Turkiye'de uretilen kultur mantarının yuzde 38'ini tek başına ureten Korkutelili mantar ureticileri, mantarın hammaddesi olan kompostta yuzde 18 olan KDV'nin yuzde 8'e duşurulmesini istiyor.

Turkiye'de uretilen 70 bin ton kultur mantarının yuzde 38'ini tek başına karşılayan Antalya Korkutelili ureticiler, mantar uretimine verilen teşvikin komposta da verilerek yuzde 18 olan KDV'nin yuzde 8'e duşurulmesini talep etti. İlce ekonomisine 75 milyon lira girdi sağlayan mantar uretiminin bin 200 civarında ailenin gelir kaynağı olduğunu vurgulayan ureticiler, Turkiye mantar uretimindeki oransal paylarının yıllar icinde yuzde 45'ten yuzde 38'lere gerilediğine dikkat cekerek, uretimin bolgede yeniden canlandırılması icin devlete onemli gorevler duştuğunu dile getirdi.

Korkuteli Mantar Ureticileri Birliği (KOMUB) Başkanı Mehmet Olmez, iklim bakımından dunyada 4 mevsim tek mantar uretimi yapılan yerin Korkuteli olduğunu belirterek, "İlcede 5 bin civarındaki uretim deposundan sadece 3 bini aktif durumda. Bin 200 civarında da uretici ailemiz bulunuyor. Gecen yıl mantarın 2.4 liradan satılırken bu yıl 2.2 liradan satışa sunulmaya başlandı" dedi. Mantarda KDV'nin gectiğimiz yıllarda Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve ureticibirliğinin etkinlikleri ile yuzde 18'den yuzde 8'e duşurulduğunu kaydeden Olmez "Ancak mantarın hammaddesi olan kompost uretimindeki KDV hala yuzde18 olarak duruyor. Pazarın genişlemesi, uretim maliyetinin duşurulmesi ve tuketimin artırılması icin kompostta da KDV'nin yuzde 8'e duşurulmesi yararlı olacaktır. Yine elektrik enerjisi ortam soğutma-ısıtmada kullanıldığı icin onemli bir girdidir. Faaliyet tarımsal uretim olduğuna gore elektrik enerjisinin ucretlendirmesi bu faaliyetle ilişkilendirilerek uygun hale getirilmesi uzerinde durulması da ureticiye yarar sağlar"diye konuştu.

Piyasası belli grupların elinde

Devran Konserve furması sahibi İsmail Gulel de bolgede mantarcılığın tekelleşmeye gittiğini, maliyet artışlarından dolayı para kazanamaz hale gelen ureticilerin mantar uretimini bıraktığını belirterek, "Bolgede mantar uretiminde dikey bir buyume var. Şu anda mantar piyasası belli grupların elinde olduğu icin ureticiler para kazanamıyor ve da bu işi bırakıyor"şeklinde konuştu. Firmalarının konserve tesislerinin ihracata da da katkı sağladığını kaydeden Gulel, "Turkiye'deki mantar uretim maliyetleri nedeniyle Cin ve Hollanda gibi ucuz girdilerle ve uygun fiyatlarla mantar uretien ulkelerle rekabet etmekte zorluk cekiyordu. Şu anda Cin ekonomisinde yaşanan duzenlemelerden dolayı ulkemize ithalat yapılmıyor" acıklamasını yaptı. Turkiye'de 2005 yılı sonuna kadar mantarın sanayi urunu mu yoksa tarım urunumu diye olduğunun tartışıldığını dile getiren Gulel, "En sonunda tarım urunu olarak netleşti. Fakat domatese ton başına 100 dolar destek verilmesine rağmen, mantarın tarım urunu olarak belirlenmesine rağmen hicbir destek verilmedi. Sektor desteklenir ise ihracat yapılabilir" ifadesini kullandı.

Cin'le rekabet kolaylaştı

Kompost ureticisi firmalardan SMS Ersanlar Şirketi ortağı Sebahattin Ersan ise mantar uretiminin tuketimden daha fazla olduğuna dikkat cekerek, u soyledi. Korkuteli'nde tesislerine 4 Milyon TL'lik yatırım yaptıklarını bildiren Ersan, "Yenilenen teknolojiye ayak uydurmak icin tesisimize yenileme yatırımı yaptık" dedi Cin mantarının maliyetinin yukselmesinden dolayı ic piyasada mantarın tuketiminin artığını anlatan Ersan, "Cin'den sadece salamura mantar getiriliyordu. Turkiye'de uretilen mantarın maliyeti cok yuksek. Cin ise maliyetlerin duşuk olmasından dolayı mantar ucuz uretiliyor. O yuzden Cin'den salamura mantar ithal ediyorduk. Şu anda Cin'den gelen salamura mantar ithalatı durdu. Nedeni ise uretim maliyetlerinin yukselmesi. Cinliler mantar tuketmeye başladı. Bir de gecmiş yıllarda Cin'de yaşanan sellerden ve yağışlardan dolayı cok fazla mantar uretimi yapılmadı. Boylece bizim de rekabet etmemiz kolaylaştı" acıklamasını yaptı.

Kompost uretiminde ilcenin pazar payı arttı

Akdeniz Universitesi Ziraat Fakultesi Tarım Ekonomisi Bolumu oğretim uyesi Prof. Dr. Orhan Ozcatalbaş, Korkuteli'nin kultur mantarı uretim miktarı ve kompost uretimi bakımından Turkiye'de cok onemli bir merkez durumunda olduğunu vurgulayarak, "Mantar uretimi ilce ekonomisine 75 milyon lira, gelir bırakıyor. Mantar, Korkuteli'nde bin 200 ailenin ana veya ek gelir kaynağı. Atıl aile işgucu bu şekilde ucretsiz aile işgucu olarak istihdam edilmiş oluyor. Bu yolla 5 binden fazla kişiye doğrudan yada dolaylı iş olanağı sağlanıyor. İlcede her 4 kişiden biri mantar uretimiyle ilişkili" acıklamasını yaptı.

Turkiye'de 2010 yılında 70 bin ton mantar uretildiğini belirten Ozcatalbaş, "Korkuteli ise 2005'te 18 bin tonla Turkiye uretiminin yuzde 45'ini tek başına uretirken, bu oran yuzde 38'lere duşmuş durumda. İlce, 2005'ten 2010'a kadar gecen 5 yılda kultur mantarı uretimini yuzde 39 artışla 28 bin tona cıkarsa da aynı zaman diliminde Turkiye uretimindeki artışın yuzde 55 gerisinde kaldı" diye konuştu. Kultur mantarının hammaddesi olan kompost uretiminde ise Korkuteli'nin pazar payının arttığını kaydeden Ozcatalbaş, "2005'te Turkiye'nin toplam kompost uretiminin yuzde 60'ı Korkuteli'nde uretilirken, bu oran 2010 yılında yuzde 70'e yukseldi"dedi.

İlcede sektorun bugunku onemli konumunu koruması icin aile işletmelerinin modernleştirilmesi, Akdeniz Universitesi Korkuteli Meslek Yuksekokulu Mantarcılık Programı gibi eğitim olanaklarının etkin kullanılması ve uretici orgutleri ile tanıtım gruplarının gucbirliği yapmasına ihtiyac olduğunu aktaran Ozcatalbaş, "Globalgap gibi iyi tarım uygulamalarının başlatılması da onemli olur. Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA), il ozel idaresi, kırsal kalkınma hibeleri ve uluslararası fonlarla sağlanan destekler sektore onemli olanaklar sunuyor" ifadesini kullandı.
Kaynak
__________________