Yusuf Aleyhisselam
Hz Yusuf
Hz. Yusuf Hayatı




Mısır ahÂlisine gonderilen peygamber. Yakub aleyhisselamın oğludur. Annesinin ismi RÂhildir. İsrailoğullarından (Yakub aleyhisselamın neslinden) gonderilen ilk peygamberdir.

Kucuk yaştayken annesi vefat eden Yusuf aleyhisselamı ve kucuk kardeşi BunyÂmini babaları olan Yakub aleyhisselam şefkÂtle bakıp buyutuyordu. Cunku onlar anne şefkatinden mahrum kalmışlardı. Annesinin vefatından sonra Yusuf aleyhisselam halasının yanında kaldı. Halasının vefatından sonra tekrar babasının yanına dondu. Yakub aleyhisselamın diğer hanımlarından olan Rabil, Şemun, LÂvî, Yehûda, İsÂhar, Zablun, DÂn, NeftÂli, CÂd ve Âşir adlı oğulları Yusuf ve kardeşi Bunyamini babalarının daha cok sevmesini kıskanıyorlardı.

Yusuf aleyhisselam yedi veya on iki yaşlarındayken on bir yıldız, ay ve guneşin kendisine secde ettiklerini ruyÂsında gordu. Bu ruyÂsını babasına anlattı. Oğlu Yusufun anlattıklarını dinleyen Yakub aleyhisselam on bir yıldızın diğer oğulları guneşin kendisi, ayın da hanımı olduğu şeklinde tÂbir etti. İleride hazret-i Yusufun buyuk nîmetlere kavuşacağını ve ona peygamberlik verileceğini anladı. Bu ruyÂyı duydukları takdirde kardeşlerinin kendisini daha cok kıskanacaklarını ve şeytanın vesvesesiyle ona bir kotuluk yapabileceklerini duşunerek, ruyÂsını kardeşlerine anlatmamasını hazret-i Yusufa soyledi.

Yakub aleyhisselamın oğlu hazret-i Yusufu kendilerinden daha cok sevmesi sebebiyle kıskanclıkları iyice artan diğer oğulları toplanıp aralarında konuştular. Yusufu babalarından uzaklaştırmaya karar verdiler. Bunun icin de iki yol duşunduler. “Ya oldururuz veya onu babamıza ulaşamayacağı bir yere bırakırız. Boylece babamızın sevgisini kendimize cekeriz. dediler.

İclerinden biri (Rabil veya Yehûda); “Eğer benim sozumu tutarsanız, Yusufu oldurmeyin. Onu buyuk bir kuyunun dibine bırakın ki, oraya uğrayan yolculardan biri cıkarıp başka bir yere goturur. Boylece Yusuf babamızdan uzaklaştırılmış olur. dedi. Diğerleri de bu goruşu benimseyip hazret-i Yusufu kuyuya atmaya karar verdiler.

Ertesi gun hep birlikte Yakub aleyhisselama giden oğulları koyunlarını otlatmak icin kıra gideceklerini, kardeşleri Yusufu da cok sevdikleri icin, yanlarında goturmek istediklerini soylediler. Kardeşlerinin Yusufa birşey yapacaklarından cekinen Yakub aleyhisselam: “Onu goturmeniz beni mahzûn eder. Siz ondan habersizken onu kurt yemesinden korkarım. dedi.

Oğulları babalarına karşı yemin ederek; “Biz kuvvetli bir toplulukken, onu kurt yerse Âciz ve gucsuz kimseler olmuş oluruz. diyerek hîle ile hazret-i Yusufu babalarından aldılar. Yakub aleyhisselam oğullarının ısrÂrı ve hazret-i Yusufun da onlarla gitmek istemesi karşısında takdire rÂzı oldu. Kardeşleri babalarından uzaklaşınca Yusufa eziyet etmeye başladılar. Bir muddet sonra atmayı kararlaştırdıkları kuyunun başına vardılar. Kardeşleri Yusuf aleyhisselamın elbiselerini soydular. İpe bağlayıp kuyuya sarkıttılar. Kuyunun yarısına kadar varınca da ipi kestiler. Yusuf aleyhisselam suyun icine duştuğu sırada şu duayı okudu: “Ey gÂib olmayan ŞÃ‚hit! Ey uzak olmayan Karîb! Ey Mağlup olmayan GÂlib! Beni bu musîbetten kurtar. Bunun icin bana bir cıkış yolu nasip et!

Yusuf aleyhisselam kuyuda dua edip Allahu teÂlÂyı zikretmeye başladı. Yusuf aleyhisselamın zikrini duyan melekler onun etrÂfına toplanıp, teselli ettiler. CebrÂil aleyhisselam da gelip ona arkadaşlık etti.

