ÂYET

a-Âyet Nedir?

'Âyet' sozlukte, acık alamet (belirti) demektir Bir şeyin ve bir amacın varlığını gosteren alamettir
Acıkca ortada gorulmeyen şey Âyetiyle bilinir ve tanınır Bir yolu bilmeyen, o yola ait alametleri bilirse, yolu tanır Her şey kendi alametiyle bilinir Bu acıdan Âyet, duyuların, duşuncelerin veya akılla bilinen şeylerin dışa vurmuş şeklidir denilebilir
Yuzu kızaran bir kimsenin kızdığını anlarız Yuzu kızarmak kızgınlığın Âyetidir Bir şeyin, bir nesnenin ayırdedici ozelliklerine eskiden alamet-i farika, yani ayırdedici belirti denirdi Bu belirtiler o nesneyi bize tanıtan, o şeyin ne oldugunu bilmemize yardım eden ozelliklerdir
Âyet, bu şekilde, acık alamet, nişan, belirti, iz, eser ve işaret anlamlarına gelmektedir
Kuran ilimlerinde Âyet; sûrelerin icinde, başı ve sonu belli bir veya bir kac cumleden meydana gelmiş ilÂhí sozlerdir (kelÂmdır)
Kuran yuzondort sûreden meydana gelmektedir (Bakınız: Sûre) Sûreler ise Ayetlerden oluşurlar Sûrelerin icerisindeki Âyetler kendilerine mahsus bir bicimdedirler Belli kuralları yoktur Bir kac harften oluşan Âyetler olduğu gibi, bir sayfa uzunluğunda da Âyet vardır Âyetlerin her biri birer Kuran oldukları gibi, hepsi beraber Kuranın meydana getirirler
Kuran Âyetlerinin her biri Allaha ait alametler, işaretlerdir Bununla beraber Allaha mahsus bir yuceliğe de işaret ederler Bu yucelik onların bağlı oldukları Kudretı hatırlatır, Onun buyukluğunu tanıtır
Kuran, Âyetlerden meydana geldiği gibi kÂinat da Âyetlerden meydana gelir Cevremizde gorduğumuz her şey, Allahın birer Âyetidir Butun varlıklar, butun olaylar Allahın ol emriyle meydana cıkmış kelimeleridir (Bakınız: Kelime) Bunlar, insana Allahı tanıtmaları acısından ise birer Âyettirler Âyet kavramı Kuranda bir kac anlamda kullanılmaktadır:

a1-Delil anlamında:

Allahın varlığına ve yuceliğine işaret eden deliller, Âyet ismiyle anılmaktadır Buna gore, goklerin ve yerin yaratılması, gece ile gunduzun peşpeşe gelişi, insanların faydası icin denizde yuzen gemiler, olumunden sonra toprağı diriltmek uzere yağmurun indirilişi, canlıların var edilmesi, bulutların boyun eğmiş bir şekilde havada yuzmeleri birer Âyettir ( 2 Bekara/164)
Guneşin bir aydınlık, Ayın bir nur (ışık) kılınması yılların sayısı bilinsin diye Guneşe ve Aya durakların tesbit edilmesi birer Âyettir (10 Yunus/5) Tanenin ve cekirdeğin yaratılması, sabahın gecenin icinden cıkıp gelmesi, gecenin dinlenme zamanı yapılması, karanlığın derinliklerinde yol bulmak icin yıldızların bir lamba gibi var edilmesi, insanların tek bir nefisten yaratılması, gokten inen su ile bitkilerin buyutulmesi, her turlu meyvanın var edilmesi birer Âyettir (6 Enlam/95-99) Arının ceşitli ciceklerden topladığı ozlerle insanlar icin şifa olan bal yapması, hayvanların ceşit ceşit yaratılması, hayvanlar tarafından insanlara sut hazırlanması birer Âyettir (16 Nahl/65-69)
“Ve O, yeri yayıp uzatan, onda sarsılmaz dağlar ve ırmakları var edendir Orada urunlerin her birinden ikişer cift yaratmıştır Geceyi gunduze burumektedir Şuphesiz bunlarda duşunen bir topluluk icin gercekten Âyetler vardır (13 RÂd/3)

a2-Mucize anlamında:

Kuran, peygamberlerin Allah (cc) tarafından gonderilmiş elciler olduklarını isbat etmek icin gosterdikleri olağanustu olaylara da Âyet demektedir İnsanlar, peygamber olduğunu iddia eden kimselerden bilinen tabiat olaylarını aşan ve ancak ilÂhí kuvvet tarafından yapılabilecek alametler (isbatlar) istemişlerdir Peygamberlerin gosterdiği butun mucizeler Âyet adıyla anılmaktadır Cunku mucizeler, peygamberlerin kendi işi değil, Allahın gucunun gostergeleridir Hz İsa (as)nın camurdan kuş yapması, korun gozunu acması, alaca hastalığını iyi etmesi, oluyu diriltmesi, saklanılan şeylerin yerini haber vermesi birer Âyettir (mucizedir) (3 Âli İmran/49) Hz İsa (as)ya gokten sofra indirilmesi (5 Maide/114), Semud kavmine deve verilmesi (17 İsra/59), Hz İsa (as)nın babasız dunyaya gelmesi (19 Meryem/21), Hz Musa (as)nın elinin Ay gibi parlaması (20 TÂhÂ/22) hep birer Âyettir
Peygamberlerin cabalarına ve gosterdikleri mucizelere rağmen azgınlığa ve zulumlerine devam edenler, dunyada iken bir takım cezalara carptırıldılar Arkadan gelenler ibret alsın diye onlardan bazı Âyetler (alametler) bırakılmıştır “Kendilerinden onceki kuşaklardan nicelerini yıkıma uğratmamız, onları hidayete yoneltmedi mi? (Oysa bugun kendileri) onların kaldıkları yerlerde (tarihí kalıntılar uzerinde) gezip durmaktadırlar Şuphesiz bunda sağduyu sahipleri icin Âyetler vardır (20 TÂhÂ/128, ayrıca bak 11 Hûd/103 15 Hıcr/74 28 Kasas/36 29 Ankebût/15 vd)

a3-AlÂmet, nişan anlamında:

İsrailoğullarına başkan (hukumdar) olarak gonderilen Talûtun bu gorevinin Âyeti (alameti),Tabûtun onlara getirilmesiydi Burada Âyet; alamet, belirti, nişan anlamında kullanılmıştır (2 Bekara/248)

a4-Acayip iş anlamında:

Hz İsa (as)nın babasız olarak dunyaya gonderilmesi, Allahın kudretine işaret eden bir Âyettir, acayip bir iştir Bir yonden mucizedir, diğer yonden insanların gormediği, alışmadığı bir iştir (23 Muminûn/50)

a5-İbret anlamında:

Talûtun İsrailoğullarına hukumdar olması, bunun belgesi olarak Tabutu bularak onlara getirmesi, inananlar icin gercekten ibret verici bir durumdur Buna benzer butun olaylar hem mucizedir hem de ibret verici şeylerdir (2 Bekara/248)

a6-Kıyamet alÂmeti anlamında:

Bir takım kimseler ellerinde firsat varken iman etmezler Allah'ın bazı Âyetleri geldiği zaman iman ederseler bu imanları kabul olmaz Enam Suresi 158 Âyetinde coğul olarak gecen ÂyÂt (Âyetler), Kıyamet saatinin belirtisi, alameti şeklinde anlaşılmıştır

a7-Kuranın tumu veya belli bolumleri anlamında:

Kuranın tumu Âyet olduğu gibi, her sûrenin belli bolumleri de Âyettir Gerek Kuranın tumu, gerekse her bir Âyeti, insanların hepsi bir araya gelseler bile bir benzerini yazamayacakları bir mucize (Âyet )dir Kuranın Âyeti mucize anlamında da kullandığını tekrar hatırlayalım Oyleyse Kuran, peygamberimizin en buyuk mucizesi olmakla birlikte Allahın kudretine alÂmet olan bir Âyetidir Hz Muhammed (sav)in hak peygamber olduğuna delildir Her bir Âyet bir ifadeyi diğerinden ayırdığı, her bir Kuran bolumu onun tumunu ve vahyin mucize oluşunu hatırlattığı icin Âyet denmiştir
Kuran, Hz Muhammede indirilen Kitabın insanustu olduğunu bildirdikten sonra, bundan şuphe edenleri, “haydi bakalım, bunun gibi bir kitap, ya da bunun sûrelerine benzer sûreler yazıp getirin diye meydan okumaktadır (2 Bekara/23-24 29 Ankebût/50-51 17 İsra/88 11 Hûd/13) Oyleyse Onun kendisi, sûreleri, Âyetleri hem birer mucizedir, hem de onları gonderen Rabbimizin Rabliğinin, buyukluğunun, kudretinin alÂmetleri (Âyetleri)dir
Butun bunlara rağmen Kurana inanmayan inkÂrcılar yine olacaktır (2 Bekara/145)

b-Âyetin Anlam Sahası:

Peygamberimiz (sav) Guneşin ve Ayın Allahın kudretinin iki Âyeti olduğunu haber veriyor (Buharí, Bedul Halk/88, 4/251)
O ayrıca buyuruyor ki: “ On Âyet (alÂmet) cıkmadıkca Kıyamet kopmaz (Muslim, Fiten/39-40, Hadis no: 2901, 4/2225)
Evrendeki sayısız varlıklara, ceşitliliğe, surekli bir oluşuma ve evrensel duzene fiilí Âyetler denmiştir Bu Âyetler, yuce bir varlığın kudretini acıkca haber vermektedir Bu Âyetlere kevní Âyetler-oluşun alametleri denmektedir Bunlar butun kainatta bulunduğu gibi insanın kendi bunyesinde de bulunmaktadır Kuran şoyle diyor:
“Biz Âyetlerimizi hem Âfakta (insanın dışında), hem de enfuste (kendi nefislerinde) onlara gostereceğiz; oyleki şuphesiz onun (Kuranın) hak olduğu kendilerine apacık belli olsun Her şeyin uzerinde senin Rabbinin şahit olması yetmez mi? (41 Fussilet/53)
İnsanın cevresinde ve bizzat kendi yapısında bulunan sayısız Âyet yani Rabbimizin varlığına ve kudretine işaret eden sonsuz alamet; onun inanması ve Rabbine boyun eğmesi icin yeter
Peygamberlere indirilen butun ilÂhí kitaplar da kavlí, yani sozlu Âyetlerdir Bu kitapların gonderiliş şekli olan vahy bir Âyet oldğu gibi, bu kitapların anlattığı her şey de birer Âyettir Bu gun Âyet deyince daha cok Kuranın Âyetleri akla gelmektedir Kuran Âyetleri, Rabbimizin bize gonderdiği apacık belgeler ve delillerdir Bu belge ve deliller, bir yonden Rabbimizin ilÂhlığının isbatlarıdır, bir taraftan da bizi doğru yola goturecek alÂmetlerdir Âyetlerin haber verdiği gercekler ve sundukları hukumler; varlığın ve mutlak kurtuluşun işaretidir
Kuran Âyetlerinin sıralanışı, uzunluğu ve kısalığı ve hangi sûrede yer alacağı kendine ozgudur Bilindiği gibi Kuran Âyetleri Allahın Rasûlune bir defada veye toplu bir kitap halinde gelmemiştir Peygamber (sav), gelen Kuran Âyetlerinin hangi sûrelere ve hangi Âyetten sonra veya once yazılacağını Cebrailin bildirmesiyle, Kuranı yazan vahy katiplerine soyleyip yazdırıyordu Şu anda Kuranda yer alan Âyetler bizzat vahyin emri ile ait oldukları sûrenin icerisindedirler
Kuranın ilk gelen Âyetleri Alak Sûresinin ilk beş Âyeti, son gelen Âyet ise, Maide Sûresinin ucuncu Âyetidir
Kuran Âyetleri Mekkede gelenler Mekkí, Medinede gelenler Medení şeklinde ikiye ayrılırlar