Musa Aleyhisselam
Hz.Musa
Hz.Musa Hayatı


İsrailoğullarına gonderilen peygamberlerden. Peygamberler icinde ustunlukleri olan ve kendilerine “ulul-azm denilen altı peygamberin ucuncusudur. Allahu teÂl ile konuştuğu icin, “Kelîmullah denilmiştir. Benî İsraile gelmiştir. Yakub aleyhisselamın soyundandır. Harun aleyhisselamın kardeşidir. Babasının ismi İmrÂndır. Annesinin ismi Nuceyb veya NÂciye veya YuhÂbildir.

Hazret-i Yusuftan sonra, Mısırda, İsrailoğulları iyice artıp coğaldı. Bunlar hazret-i Yakub ve hazret-i Yusufun bildirdikleri dîne inanıyorlar ve emirlerini yerine getiriyorlardı. Mısırın eski yerlisi Kıbtî kavmiyse yıldızlara ve putlara taparlardı ve İsrailoğullarına hakÂret gozuyle bakar, başlarında bulunan firavunlar onları esir gibi ağır işlerde kullanırlardı. Onların coğalmasından endişe ederlerdi. Benî İsrail, Kıbtî kavminin kotu muÂmelelerinden ve firavunların ağır tekliflerinden bezmiş, usanmışlardı. Bu bakımdan dedelerinin eski yurtları olan KenÂn diyÂrına gitmek isterlerdi. Fakat firavunlar onların Mısırdan cıkmasına izin vermeyip, eziyetlerini artırırlardı.

Mısırın idÂresini elinde bulunduran ve firavun denilen krallar, kendilerine mezar olarak dağ gibi piramitler yaptırıyorlar ve bu piramitlerin yapımında binlerce insanı zorla calıştırıyorlardı. Allahu teÂlÂyı inkÂr edip, ilÂhlık dÂvÂsında bulunuyorlardı. Bu zamanda falcılık, sihirbÂzlık meslek hÂline getirilmiş ve ulkenin her tarafında kÂhinler, sihirbÂzlar turemişti. Bu sırada Mısır halkının başında bulunan Firavun bir gece ruyÂsında Kudus tarafından cıkan bir ateşin Mısırın yerli halkı Kıbtîleri yaktığını, İsrailoğullarına ise hic zarar vermediğini gordu. Bu ruyÂyı yorumlayan kÂhinler, İsrailoğullarından bir erkek cocuk dunyÂya gelecek, senin saltanatını yıkacak ve sen helÂk olacaksın, dediler. Bunun uzerine Firavun on iki kabîle hÂlinde olan ve her bir kabîlenin başında bir idÂrecisi bulunan İsrailoğullarının birleşmesinden de iyice endişelendi. İsrailoğullarından doğacak erkek cocukların oldurulmeleri icin kÂnun cıkardı.

Bu hÂdise karşısında İsrailoğullarının sıkıntıları iyice arttı. Firavunun emrine karşı gelenler topluca oldurulmeye başlandı. Bu sırada doğan Musa aleyhisselamın annesi onun da oldurulmesinden korkmuş ve cok endişelenmişti. Kuran-ı kerîmde onun kalbine meÂlen şoyle ilhÂm edildiği bildirilmektedir:
“Musanın annesine şoyle ilhÂm ettik: Bu cocuğu (Musayı) emzir; sonra oldurulmesinden korktuğun zaman onu suya (Nil Nehrine) bırakıver, boğulmasından korkma, ayrılmasından kederlenme. Cunku biz, muhakkak onu sana geri vereceğiz ve kendisini peygamberlerden yapacağız. (Kasas sûresi: 7)

Musa aleyhisselamın annesi onu bir sandığın icine koyup Nil Nehrine bıraktı. Nehir uzerinde akıp giderken akıntı onu Firavunun sarayına doğru surukledi. Firavunun hanımı Âsiye, sandığı gorerek yakalayıp saraya goturdu. Sandığı acıp icinde nûr topu gibi bir cocuk gorunce onu cÂn u gonulden sevip; “Aman bunu oldurmeyiniz. Belki buyur de işimize yarar, yÂhut onu oğul ediniriz... dedi. Onu emzirmek icin pekcok sut analar getirtti. Musa aleyhisselam hicbirisinin memesini almadı.