Yusuf aleyhisselamın kardeşleri de, onun sırtından cıkardıkları gomleği kestikleri bir hayvanın kanına buladılar ve babaları Yakub aleyhisselama goturduler. “Ey bizim babamız, hakîkaten biz gittik. Yarış edecektik. Yusufu da eşyÂlarımızın yanında bırakmıştık. Onu kurt yemiş. dediler. Kesmiş oldukları hayvanın kanına buladıkları gomleği getirdiler. Yakub aleyhisselam onların yalan soylediklerini anlayarak; “Hayır nefisleriniz sizi aldatıp boyle bir işe suruklemiş. Artık bana duşen sabr-ı cemildir. Sizin bu yaptıklarınız uzerine sabrımla Allahu teÂlÂdan yardım isterim. dedi. Yusuf aleyhisselamın kana bulanmış gomleğini yuzune gozune surdu. Gomleğin hic yırtılmamış olduğunu gorup; “O kurdun Yusufuma karşı şefkati sizden fazlaymış. VallÂhi bugune kadar bu kurt gibi yumuşak huylusunu gormedim. Oğlumu yemiş de, sırtındaki gomleğini bile yırtmamış. dedi ve takdire rÂzı olup sabr-ı cemilin kendisi icin en guzel yol olduğunu soyledi.

Yusuf aleyhisselam kuyuya atıldıktan bir muddet sonra Medyenden gelip Mısıra gitmekte olan bir kervan kuyunun yanında konakladı. Su almak icin vazîfeli olan bir kişi kovasını kuyuya saldığı zaman Yusuf aleyhisselam kovaya sarıldı. Kova yukarı cekilince Yusuf aleyhisselam da kovayla berÂber dışarıya cıktı. Kovayı ceken kişi guzel yuzlu bir cocuğun da kovanın ipine tutunup cıktığını gorunce şaşırdı. Onu yanına alıp, kÂfiledekilere goturdu. Boylece Yusuf aleyhisselam kuyudan cıkıp kurtuldu. Bu sırada hazret-i Yusufu kuyuya atan kardeşlerinden biri ona yiyecek vermek uzere attıkları kuyunun yanına gelmişti. Onun kervancılar tarafından kuyudan cıkarılmış olduğunu gorunce diğer kardeşlerine haber verdi. Kervancıların yanına gelen kardeşleri; “Bu bizim kolemizdi, kactı. İsterseniz onu satın alıp başka bir memlekete goturun. dediler. Yusuf aleyhisselamı da; “Bizi yalancı cıkarma, seni oldururuz. diye korkuttular. Kervancılar paralarını mala yatırdıklarını, yanlarında bulunan birkac dirhemi verebileceklerini soylediler. Asıl maksatları Yusuf aleyhisselamı satmak olmayıp, babalarından uzaklaştırmak olan kardeşleri, kervancıların verdiği birkac dirheme rÂzı olup onu sattılar.

Kervancılar hazret-i Yusufu Mısıra goturup pazara cıkardılar. Bircok kimse onu satın almak isteyince fiyatı yukseldi. O sırada Mısır Azîzi, yÂni MÂliye NÂzırı (Bakanı) olan Kıtfîr (veya İzfîr) Yusuf aleyhisselamı kervancılardan cok yuksek bir fiyata satın aldı. Eve varınca da hanımına, ona iyi muÂmele etmesini ileride kendilerine faydalı olabileceğini soyledi. Yusuf aleyhisselamı satın alan Mısır Azîzinin hanımı Zelih (veya Zuleyha) idi ve cocukları olmamıştı. Bu yuzden Azîz, Yusuf aleyhisselamı evlÂd edinmeyi duşundu. Yusuf aleyhisselam Azîzin evinde gÂyet rahattı. Azîzin hanımı genc ve guzel bir kadındı. Azîz ise, ınnîn, yÂni iktidarsız idi.

Yusuf aleyhisselam ise, akıllara durgunluk verecek derecede guzeldi. Yuzunde parlayan nubuvvet (peygamberlik) nûru herkesi hayran bırakırdı. Bu hal ZuleyhÂnın ona Âşık olmasına sebep oldu. Yusuf aleyhisselama karşı suslenip onu kendine cekmek icin calıştı. Fakat Yusuf aleyhisselam Allahu teÂlÂnın yardımıyla ona hic îtibÂr etmedi. Zuleyh sonunda kapıları kapadı ve ondan murÂd almak istedi. Yusuf aleyhisselam: “Efendim (Kıtfîr) iyi bakman icin beni sana bıraktı. Bunun karşılığında onun haremine hıyÂnet etmekten Allaha sığınırım. dedi.

Yusuf aleyhisselamın kendisine îtibÂr etmediğini goren Zuleyh ona iftir etti. ZuleyhÂnın Yusuf aleyhisselama yaptıkları bir muddet sonra Mısır ahÂlisi tarafından duyuldu. Haber sarayda vazîfeli kimselerin hanımları tarafından da duyulunca, kadınlar: “ZuleyhÂ, Kenanlı kolesi Yusufun nefsinden murÂd almak istiyormuş. O gencin sevgisi onun yureğine işlemiş, onu deli etmiş. Azîzin hanımı olduğu halde, ZuleyhÂnın bir koleye gonul vermesini acık bir hat olarak goruyoruz. dediler.

