek ağına benzetildiği icin sûre bu ismi almıştır.

30-er-RÛM

17. Âyeti haric, sûrenin tamamı Mekke'de nÂzil olmuştur. 60 (altmış) Âyettir. İranlılarla yapılan savaşta yenilmiş olan Rumların (Bizanslıların) tekrar galip gelecekleri anlatıldığından, sûreye bu isim verilmiştir.