Annesi, cocuğunun Firavunun sarayına alındığını ve sut annesi arandığını oğrendi. Sut annesi olabileceğini soylemesi icin kızını yÂni hazret-i Musanın kardeşini gonderdi. Kardeşi saraya gidip; “Size bu cocuğu emzirecek, onu guzel yetiştirecek bir hanımı haber vereyim mi? dedi. Bunun uzerine Musa aleyhisselamın annesini getirttiler. Musa aleyhisselam onun memesini aldı ve bunun uzerine Firavunun hanımı Âsiye onu sut anneliğine kabûl etti. Boylece kimsenin haberi olmaksızın kendi oğlunu Firavunun sarayında emzirip buyuttu...

Musa aleyhisselam Firavunun sarayında buyudukten sonra sarayı terkedip akrabÂsının ve buyuk kardeşi Harunun yanına gitti. Bir gun gordu ki; İsrailoğullarından biriyle bir Kıbtî kavga ediyor. Hazret-i Musa aralarına girip ayırmak icin Kıbtîyi itip hafifce goğsune vurdu. Kıbtî yere duşup oldu. Hazret-i Musa elinden boyle bir kaz cıkmasına uzuldu. Firavunun şerrinden cekinip, Mısırdan ayrılarak Medyene gitti. Orada peygamber olan Şuayb aleyhisselamla buluşup, on sene Medyende kaldı ve Şuayb aleyhisselamın kızıyla evlendi. Daha sonra Mısıra gitmek uzere Medyenden ayrıldı.

Tur Dağına geldiği sırada mekÂnsız olarak Allahu teÂl ile konuştu. Kendisine ve kardeşi Harun aleyhisselama peygamberlik verildi. Elindeki asÂnın yılan olması mucizesi ve elini koynuna sokup cıkarınca bembeyaz olup, ışık yayması mucizeleri verildi. Sonra da KurÂn-ı kerîmde meÂlen şoyle vahyedildiği bildirilmektedir:
“Bu iki mucize Firavun ve adamlarına karşı Rabbinin iki delîlidir. Doğrusu onlar yoldan cıkmış bir millettir. Firavuna git, doğrusu o azmıştır. (Kasas sûresi: 32-33)

Hazret-i Musa Mısıra varıp, kardeşi Harun aleyhisselam ile goruşup, durumu anlattı. Firavuna gidip onu dîne dÂvet ettiler. İsrailoğullarını serbest bırakmasını istediler. Firavun ilÂhlık dÂvÂsında bulunarak kabûl etmedi. Bunun uzerine Musa aleyhisselam elindeki asÂsını yere bıraktı. Kocaman bir ejderh olup, hareket etmeye başladı. Elini koynuna sokup cıkardı, eli bembeyaz gorundu. Bu mucize karşısında şaşırıp kalan Firavun, durumu vezirlerine anlatınca, o sihirbÂzdır dediler. Hazret-i Musa; “Size gelen gerceğe dil mi uzatıyorsunuz. Bu, sihir değildir. Bu, her şeyin yaratıcısı olan Allahu teÂlÂnın verdiği bir mucizesidir. diyerek onları îmÂna cağırdı. Firavun ve adamları hazret-i Musanın sozlerini dinlemediler. Gosterdiği mucizelere inanmayıp, sihirdir diye ısrÂr ettiler. Firavun; “Ey Musa! SihirbÂzlığın ile bizi yurdumuzdan cıkarmaya mı geldin? Biz de sana sihir gostereceğiz. Bir vakit ve yer tÂyin et. diyerek ulkesindeki butun sihirbÂzları topladı.