Zuleyh Mısırlı kadınların kendisi hakkındaki sozlerini işitti. O kadınların da Yusuf aleyhisselamı gormesi icin bir ziyÂfet tertip etti. Kendisini ayıplayan kadınlarla berÂber şehir eşrÂfından kırk kadar hanımı dÂvet etti. Onlar icin bıcakla kesilerek yenecek yiyecekler de hazırlattı. MisÂfirler gelip kendileri icin hazırlanan yemekleri yemeye başladılar. ZuleyhÂ, başka bir odada bulunan Yusuf aleyhisselamın kadınlara gorunmesini istedi.

Yusuf aleyhisselam ZuleyhÂdan cekindiği icin, emrine karşı gelmeyip kadınlara gorundu. Kadınlar Yusuf aleyhisselamı gorunce cemÂlinin heybetinden yuzunun guzelliğinden kendilerini unuttular. Meyve yerine hic acı duymadan ellerini kestiler. Onun guzelliğini ve cemÂlinin heybetini hicbir insanda gormemişlerdi. Boylece, onun melek olmadığını bildikleri halde; “Bu bir melektir. demekten kendilerini alamadılar. Onların bu hÂlini seyreden ZuleyhÂ; “İşte gordunuz mu? Siz benden daha cok kınanmaya, ayıplanmaya lÂyıksınız. Cunku onu bir def gormekle kendinizi kaybedip ellerinizi kestiğinizin bile farkında olmadınız. Ben ise, uzun zamandır onunla birlikteyim. Fakat hicbir vakit sizin bu hÂlinize duşup, hayranlığımdan dolayı kendimden gecmedim. Şimdi gorduğunuzu onceden gorseydiniz, beni kınamazdınız. dedi.

Sonra da onlara; “Duyduğunuz gibi ben ondan bu iş icin talepte bulundum. O ise, bu husustaki teklifimi kabul etmedi. Eğer ona emrettiğim şeyi yapmazsa muhakkak zindanlarda surunur. dedi. MisÂfir gelen kadınlar Yusuf aleyhisselamın etrÂfına toplanıp; “Azîzin hanımının emrine karşı gelmen sana bir fayda getirmez. diye ZuleyhÂnın arzusuna uymaya teşvik ettiler. Yusuf aleyhisselam kadınların fuhşu guzel gosteren hîleleri ve sozleri karşısında Allahu teÂlÂya sığınıp dua etti. Başına gelen bu musîbetten korunmasını niyÂz etti:
“Ey Rabbim! Zindan bana bu (Mısırlı) kadınların beni dÂvet ettikleri şeyden daha sevimlidir. Eğer sen onların hîlelerini benden cevirmezsen (beni ismet uzere sÂbit kılmak sûretiyle korumazsan, ben ihtiyÂrî olmayan tabiî bir meyl ile) onlara meyleder, boylece sefihler zumresine dÂhil olurum. Bunun uzerine Rabbi onun duasını kabul etti. Kadınların hîlelerini, şerlerini ondan cevirdi. Cunku O (Allahu teÂlÂ, kendine tazarrû ve iltic edenlerin dualarını) işitici ve (hallerini) bilicidir. (Yusuf sûresi: 33)

ZuleyhÂnın kocası Azîz, Yusuf aleyhisselamın yapılan soruşturma netîcesinde sucsuzluğunu anlamış olduğu icin herhangi bir cez vermeye luzum gormemişti. Fakat yayılan dedikoduları kesmek icin ve ZuleyhÂnın baskılarına boyun eğerek Yusuf aleyhisselamın hapsedilmesine karar verdi. Boylece hazret-i Yusuf zindana atıldı. Uzun zaman zindanda kaldı. Zindanda ne kadar kaldığı kesin olarak bilinmemektedir.

Yusuf aleyhisselamla birlikte Mısır Firavununun ekmekcisi ve şerbetcisi de hapishÂnedeydiler. Yusuf aleyhisselam zindandayken hastaları ziyÂret eder, geceleri dÂim namaz kılar, Rabbini zikrederdi. Kendisine Allahu teÂl ruya tÂbiri ilmini oğretti. Yusuf aleyhisselam Firavunun ekmekcisi ve şerbetcisinin gormuş oldukları ruyÂyı tÂbir etti. Birisi ruyÂsında uzum sıktığını, diğeri de başının uzerinde ekmek taşıdığını ve bu ekmekten kuşların yediğini gormuştu. Yusuf aleyhisselam ruyÂsında uzum sıkanın serbest bırakılacağını, ekmek taşıyanın ise îdÂm edileceğini soyledi. O kimselerin ruyÂları, yorumladığı gibi cıktı. Şerbetci serbest bırakılıp eski vazîfesine dondu, ekmekci de asıldı ve başının etini kuşlar yedi.

