Tiyatronun Turleri Hakkında Kısa Bilgi
Tiyatro, bir sahnede, seyirciler onunde oyuncuların sergilenmesi amacıyla hazırlanmış gosteridir. Genel olarak temsil edilen eser anlamında da kullanılır.
Tiyatro, bir sahne sanatıdır. Tiyatro eseri, olayları oluş halinde gosterir. Bu yonuyle konuşma ve eyleme dayanan bir gosteri sanatı olarak da tanımlanabilir. Yaygın humanist bir deyişle tiyatro; insanı, insana, insanla, insanca anlatma sanatı olarak ifade edilir.
Tiyatro Turleri Şoyledir
Sahne uzerinde ve bir seyirci topluluğu onunde, sanatcılar tarafından,hareketli olarak canlandırılacak nitelikte yazılmış olan yazılara tiyatro yapıtı ya da piyes denir.
Tiyatro eserleri muziksiz (trajedi, komedi, dram) ve muzikli (opera, operet, muzikal, bale, revu, skec) olmak uzere iki grupta toplanır
Trajedi :Kişilere korku, heyecan ve acındırma telkinleriyle ders vermek amacı guden en eski tiyatro ceşididir. Nazım halinde yazılması ve değişmez kaidelere bağlı olması sebebiyle obur tiyatro ceşitlerinden kolayca ayrılır.
Trajediler genellikle beş perdelik oyunlardır. Eski Yunanda,cok oynanan bu eserler 3 ve ya 6 perdelik de olabilirdi. O zamanki tiyatrolarda dekor bulunmaz, ancak sahnenin bir koşesinde bir koro yer alırdı. Bu korolar oyunda olayları sebep ve sonuclarını anlatmakla gorevliydiler. Genelde tiyatronun oyuncuları ise ust tabakadan secilir ve alt tabakaya da oyunlarda rastlanmazdı.
Trajedilerde kadere, ahlak, tore ve geleneklere ustun bir değer verilmiştir. Trajedinin amacının, “insanı acılarının ifade edilerek seyircilerin ruhunda korku ve merhamet uyandırılması olduğu kabul edilmektedir.
Klasik trajedi uc birlik kurama dayalıdır. Aristotelese gore uc birlik kuram kusursuz bir trajedi de bulunması gerekir. Bu kuram uyulması gereken kurallar
1- Zaman birliği vakanın 24 saat icinde tamamlanması gerek
2- Yer birliği vakanın aynı mekan, yerde gecmesi gerek
3- Vaka birliği eserin bir tek ana vaka cevresinde gelişmesi gerek
Shakspeare ve cağdaşlarının uymayı reddettiği oyunlarını farklı ulkelere ve yıllara yayan, sadece olayda birlik kuralına uymuşlar ve uc birlik kuralına karşılık "fikirde birlik" kuralını benimsemişlerdir.
Dram: Trajediyle komediyi bir araya getiren oyun ceşididir. Dram, duzyazı ve şiirsel halde yazılabildiği gibi uc perdeden beş perdeye kadar olabilir. Uc birlik kuralını tamamen reddeder. İnsani temalardan cok toplumcu ve milli konuları işler. Konular da cok ceşitli olabilir. En kanlı ve cirkin, ya da gercekci olayları seyirciye gostermekten cekinmez.
Dram eserlerde gercekler gostermek amaclıdır.
Komedi :Seyirciyi gulduren oyunlardır, bu oyunlar oldukca renkli ve eğlenceli gecerler. İlk ornekleri Antik Yunanda verilmiştir. Komedi kelimesi de bir Yunanca “komos kelimesinden gelir. Anlamı kutlama, eğlenti demektir. Bir problem uzerine kurulu olabilirler fakat oyunun sonu eğlenceli ve mutlu biter.
Melodram :Muzik eşliğinde duyguların yoğun bicimde verildiği bir dram turudur. Genellikle entrikalar, komplolar ve kotu karakterin bulunduğu bir oyun sergilense de sonu mutlu bir galibiyet, zaferle biter. Karakterler ise tekrar tekrar sahne almış, bilinmiş asil kahraman, acı ceken kadın kahraman ve soğuk kanlı kotudurler. Gunumuzde bu tip tiyatro oyunlarını daha cok televizyon dizileri ve sinema filmlerinde izlemekteyiz.
Opera :Butun sozler,hareketlerin ve jestlerin muzikle bestelenmiş ve orkestra şefinin idaresine verilmiş dram ve trajedilerdir. Trajedilerde bir tek kelime muziksiz soylenmez. Opera; muzik, kilise ve paganizm (Eski Yunan Putperestliği)den cıkmıştır. Ağır bir huzun havası vardır. Olaylar genelde acıklı ve duygusaldır. Cok gosterişli dekor ve giysiler (kostum) icinde sunulur.
Pantomim
uşunce ve duyguları muzik veya turlu eşyalar eşliğinde bazen dansla, bazen de govde ve yuz hareketleriyle yansıtmayı amaclayan oyun, sozsuz oyun turudur. Yuz mimikleri, el, kol ve beden hareketleri kullanılarak tema anlatılmaya calışılır. Pantomim (mim), evrensel bir tiyatro dili sayılır.Trajikomedi :Hem acı, hem gulunc olayların anlatıldığı tiyatrolardır. Olaylar gulunc ama olay kahramanları acınacak hÂlde verilir.
Tuluat :Tiyatro turlerinden biri. Sanatcılar, oynadıkları eserin konusuna bağlıdırlar; ama oyundaki sozleri iclerinden geldiği gibi soyleyerek, doğaclama yaparlar. Yazılı esere uymak mecburiyetleri yoktur. Perdeli orta oyunu da denir.