İslam Dininin Emrettiği Davranış ve Tutumlar
İslamda Adab-ı Muaşeret


İslam, insanların huzurları, mutlulukları icin butun onlemleri almış ve bazı fiilleri emrederek bazılarını yasaklamıştır. Dunyada ve ahirette mutlu olmak isteyen her insan bu kurallara uymalıdır ki huzuru ve mutluluğu yakalayabilsin.

Dinimizin Emrettiği İyi Ve Ovulen Tutum Ve Davranışlar

1-- Allahı sevmek, Onun emirlerine uymak ve ona şukretmek:
Bizleri yoktan var eden bizlere sayılmayacak kadar nimetler ve imkanlar sunan yuce Yaratıcıyı elbette sevmeli ve emirlerine uymalıyız.Ona şukretmeliyiz.

2--Allahtan Ozur Ve Bağışlanma Dilemek (Tovbe):
Her insan bazı hatalar ve gunahlar işleyebilir. Ancak onemli olan bu gunahların farkına vararak onları bir daha işlememeye karar vererek Allahtan affedilmeyi istemektir. Gunahlarından dolayı tovbe edenleri de Yuce Allah affedeceğini bildirmiştir.

3-- Allahı Yardıma Cağırmak (Dua) :
Dunyada insanların gucunu aşan işlerde sığınılacak tek yer Allahtır. İnsan sadece sıkıntı zamanlarında değil her zaman Allaha dua etmelidir. Kuran-ı Kerimdeki en guzel dualardan biride Rabbena ve Rabbenağfiirli dualarıdır.Rabbena duasında “Ey rabbimiz bize dunyada da iyilik ver, ahirette de iyilik ver, bizi cehennem azabından koru. Rabbeneğfirli duasında ise “Ey rabbimiz beni annemi, babamı ve butun muminleri hesap gununde koru, mağfiret et

4-- Genel olarak iyilik ve doğruluk:
İslam dini genel olarak iyi ve doğru olan her fiilin insanlar tarafından işlenmesini istemiştir.

5-- İyilikte yardımlaşmak, kotuluğe karşı koymak:
İnsanlar iyi işlerde birbirleriyle yardımlaşmak tek başlarına karşı koyamadıkları kotuluklere karşıda birlik olmalıdırlar. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “Mumin erkeklerle mumin kadınlar da birbirlerinin velileridir. Onlar iyiliği emreder, kotulukten alı korlar, namazı dosdoğru kılarlar, zekatı verirler, Allah ve Rasulune itaat ederler. İşte onlara Allah rahmet edecektir. Şuphesiz Allah azizdir.hikmet sahibidir. (9/71)

6-- Başkalarına Maddi Yardımda Bulunmak:
Maddi olarak fakir ve yoksul durumda olanlara yardım etmek İslamın emrettiği guzel bir davranıştır. Maddi durumu iyi olanlar hallerine şukretmeli ve fakir kimselere de yardım etmelidirler. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “Eğer Allaha odunc verirseniz, Allah onu sizin icin kat kat artırır ve sizi bağışlar. Allah cok mukafat verendir, ceza vermekte acele etmeyendir.(64/17)

7-- Namuslu Olmak:
Her insanın ahlaklı olmasını emreden İslam, insana ahlaki olmayan her turlu yolu ve namussuzluğu yasaklamıştır. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “Ve onlar ki, iffetlerini korurlar.(23/5)

8-- Arabuluculuk Yapmak:
Kavga eden kus olan insanların arasını duzeltmeyi emir eden İslam, uc gunden fazla bir muslumanın diğerine kus durmasını yasaklayarak toplumun sevgi, barış ve huzurlu olmasını emretmiştir. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “Eğer muminlerden iki gurup birbirleriyle vuruşurlarsa aralarını duzeltin. Şayet biri otekine saldırırsa, Allahın buyruğuna donunceye kadar saldıran tarafla savaşın.Eğer donerse artık aralarını adaletle duzeltin ve her işte adaletli davranın. Şuphesiz ki Allah, adil davrananları sever.(49/9)