Musa aleyhisselam Allahu teÂlÂya dua ederek, sihirbazlarla karşılaşmayı kabûl etti. Mısır halkı onunde sihirbazlarla karşı karşıya geldiler. Sihirbazlar ellerindeki ip ve sopaları yere attılar, goz bağcılık ile bir takım yılanlar geziyor gibi gosterdiler. Bu sırada Musa aleyhisselam elindeki asÂsını yere bırakıverdi. Mucize olarak dehşetli ve cevik bir ejderh olup, sihirbazların yere attıkları ve yılan gibi gosterdikleri şeyleri yuttu. Bunu goren sihirbazlar; “Bu mutlaka insan gucunun dışında bir mucizedir. dediler ve hazret-i Musaya îmÂn ettiler. Bu hÂdise karşısında Firavun iyice azgınlaşıp, baskı ve zulmunu arttırdı. Musa aleyhisselama inananları şehit ettirdi. Hazret-i Musaya îmÂn etmiş olan kendi hanımı Âsiyeyi de şehit etti.

Firavun ve kavmi kufurde ve imansızlıkta ısrÂr edince, Allahu teÂl onlara ceşitli belÂlar verdi. Once şiddetli bir kuraklık oldu ve cetin bir kıtlığa tutuldular. Sonra su baskını, cekirge, haşarÂt ve kurbağa istilÂsına uğradılar. Başlarına bel geldikce hazret-i Musaya gidip belÂnın kaldırılmasını ve îmÂn edeceklerini soylediler. Fakat bel kalkınca azgınlıklarına devÂm ederek îmÂn etmediler. Tekrar belÂlar başlarına geldi. Buna rağmen îmÂn etmediler. Firavun ve kavmine gonderilen bu belÂlar KurÂn-ı kerîmin Araf sûresinde bildirilmektedir.

Firavun ve kavmi, Musa aleyhisselamın gosterdiği mucizeler karşısında İsrailoğullarının Mısırdan gitmelerine izin verdi. Musa aleyhisselam bir vakit tÂyin ederek bir gece vakti butun İsrailoğullarını toplayıp Mısırdan cıktı. Bunun uzerine Firavun izin verdiğine pişmÂn oldu. DerhÂl askerini toplayıp, peşlerine duştu ve sabaha doğru onlara Kızıldeniz kenarında yetişti. Onlerinde denizi arkalarında duşmanı goren İsrailoğulları endişeye kapıldılar. Bu sırada Allahu teÂl Musa aleyhisselama meÂlen;
“AsÂn ile denize vur. (Şuar sûresi: 63) diye vahyetti. Hazret-i Musa bu emir uzerine asÂsını denize vurdu. Deniz hemen ikiye ayrıldı her bir tarafı yuksek bir dağ gibiydi. Onlerine cok geniş ve kupkuru on iki tÂne yol acıldı. On iki sulÂle olan İsrailoğulları bu yollardan yuruyup karşıya gectiler. Firavun, askerleriyle birlikte peşlerine duşup denizde acılan yola dalınca, acılan yol kapanıp sular kavuştu. Firavun, askerleriyle birlikte boğuldu.

Firavun boğulmak uzere iken “inandım demişse de onun yese kapılarak soylediği bu sozu kabul olunmadı. Bu hususta KurÂn-ı kerîmde meÂlen şoyle buyrulmaktadır:
“İsrailoğullarını denizden gecirdik. Firavun ve askerleri haksızlık ve duşmanlıkla arkalarına duştuler. Firavun boğulacağı anda, “İsrailoğullarının îmÂn ettiğinden (Allahtan) başka bir ilÂh olmadığına inandım, artık ben de Muslumanlardanım. dedi. (Yunus sûresi: 90) Ancak Allahu teÂl Firavunun îmÂnını kabul etmedi ve ona CebrÂil aleyhisselam vÂsıtasıyla şoyle hitap buyurdu:
“Şimdi mi inandın daha once baş kaldırmış ve bozgunculuk etmiştin. (Yunus sûresi: 91) “Biz de bugun seni cansız bedeninle denizden yuksek bir yere atacağız ki, arkadan geleceklere bir ibret olasın. Bununla berÂber doğrusu insanlardan bircok kimseler Âyetlerimizden (ibret verici mucizelerimizden) gÂfildirler. (Yunus sûresi: 92) Tefsîr Âlimlerinden Zemahşerî bu Âyeti şoyle tefsir etmiştir:
“... Seni deniz kenarında bir koşeye atacağız... Cesedini tam, noksansız ve bozulmamış hÂlde cıplak ve elbisesiz olarak, senden asırlar sonra geleceklere bir ibret olmak uzere koruyacağız.