Yusuf aleyhisselam zindandayken Mısır hukumdarı bir ruy gormuştu. Dehşetle uykusundan uyanıp; “Ben ruyÂmda yedi semiz ineğin yedi zayıf ineği yediğini ve yedi yeşil başak, yedi de kurumuş başak gordum. Ey ileri gelenler, eğer ruy tÂbiri biliyorsanız, bu ruyÂmı yorumlayın. dedi. Onlar “Biz boyle ruyÂların yorumunu bilmeyiz. dediler. Bu sırada daha once Yusuf aleyhisselam ile zindanda kalan şerbetci kendi ruyÂsını tÂbir ettirdiğini hatırlayarak; “Ben bu ruyÂnın yorumunu yaptıracağım. Beni Yusufun (aleyhisselam) bulunduğu zindana goturup onunla goruşturun dedi. Şerbetciyi Yusuf aleyhisselamın yanına goturduler. O da Mısır hukumdÂrının ruyÂsını anlatıp yorumunu istedi.

Allahu teÂl Yusuf aleyhisselama zindandayken peygamberlik emrini bildirdi. Yusuf aleyhisselam Mısır hukumdÂrının ruyÂsını tÂbir etmeden once Allahu teÂlÂnın peygamberi olduğunu soyleyip, mucize gosterdi. Gelecek yemekler daha gelmeden once cinsini ve tadını haber verdi. Peygamber Âilesinden geldiğini, baba ve dedelerinin peygamber olduğunu bildirdi. Zindandayken insanları tevhid inancına dÂvet etmeye başladı. Zindandakilere; “Ey zindan arkadaşlarım! Cok sayıdaki putlarınız mı hayırlı, yoksa (zÂtında ve sıfatlarında) tek ve her şeye gÂlib olan Allahu teÂl mı? dedi. Arkadaşlarına tevhid inancını, inanmanın gerekli olduğunu ve hak dînin emir ve yasaklarını anlattı.

Yusuf aleyhisselam hukumdarın ruyÂsını yorumlayıp; “Yedi sene bolluk, sonra yedi sene kıtlık olacak. Bollukta saklayın, kıtlıkta bunları yersiniz. buyurdu. Hukumdar, tÂbiri duyunca Yusuf aleyhisselamı istedi. Yusuf aleyhisselam Mısır hukumdÂrının elcisine; “Efendine don de ellerini kesen o kadınların zoru (hÂli) neydi? Kendisine sor. Benim Rabbim onların hîlelerinin ne olduğunu (ne soylediklerini, ne yaptıklarını) elbette bilir. dedi. Elci, hukumdarın yanına donup Yusuf aleyhisselamın isteğini arz etti. Meseleyi araştıran hukumdar, o kadınları yanına getirtip; “Yusufun nefsinden MurÂd almak istediğiniz vakit ne halde idiniz? Onu ZuleyhÂnın emrine itÂat etmeye teşvik ederken size karşı bir meylini hissettiniz mi? Kendisinde bir kotuluk, şuphe goturur bir hareket gordunuz mu? dedi. Kadınlar “HÂşÃ‚! Biz onun hicbir kotu hÂline, hicbir gunahına muttalî omadık. dediler. O mecliste bulunan Azîzin hanımı Zuleyh da; “Şimdi hak (doğru) ortaya cıktı. Ben onun nefsinden murÂd almak istemiştim. O ise şuphesiz doğru soyleyenlerdendir. dedi. Boylece Yusuf aleyhisselamın sucsuzluğu ve senelerdir zindanda sucsuz olarak kalmış olduğu ortaya cıktı.

Mısır hukumdÂrı Yusuf aleyhisselama tekrar elci gonderip; “Onu bana getirin, kendisini has musteşÃ‚r edinip işlerimi ona bırakayım. dedi. HukumdÂrın dÂvetini kabul eden Yusuf aleyhisselam zindandan cıktı. Zindanın kapısına da; “Burası belÂ, musîbet ve huzun evi, dirilerin kabri, duşmanların sevinc, dostların tecrube yeridir. diye yazdı.

Yusuf aleyhisselam hukumdÂrın sarayına varınca, hukumdÂr ona cok iltifatta bulundu. Hukumdar gormuş olduğu ruy ile ilgili ne gibi tedbirler alınması gerektiğini sordu. Yusuf aleyhisselam; “Bolluk senelerinde cok ekip, ekinleri sapları ile berÂber, başaklarıyla ambarlara koymalısın. Bu şekilde ekinler bozulmadan kalır, hem de saplar hayvanlarınız icin yem olur. Halka da, ekinlerinden ihtiyacları kadarını yemelerini, geriye kalanını saklayıp korumalarını emretmelisin. Bu yiyecekler kıtlık senelerinde sizin ve cevredeki insanların ihtiyaclarını karşılayacaktır. dedi. Yusuf aleyhisselamın tavsiyeleri cok hoşuna giden hukumdÂr; “Bu işleri yapmakta bana kim yardım eder? dedi. Yusuf aleyhisselam ona; “Arzın (Mısırın) hazînelerinin idÂre işini bana bırak. Ben onu korumaya muktedirim. Tasarruf yollarını bilirim, bu işi ben yaparım. buyurdu.
Yusuf Aleyhisselam

