Sa’d bin Ebî Vakkas (r.a.) ilk Muslumanlardandı. Hz. Ebû Bekir (r.a.) vasıtasıyla İslÂma girmiş, kendisiyle birlikte Muslumanların sayısı yediye ulaşmıştı. Sa’d (r.a), Musluman olduğu gun henuz namaz farz kılınmamıştı ve on yedi yaşındaydı.1

Sa’d (r.a.) Musluman olmadan once ruyasında kendini karanlık bir yerde gorur. Ay’ın doğduğunu ve onun ışığında yurumeye başladığını, aynı yolda Zeyd b. Harise, Ali b. Ebî Talib ve Ebû Bekir’in de (r.a.) yuruduklerini fark eder. Ne kadar zamandan beri burada olduklarını sorduğunda, onlar, “Bir saat kadardır” derler. Ertesi gun hemen araştırmaya girer Hz. Sa’d. Resûlullahın (a.s.m.) gizlice İslÂma dÂvette bulunduğunu oğrenir ve onu Ecyad Tepesi taraflarında ikindi namazını kılarken bulur ve hemen orada İslÂma girer. Kendisinden once ruyada gorduğu kişilerin de İslÂmla muşerref olduklarını oğrenir.2

Hz. Sa’d İslÂma butun samimiyetiyle inanır, emirlerine canla başla sarılmaya başlar. Daha hak yola girdiğinin ilk gunlerinde annesi karşısına cıkar, atalarının dinine dondurmeye calışır, eğer dininden donmezse ac ve susuz kalacağına dair yemin eder ve uc gun aclık grevi yapar.

Hz. Sa’d annesini cok sevmektedir. Fakat yeni inandığı Allah’ını ise her şeyden cok sevmesi gerektiğini bilmektedir. Zerre kadar taviz vermez, inancından vazgecmez, “Senin bin tane canın olsa ve bunları bir bir versen, ben yine de dinimden donmeyeceğim” der. Onun kararlılığını goren annesi yemininden vazgecmek zorunda kalır.3

Hz. Sa’d, hakkında, “Eğer ilÂh olduğuna dair hicbir delil bulunmayan birşeyi Bana ortak koşman icin seni zorlayacak olurlarsa, onlara itaat etme. Onlarla dunyada iyi gecin”4 meÂlindeki Âyet nÂzil olmuş, benzer olaylarla karşılaşabilecek mu’minlere de yol gostermişti.

Allah yolunda ilk kan akıtan da odur. İslÂmın ilk yıllarında sayıları az olan Muslumanlar saldırgan muşriklerin şerlerinden kurtulmak icin ibadetlerini gizlice ve tenha yerlerde yaparlardı. Bir gun Hz. Sa’d (r.a) arkadaşlarıyla birlikte ibadet ederlerken muşriklerden bir grup onlara sataşarak İslÂmla alay etmiş, saldırmışlardı. Hz. Sa’d eline gecirdiği bir deve sırt kemiğini alıp muşriklere karşılık vermiş ve onlardan birini yaralayarak kanlar icerisinde bırakmıştı.5 Allah yolunda ilk oku atma şerefi de ona aittir.6 Bedir savaşında muşrik suvari birliğinin komutanı olan Sa’id b. el-As’ı olduren de oydu.
Bu cesur insanın Uhud’da da buyuk kahramanlıklar gosterdiğini biliyoruz. Uhud’da Muslumanlar paniğe kapılıp dağıldıklarında Resûlullahı (a.s.m.) koruyan birkac Sahabîden birisi de Hz. Sa’d’dı. Ok atmakta son derece mahir, attığını isabet ettiren bu Sahabeye Allah Resûlu (a.s.m.) okları veriyor, hoşnutluğu sebebiyle onu ovuyor, hicbir kimseye anne ve babasını birlikte zikretmediği halde, “At Sa’d at! Anam babam sana feda olsun!”7 diyordu. Onun Uhud’da tek başına bin ok attığı rivayet edilir.8

Hendek, Hudeybiye, Hayber, Mekke’nin fethi ve diğer gazvelerin tamamına katılan, Resûlullahın (a.s.m.) vefatından sonra Hz. Ebu Bekir’e (r.a) biat eden Sa’d (r.a), Hz. Omer doneminde aktif gorevlerde bulunmuş, İran imparatorluğunu cokerten Kadisiye ordusunun kumandanlığını yapmıştır.




Dipnotlar:

1. İbn Sa’d, TabakÂtul-KubrÂ, Beyrut: III: 139.
2. İbnul-Esir, Usdu’l-ĞÂbe, II: 368.
3. A.g.e.
4. Lokman Sûresi: 15.
4. Usdu’l-ĞÂbe, II: 367.
5. TabakÂtu’l-KubrÂ, III: 139.
6. Muslim, FezÂilu’s-Sahabe: 5; Tabakat, III: 141; İbnul-Esîr, el-KÂmil, II: 155. 7. Usdul-ĞÂbe, II: 367.
__________________