Firavunun cesedi bir İngiliz araştırma ekibi tarafından Kızıldeniz kenÂrında kumlar arasında bulunarak İngiltereye goturulmuştur. HÂdisenin olduğu zamandan bugune kadar uc bin yıl gecmiş olmasına rağmen, Firavunun vucudu bozulmamış, etleri dokulmemiş, tuyleri kaybolmamış hÂliyle secde eder vaziyette Londradaki meşhur British Museumda sergilenmektedir.

Musa aleyhisselam Kızıldenizi gectikten sonra, İsrailoğullarını Kenan diyÂrına doğru goturdu. Yolda putperest bir kavmin yurduna uğradılar. Bu kavim okuz sûretinde yapılmış bir puta tapıyorlardı. Onların bu hÂlini goren İsrailoğulları onlara meyl ettiler. Hazret-i Musaya; “Y Musa! Onların tanrıları gibi bize de bir tanrı yap. dediler. Hazret-i Musa onlara; “Siz cÂhil bir kavimsiniz. Allahu teÂl size nîmet ve kurtuluş verdi. Allahu teÂlÂya îmÂn ediniz, şirkten ve putlardan kacınınız... diye nasîhat etti.

Allahu teÂl Musa aleyhisselama bir kitap indireceğini vÂdetmişti. Tûr Dağına cıkması bildirildi. Musa aleyhisselam, kardeşi Harunu (aleyhisselam) yerine vekil bırakıp, kendisi Tûr Dağına gitti. Kırk gun Tûr Dağında kalıp, ibÂdet etti. VÂsıtasız olarak Allahu teÂlÂnın kelÂmını işitti. Bu sırada TevratkitÂbı nÂzil oldu.

Musa aleyhisselam Tûrda iken, SÂmirî adında bir munÂfık İsrailoğullarının ellerindeki altınları topladı. Eriterek bir buzağı heykeli yapıp işte sizin ilÂhınız budur diyerek İsrailoğullarını aldatınca, buzağıya tapmaya başladılar. Harun aleyhisselam her ne kadar nasîhat ettiyse de dinlemeyip, ona karşı cıktılar.

Musa aleyhisselam Tûrdan donunce, bu hÂle cok gadaplanıp SÂmirîyi reddetti ve yaptığı buzağı heykelini yakıp denize attı. SÂmirî de insanlardan ayrı ve uzak, vahşî bir şekilde, başkaları ona yaklaşamadığı gibi, o da başkalarına yaklaşamaz hÂlde yaşadı. Bu hÂlde bulunan SÂmirî sahrÂda perişan bir hÂlde helÂk oldu. Harun aleyhisselama bu durumu sorunca; “Nasîhat ettim dinlemediler. Az kaldı beni oldureceklerdi. dedi. Boylece hazret-i Musanın gadabı gecti. Onlara, kendisine Tevratın indirildiğini bildirdi. İsrailoğulları da Tevratta bildirilen hukumlerle amel etmeye başladılar. Putlara tapmaktan vazgectiler. Şirkten kurtulup, Allahu teÂlÂya îmÂn ve ibÂdet ettiler.

İsrailoğulları Tih Sahrasında kaldıkları sırada Musa aleyhisselamın bildirdiklerine uymayıp yine taşkınlık gosterdiler. Musa aleyhisselamdan ceşitli isteklerde bulundular. Allahu teÂl Musa aleyhisselamın duası uzerine, Tîh Sahrasında susuz kalan İsrailoğullarına su ihsÂn etti. Allahu teÂlÂnın emriyle Musa aleyhisselam asÂsını yere vurup, on iki tÂne pınar fışkırıp İsrailoğulları ictiler. Allahu teÂl onlara “selva denilen bıldırcın eti ve “men denilen kudret helvası ihsÂn etti. NihÂyet; “Biz bunları yemekten usandık, bakla, soğan gibi hubûbat ve sebze isteriz dediler.