Yusuf aleyhisselamın teklifinden bir sene sonra Mısır Azîzi (MÂliye NÂzırı) oldu. Hukumdar hazret-i Yusufu onun yerine MÂliye NÂzırı yaptı. Mucevherlerle suslu taht ve tÂclarla birlikte hazînelerin anahtarlarını ona teslim etti. Hukumdar butun yetkilerini de ona verdi. Memleketin her tarafında Yusuf aleyhisselamın emri gecer oldu. Yusuf aleyhisselam, Azîzin olumunden sonra sarayı terk edip perişÃ‚n hÂle gelen ve Allahu teÂlÂya îmÂn etmiş olan ZuleyhÂyı Allahu teÂlÂnın emriyle kendine nikÂhlayıp onunla evlendi. Yusuf aleyhisselam ZuleyhÂya: “Bu senin istemiş olduğundan hayırlı değil mi? dedi. Zuleyh da ona: “Ey Sıddîk! Beni kınama. Bildiğin gibi ben, mal, mulk, guzellik gibi duny nîmetlerine sÂhip bir kadındım. Ancak kocam kadınlara yaklaşmaktan mahrumdu. Sen de benim gorduğum en guzel kimseydin. diye cevap verdi. Yusuf aleyhisselamın ZuleyhÂdan iki oğlu ile Rahmet adında bir kızı oldu.

Yusuf aleyhisselam yetkileri eline alınca kıtlık senelerinin geleceğini duşunerek gerekli tedbirleri aldı. Gerekli gıd stoklarını yaptırdı. Bu stoklar icin buyuk depolar yaptırıp topladığı yiyecekleri buralarda depoladı. İnsanlara da cok iyilik ve ihsÂnlarda bulundu. Yedi sene olan bolluk seneleri gecip, peşinden butun şiddetiyle kıtlık başgosterdi. Kıtlığın ilk senesinde insanlar hazırladıkları yiyecekleri bitirdiler. Yusuf aleyhisselamdan para ile yiyecek satın almaya başladılar. Yusuf aleyhisselam kim olursa olsun, kimseyi kayırmadan yiyecek almaya gelene bir deve yukunden fazla yiyecek vermezdi. Bu hususta adÂletten asl ayrılmazdı. Mısır hukumdÂrı ve pekcok kimse onun adÂleti ve guzel huyları sebebiyle Allahu teÂlÂya inanmışlardı.

Mısırdan ve cevre ulkelerden olan insanlar akın akın gelip Yusuf aleyhisselamdan yiyecek alıyorlardı. Babası Yakub aleyhisselamın ve kardeşlerinin yaşadığı Kenan diyÂrında da kıtlık baş gosterdiğinden Yakub aleyhisselam, Yusuf aleyhisselamın anne-baba bir kardeşi olan Bunyamin hÂricindeki on oğlunu Mısıra erzak almak uzere gonderdi. Yakub aleyhisselamın oğulları Mısıra varınca hazret-i Yusuf onları tanıdı. Onlar ise, hazret-i Yusufu tanıyamadılar. Fakat, hazret-i Yusuf onların kim olduklarını, nereden geldiklerini sordu. Onlar dediler ki: “Biz Kenan vilÂyetindeniz. İhtiyar bir babanın on evlÂdıyız. Babamızın ismi Yakubdur. Beldemizde kıtlık var. Babamız bizi buraya erzak almaya gonderdi. dediler. Yusuf aleyhisselam; “Şimdi babanız nerede ve kiminle berÂberdir? deyince, onlar da; “Kenan ilinde bizim en kucuk kardeşimizle berÂber kaldı. Babamızın kucuk kardeşimizle aynı anadan olan cok sevdiği bir oğlu daha vardı. Kırda telef oldu. Onun derdinden Bunyamin adındaki kucuk oğlunu yanından hic ayırmaz. Oğlu Yusufa uzuntusunden dolayı gozleri gormez oldu. dediler.

Yusuf aleyhisselam her bir kardeşi icin birer deve yuku erzak hazırlattı. Onlardan almış olduğu paralarını da gizlice tekrar yuklerinin icine bıraktırdı. Gelecek sefere diğer kardeşlerini de getirmelerini istedi. Getirmedikleri takdirde erzak vermeyeceğini bildirdi. Yakub aleyhisselamın oğulları Mısıra varınca babalarına, Mısır MÂliye NÂzırı tarafından buyuk ihsÂn ve iltifat gorduklerini anlattılar. Mısır MÂliye NÂzırının bir daha Mısıra gittiklerinde kardeşleri Bunyamini de getirmelerini istediğini, aksi hÂlde erzak vermeyeceğini soylediğini bildirdiler. Yakub aleyhisselam Bunyamini gondermek istemedi. Yuklerini actıkları zaman da paralarının ihsÂn olarak yuklerinin icine konulduğunu gorduler. Bunun uzerine babalarına; “Ey babamız! Daha ne istiyoruz, işte sermÂyemiz de bize iÂde edilmiş. Biz onunla tekrar Âilemize zahîre getiririz. Kardeşimizi de koruruz. Kardeşimizi goturmekle bir deve yuku zahîre de fazla alırız. Bu seferki aldığımız zahîre az bir olcektir, bizi idÂre etmez. dediler. Bunyamini getireceklerine dÂir soz aldıktan sonra onlarla birlikte tekrar Mısıra gonderdi. Onlara da; “Daha once Yusufa olanı biliyorsunuz. Fakat Allahu teÂl en iyi koruyucudur. Merhametlilerin en merhametlisidir. dedi.