9-- Emanete Riayet Etmek:
Guvenilir Muhammed olan Peygamberin ummeti olarak bizlere de emanete riayet etmek duşer. Bize verilen bir emaneti kendi malımız gibi korumalı ve zamanı gelince sahibine teslim etmeliyiz. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “Biz, Onların boyunlarına halkalar gecirdik. O halkalar cenelere kadar dayanmaktadır. Bu yuzden kafaları yukarı kalkıktır. (23/8)

10-- Adil Olmak:
Haklıya hakkını vermek, sucluya da cezasını vermek olarak tanımlanan adalet, muslumanın vazgecilmezi olmalıdır. Adalet olmayan toplumda yolsuzluk ve kavga olur. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “Muhakkak ki; Allah, adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder, Cirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, duşunup tutasınız diye size oğut veriyor. (16/90)

11-- Hoşgoru ve bağışlama:
Birbirimize karşı hoşgorulu olmamızı emreden İslam, bu anlayış sayesinde insanlar arasındaki huzursuzlukların cıkmasını onlemeye calışır.Bu konuda “Ofkeyle kalkan zararla oturur atasozu bu gerceği acıklamaktadır. Her Musluman ofkesini kontrol etmeli başkalarının hatalarını mumkun olduğunca hoş gormeli ve bağışlamalıdır. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “O takva sahipleri ki, bollukta da darlıkta da Allah icin harcarlar, ofkelerini yutarlar ve insanları affederler.Allah da guzel davranışta bulunanları affeder. (3/ 134)

12-- Alcak gonulluk:
İnsanların kibir ve gururlu olmamalarını, buyukluk taslamalarını yasaklayan İslam alcak gonullu olmayı emretmiştir. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “Kucumseyerek insanlardan yuz cevirme ve yeryuzunde boburlenerek yurume. Zira Allah, kendini beğenmiş ovunup duran kimseleri asla sevmez. (31/18)

13-- Sozunde Durmak:
Verilen sozu yerine getirmek cok guzel bir davranış olmakla beraber sozunde durmayanlar toplumda da Allah katında da sevilmezler ve yalancı diye anılırlar. Allah bu tavrı yasaklayarak sozunde durmayı ve doğru konuşmayı emrediyor. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “Ey iman edenler! Yapacağınız şeyleri nicin soyluyorsunuz. Yapamayacağınız şeyleri soylemeniz, Allah katında buyuk bir nefretle karşılanır. (61/2-3)

14-- Gorgulu Olmak:
Topluma uyulması gereken nezaket kurallarına uymakta guzel davranışlardandır. Musluman kibar, efendi ve nazik olmak zorundadır. Bu tavırla insanlarla diyalogu daha iyi olmakla beraber Allahın da hoşnut olduğu bir işi yapmış olur. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “Bir selam ile selamlandığınız zaman sizde ondan daha guzeli ile selamlayın.yahut aynı ile karşılık verin. Şuphesiz Allah, her şeyin hesabını arayandır. (4/86)
15-- İnsanlara iyi davranmak ve guzel soz soylemek:
Toplumda huzuru barışı ve guveni sağlamak icin butun onlemleri alan İslam beşeri ilişkilerde huzuru huzuru dinamitleyen fiilleri engellemek icin insanlar arsındaki munasebetleri “guzel soz ve guler yuz esasına dayandırmıştır. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “Kullarıma soyle sozun en guzelini soylesinler. Sonra şeytan aralarını bozar.Cunku şeytan insanın apacık duşmanıdır. (17/53)

16-- Dunya ahiret dengesini Korumak:
İnsanlar dunyada yaptıkları işlerin ahirette karşılığını gorecekleri bilinciyle hareket etmelidirler. Bu bilinc onlara hep dengeli hareket etmeyi oğretecektir. Bu konuda K. Kerimde şoyle buyuruluyor: “Doğrusu dunya hayatı ancak bir oyun ve eğlencedir. Eğer iman eder ve sakınırsanız Allah size mukafatınızı verir. (47/36)
alıntı