Bu nîmetlere karşı nankorluk yapan İsrailoğulları, Musa aleyhisselamın Kenan diyÂrında bulunan CebbÂr (zÂlim) kavimlerle harp etmeleri isteğini de kabul etmediler. Musa aleyhisselama; “Sen ve Rabbin cebbÂrlara karşı gidip savaş edin. dediler. Musa aleyhisselamın akrabÂlarından olan Karun, Musa aleyhisselama karşı iftirÂda bulunduğu icin malları ve servetiyle yerin dibine battı. İsrailoğulları boyle taşkınlıklar gosterdikleri icin Allahu teÂl onları kırk sene muddetle Tîh SahrÂsında kalmakla cezÂlandırdı. Kırk sene muddetle Tîh SahrÂsında şaşkın ve perişan bir hÂlde dolaşan İsrailoğulları, perişan hÂlde telef oldular.

NihÂyet aradan epey bir zaman gecip İsrailoğullarının cocukları itÂatkÂr ve savaşacak bir tarzda yetiştiler. Bu sırada Harun aleyhisselam da vefat etti.

Musa aleyhisselam, İsrailoğullarını alıp, Lut Golunun guney tarafına getirdi. Buradan da hareket ederek Uc bin Unk adında zÂlim bir kralın ordusu ile savaş yapıp gÂlip geldiler. Boylece Şeria Nehrinin doğusuna sÂhip oldular. Eriha şehrinin karşısındaki dağa cıktılar. Buradan Kenan diyÂrı gozukuyordu. Bu sırada yuz yirmi yaşında bulunan Musa aleyhisselam vefat etti.

Musa aleyhisselamın nerede vefat ettiği ve kabrinin nerede olduğu husûsunda muhtelif rivÂyetler vardır. Kudus civÂrında veya Nebû Dağında olduğu bu rivÂyetlerdendir. Hazret-i Musanın şerîati (bildirdiği dîni) hazret-i İsanın gonderilmesine kadar devÂm etti. İkisi arasında gelen peygamberler hep Musa aleyhisselamın şerîatı ile amel etmekle mukellef oldular. İsrailoğulları daha sonra Tevratıdeğiştirip hak dinden uzaklaşıp yetmiş bir fırkaya ayrıldılar. Bunlara Yahudiler denilmiştir.

Musa aleyhisselamın mucizeleri

1. AsÂsının ejderh (buyuk yılan) olması.

2. Yed-i BeydÂ: Sağ elini koynuna sokup cıkarınca, guneş gibi parlaması. Bu nûru goren duşmanları kacışırlardı.

3. Kavmiyle Kızıldenizin kenarına gelince asÂsını vurup denizde yol acması.

4. Tîh SahrÂsında kavminin susuz kalıp, su istemeleri uzerine asÂsını bir taşa vurup Benî İsrailin kabîleleri adedince, on iki pınar akıtması.

5. Firavun ve Kıbtî kavmi İsrailoğullarına zulum ettiği ve Musa aleyhisselama inanmayıp isyÂn ettiklerinde, Allahu teÂl hazret-i Musaya tûfÂn mucizesini vermiştir. Cok şiddetli yağmur yağdı. Oyle bir karanlık ve fırtına oldu ki, kimse evinden dışarı cıkamadı. Ayın ve guneşin ışığı gorunmez oldu. Kıbtîlerin evlerini su bastı. Ayakta durur oldular. Su boğazlarına kadar yukseldi. İsrailoğullarının evlerine ise bir damla su girmedi. Firavun ve Kıbtî kavmi, bu belÂnın kaldırılmasını ve îmÂn edeceklerini soylediler. Kaldırıldı fakat yine îmÂn etmediler ve başka belÂlara dûcÂr oldular.