Yakub aleyhisselamın oğulları ikinci def Mısıra gittiler. Bunyamini Yusuf aleyhisselamın yanına getirdiler. Yusuf aleyhisselam kardeşlerine ikram ve ihsÂnlarda bulundu. Diğer kardeşlerinden ayrı olduğu sırada kardeşi Bunyamine kendisini tanıttı. Bir tedbirle onu gondermeyeceğini bildirdi. Her bir kardeşi icin bir deve yuku erzak hazırlattı. Kardeşi Bunyaminin yukunun icine Mısır hukumdÂrının altından yapılmış su tasını koydurdu.

Yakub aleyhisselamın oğullarının yukleri hazırlanıp yola cıkacakları sırada saraydan bir vazîfeli gelerek; “Ey kÂfile ehli! Durun! Muhakkak siz hırsızlarsınız. dedi. Yusuf aleyhisselamın kardeşleri geri donerek; “Ne kayboldu. Aradığınız nedir? diye sordular. Vazîfeli; “HukumdÂrın tası kayboldu. Onu getirene bir deve yuku zahîre var. Ben de buna kefilim. dedi. Yusuf aleyhisselamın kardeşleri; “Vallahi muhakkak siz de bilirsiniz ki, biz buraya fesÂd cıkarmak icin gelmedik. Biz hırsız da değiliz. dediler. Vazîfeli ve yanındakiler; “Eğer sozunuzde yalancı cıkarsanız sizin dîninizde hırsızlığın cezÂsı nedir? dediler. Yakub aleyhisselamın oğulları; “Su kabını calanın cezÂsı kimin yukunde bulunursa, calan kimse, mal sÂhibinin kolesi olur. Biz hırsızlık yapanları boyle cezÂlandırırız. dediler.

Saray vazîfelileri Yakub aleyhisselamın oğullarının yuklerini aradılar. Su tası en son aradıkları Bunyaminin yukunde cıktı. Bunun uzerine Yakub aleyhisselamın bildirdiği dînin hukumlerine gore Bunyamin Mısırda alıkonuldu. Yakub aleyhisselamın oğulları: “Ey Azîz! Hakikat, onun (Bunyaminin) ihtiyar ve cok muhterem bir babası var. Kaybolan kardeşimizin acısını onunla unutur. Onu bizden cok sever. Onun yerine birimizi alıp onu serbest bırak. Biz muhakkak seni ihsÂn edenlerden goruyoruz. Bu ihsÂnını tamamla. dediler.

Yusuf aleyhisselam: “EşyÂmızı yanında bulduğumuz kimseden başkasını alıkoymaktan Allahu teÂlÂya sığınırız. Cunku bu takdirde (dîninize uygun olarak verdiğiniz fetvÂya gore) biz de elbette zÂlimlerden oluruz. dedi.

Yakub aleyhisselamın buyuk oğlu ve Şemun da, babam bana izin verinceye kadar gelmem, deyip Mısırda kaldı. Yakub aleyhisselamın diğer oğulları Mısırdan ayrılıp utanarak ve sıkılarak babalarına geldiler; “Ey babamız! Muhakkakki oğlun BunyÂmin hırsızlık yaptı. Biz ancak gorduğumuze şÃ‚hitlik ederiz. Su kabının Bunyaminin yukunden cıktığını gorduk. Biz gaybı, yÂni onun gercekten caldı mı, yoksa onun haberi olmadan eşyÂsı arasına mı kondu? bilmeyiz. Eğer bize inanmazsan icinde bulunduğumuz (kendisinden donduğumuz) şehre (Mısır halkına) da aralarında geldiğimiz kervana da sor. Biz hakîkaten doğru soyleyicileriz. dediler. Yakub aleyhisselam bu habere cok uzulup, anlatılanlara inanmadı. Fakat; “Artık bana duşen sabr-ı cemildir. Umulur ki, Allahu teÂl oğullarımı bana getire. Şuphesiz Allahu teÂl Alîmdir, Hakîmdir. dedi.

Allahu teÂlÂnın kendisini bu sıkıntıdan yakında kurtaracağına inanan Yakub aleyhisselam son derece uzuntulu ve kederli olmasına rağmen, hÂlini Allahu teÂlÂdan başkasına arz etmedi. Başına gelen musîbetlere rağmen, dÂim sabırlı oldu. Bir gun oğullarına kavuşacağını umit eden Yakub aleyhisselam; “Ey oğullarım! Mısıra gidin, Yusuf ile kardeşlerinden haber sorun. Allahu teÂlÂnın fadl ve ihsÂnından umit kesmeyin. Cunku hakîkat, kÂfirler gurûhundan başkası Allahu teÂlÂnın fadl ve rahmetinden umit kesmez. dedi.

Yakub aleyhisselamın oğulları babalarının tavsiyesi uzerine ucuncu def Mısıra geldiler. Yusuf aleyhisselamın huzûruna varıp; “Ey Azîz! Bize ve Âilemize darlık, kıtlık, fakirlik ve aclık isÂbet etti. Cok az ve ehemmiyetsiz bir sermÂye ile geldik. Bize daha once tam bedelle verdiğin gibi tam olcek ver. SermÂyemizden eksik olan bu miktara karşılık olan zahîreyi vermekle veya kardeşimizi iÂde etmek sûretiyle hakkımızda ayrıca tasaddukta bulun. Zîr Allahu teÂl sadaka verenleri mukÂfatlandırır. Yusuf aleyhisselam onlara: “Siz sonunun nereye varacağını bilmeden Yusufa ve kardeşine yaptığınız işin kotuluğunu anlayıp ondan tovbe ettiniz mi? dedi.

Bu sozler uzerine onlar bu kimsenin, kardeşleri Yusuf olabileceğini duşunduler. Ona Yusuf olup olmadığını sordular. Onların yalvarışlarını, cÂresiz kaldıklarını gorunce, kalbi inceldi. Merhametinden dolayı, kendisinin kardeşleri Yusuf olduğunu acıkladı. Kardeşleri; “Yoksa sen gercekten Yusuf musun? dediler. Yusuf aleyhisselam; “Evet, ben Yusufum ve bu kardeşim Bunyamindir. Allahu teÂl birbirimize kavuşturmakla bize ihsÂnda bulundu. dedi. Kardeşleri Yusuf aleyhisselamın ustunluğunu ve ona yaptıklarından dolayı gunahkÂr olduklarını kabul ettiler. Yusuf aleyhisselam onlara; “Bugun size bir kınama ve ayıplama yoktur. dedi.

Kardeşlerine cok izzet ve ikrÂmda bulundu. Babası Yakub aleyhisselamın hÂlini, kendisinin yokluğundan sonra ne durumda olduğunu sordu. Onlar da; “Senin icin cok uzuldu, ağladı. Bu sebeple gozleri gormez oldu. dediler. Bunun uzerine Yusuf aleyhisselam gomleğini cıkarıp onlara verdi ve; “Şu gomleğimi babama goturun ve yuzune sursun. O benim kokumu koklasın ve gomleğimi gozlerine sursun. O artık rahatlıkla gormeye başlar. Sonra butun Âilenizi bana getirin. dedi. Yusuf aleyhisselam kardeşlerinin yol hazırlıklarını yaptırdı. Babası Yakub aleyhisselama verilmek uzere butun hÂnedÂnı ve akrabÂsı ile birlikte Mısıra gelmelerini isteyen bir mektup da verdi.

Yakub aleyhisselam, oğulları Mısırdan yola cıktıktan sonra oğlu hazret-i Yusufun kokusunu aldığını soyledi. Fakat yanındakiler, Yusuf aleyhisselama duyduğu aşırı muhabbetten dolayı boyle bir koku duyduğunu zannedebileceğini soylediler. NihÂyet Yakub aleyhisselamın oğulları Kenan diyÂrına yaklaşınca, onlardan birisi mujdeci olarak gelip Yusuf aleyhisselamın gomleğini babasına verdi. Yakub aleyhisselam gomleği alıp yuzune, gozune surdu. Gozleri acılıverdi. Yakub aleyhisselam, butun oğulları ve akrabÂsıyla birlikte Kenan diyÂrından Mısıra gitmek uzere yola cıktı. Yusuf aleyhisselam Mısır hukumdÂrı ve halkıyla birlikte Yakub aleyhisselamı ve berÂberindekileri karşıladı. Babasını sarayına goturdu. Babasını ve uvey annesini tahtının ustune cıkarıp oturttu. Hepsi (babası, uvey annesi ve kardeşleri ona kavuştukları icin) secde (şukur secdesi) ettiler.

Yusuf aleyhisselam babasına; “Ey babam! İşte bu evvelce gorduğum ruyÂnın tevili (yorumu)dir. Hakîkaten Rabbim o ruyÂyı tahakkuk ettirdi. Beni zindandan cıkarıp mulk ihsÂn etti. Şeytan benimle kardeşlerimin arasını (hased ile) actıktan sonra, Allahu teÂl sizi colden (Kenan diyÂrından) getirdi. Muhakkak ki, Rabbim dilediği şeyleri hakkıyla bilen herşeyi hikmetinin icÂb ettirdiği vakit ve şekilde yapan odur. dedi. Kardeşlerini affettiğini bildirdi.

Yakub aleyhisselam Yusuf aleyhisselamla birlikte on seneden fazla yaşadıktan sonra vefat etti. Vasiyeti uzerine Kudus yakınlarındaki HalîlurrahmÂn denilen yere defnedildi. Yusuf aleyhisselam babasının vefatından sonra bir muddet daha yaşadıktan sonra vefat etti. Mısırda herkes Yusuf aleyhisselamı kendi mahallesine defnetmek istiyordu. İş kavgaya kadar vardı. Sonunda mermer bir Sandukaya koyup Nil Nehri kıyısına (veya Nil Nehrinin ortasına) defnetmekte anlaştılar. Bir rivÂyete gore ondan dort yuz sene sonra, gelen Musa aleyhisselam kabrini bulup, mubÂrek cesedini oradan alarak Yakub aleyhisselamın da medfûn bulunduğu HalîlurrahmÂnda defnedildi.