6. Kıbtî kavminin ekinlerini, meyvelerini ve giydikleri elbiselerini, evlerinin tavanlarını yiyen cekirge surulerinin istilÂsına uğramaları mucizesi. Bu cekirgeler İsrailoğullarına hic dokunmayıp, Firavunun kavmi Kıbtîlere musallat olmuştur.

7. Kumnel yÂni bit ve ekin boceği denen haşeratın Musa aleyhisselamın mucizesi olarak Kıbtî kavmine musallat olması.

8. Kurbağa mucizesi. Kıbtî kavmi her belÂya tutuldukca, bel kaldırıldığında îmÂn edeceklerini soylemelerine rağmen, sozlerinden vazgecmeleri uzerine ust ustune belÂya tutuldular. Kurbağaların istilÂsına uğramaları da bu şiddetli belÂlardan biridir. Kurbağalar, yiyeceklerine, iceceklerine duşer, kalırdı. Bir soz soylemek isteseler ağızlarını acarken birkac kucuk kurbağa ağızlarından mîdelerine girerdi. Geceleri uzerlerinde toplanan kurbağaların seslerinden uyuyamazlardı. Firavun, bu bel kaldırıldığı taktirde, îmÂn edeceğini soylemesine rağmen, bel kalkınca yine îmÂn etmedi.

9. Kan belÂsı. Mısırda bulunan butun sular, Kıbtîlerin kaplarına doldurulurken kan hÂlini alırdı. Boylece susuzluktan cÂresiz kalmışlardı. İsrailoğullarına ise boyle bir şey olmazdı.

10. İsrailoğullarından biri oldurulduğu vakit kimin oldurduğu bilinemeyince, Musa aleyhisselamın duası ile dirilip, kendisini oldureni haber vermiştir.

11. Musa aleyhisselam kavmiyle Tîh Colune geldiği zaman, kavminin yiyeceği kalmadığı icin, Musa aleyhisselama gelerek coluk-cocuğumuzla aclığa dayanamıyoruz, dediklerinde Musa aleyhisselam Allahu teÂlÂya dua etti. Kudret helvÂsı ve bıldırcın kebabı indi. Her ne zaman isteseler onlerinde hazır olurdu.

12. Hazret-i Musanın duası ile kuraklıktan kavrulup kuruyan ekinler, otlaklar ve meyveler eski hÂlini almıştır.

13. Hazret-i Musa Tîh SahrÂsında bulunan İsrailoğullarının durumunu merak edince bir kurt gelip onların hÂllerini haber vermiştir.

14. Hazret-i Musanın duasıyla sarı dikenler altın olmuştur. Malı ve zenginliğiyle gururlanıp isyÂn etmesinden dolayı malı ve mulku ile birlikte yere batırılan KÂrun, bu mucize karşısında Âciz kalıp, hased ederdi.

15. Yolculukta hazret-i Musaya uzun mesÂfeler kısalır, kısa zamanda cok uzak mesÂfeleri katederdi.

KurÂn-ı kerîmdeMusa aleyhisselamdan 136 yerde bahsedilmektedir. Hakkında cok hadîs-i şerîf vardır. Yine KurÂn-ı kerîmve hadîs-i şerîflerde Hızır aleyhisselam ile yaptıkları seyÂhat bildirilmektedir. Vahyi tebliğ icin CebrÂil aleyhisselam ona dort yuz kere gelmiştir.

Peygamber efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem buyuruyorlar ki:
“Kendimi, peygamberler arasında gordum. Musa aleyhisselam ayakta namaz kılıyordu. Esmerdi, sacları dağınık ve sarkık değildi. ZÂt kabilesinden bir yiğit gibiydi.

“... Sonra bizi altıncı semÂya doğru yukseltti. Cibrîl (aleyhisselam) onun kapısını caldı. Kim o! denildi. Cibrîldir dedi. Yanındaki kimdir? denildi. Muhammeddir dedi. Ona “dÂvet gonderilmiş midir? denildi. Cibrîl Ona “dÂvetgonderilmiştir dedi. Onun uzerine bize acıldı. Ben orada Musa (aleyhisselam) ile karşılaştım. Bana merhab dedi ve hayır dua eyledi.