Yusuf aleyhisselamın guzelliği fevkalÂdeydi. Âdem aleyhisselama cok benzerdi. Mısır sokaklarında gezerken yuzunun pırıltısı guneş ışıklarının yansıması gibi duvarlara aksederdi. Bir kimse onun yuzune bakmak isterse hemen gozlerini cevirmek zorunda kalırdı. Butun bunlara rağmen Yusuf aleyhisselama guzelliklerden sÂdece bir parca verilmişti. Muhammed aleyhisselama ise tamÂmı verilmişti.

EshÂb-ı kirÂm Peygamber efendimize, siz mi guzeldiniz, Yusuf ÂleyhisselÂm mı guzeldi? diye sorunca Peygamber efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem; “Kardeşim Yusuf benden sabih (guzel), ben ondan melihim (sevimliyim). Onun gorunen guzelliği benim gorunen guzelliğimden coktur. buyurdu. Peygamberimizin (sallallahu aleyhi ve sellem) gorunmeyen guzelliği gosterilseydi, kimse bakmaya tÂkat getiremezdi.

EshÂb-ı kirÂmın gencleri, hazret-i Âişe vÂlidemizden Peygamberimizin (sallallahu aleyhi ve sellem) guzelliğini sorduklarında hazret-i Âişe şu şiiri soylemiştir:

Ve lev semia ehlu Mısre evsÂfe haddihî,
Lem bezelû fî sevmi Yûsufe min nakdin.
Levîm Zelih lev reeyne cebînehû,
Le Âserne bilkatil kulûbi alel eydi.

Mısırdakiler, onun yanaklarının guzelliğini işitmiş olsalardı, Yusuf aleyhisselamın pazarlığında hic para vermezlerdi. YÂni, butun mallarını, onun yanaklarını gorebilmek icin saklarlardı. ZelihÂyı kotuleyen kadınlar, onun parlak alnını gorselerdi, ellerinin yerine kalplerini keserlerdi (de acısını duymazlardı).

Yusuf aleyhisselam guzel ahlÂk sÂhibi olup, Mısır Azîzinin hakkını gozeterek ZuleyhÂnın tekliflerini reddetti ve iyilik gorduğu kimseye ihÂnet etmedi. Hicbir menfÂat ve zarar onun doğruyu soylemesine mÂni olamadı. Allahu teÂl onu KurÂn-ı kerîmde “Sıddîk= Cok doğru sozlu olarak medh etti. Kendisine hıyÂnet ve zulmedenleri affediciydi. İnsanların ruyÂlarını doğru olarak tÂbir ederdi. İnsanlara hizmet eder ve onların ihtiyaclarını tedÂrik ederdi. Yusuf aleyhisselam iffet sÂhibi, olup iffetini korumakta gayretliydi. Mısır kadınları ile arasında gecen hÂdise meşhurdur.

Mucizeleri

Yusuf aleyhisselamın uc ceşit mucizesi vardı:

1. Hazret-i Yusufun konuşması pek şirin, cok tatlı olduğu icin, herkesin kalbi ona meylederdi. Onun tatlı sozleri karşısında îmÂn eden pekcoktu.

2. Hazret-i Yusufun yuzu guneş gibi nûrluydu. Hatt bir kimse yuzune bakmak istese, hemen gozlerini cevirmeye mecbur olurdu. Bu nûrun tesiriyle, yÂni başkasına sirÂyetiyle huzûruna getirilen ÂmÂnın hemen gozleri gormeye başlamıştı.

3. Yusuf aleyhisselamın duası bereketiyle ağacların yapraklarından guzel kumaş olmuştu. Huzûruna bir buyuk kişi gelmiş, şu gorduğumuz ağacların yaprakları birbiriyle birleşip guzel kumaş olsun, diye mucize teklifinde bulunmuştu. Hazret-i Yusuf oyle dua edince, kıymet bicilmez bir kumaş olmuştur.

Yusuf aleyhisselamın hayÂtı, başından gecenler ve hikmetleri KurÂn-ı kerîmde Ahsen-ul-Kasas (kıssaların en guzeli) diye medh edilen Yusuf sûresinde bildirilmiştir. Bu sûrede Yusuf aleyhisselamın başına gelenlerle, kavuştuğu ihsÂnlardan bahsedilir. Hasedin noksanlık ve Allahu teÂlÂnın yardımından mahrum kalmaya, sabrın ise sıkıntı ve gamlardan kurtulmaya sebep olduğu; Yakub aleyhisselamın sabrettiği icin maksÂdına kavuştuğu; Yusuf aleyhisselamın sabrı ve doğruluğu anlatılmaktadır.