Dinden Cıkan Alim


Osmanlılarda Celebi Mehmet doneminde şohret bulan Şeyh Bedreddin , kimi fikirleriyle İslÂm itikadından sapmış alimlerden biridir. Doğum yeri Edirne'ye bağlı Sımavna kasabasıdır. (Şimdi Yunanistan'da). Babası İsrail adında biri, anası da bir Rum kızıdır. Once Bursa'da ve Konya'da medrese dersleri gormuş, sonra Kahire'ye gitmiştir. Kahire'de ders arkadaşlarından biri de meşhur kelÂm alimi Seyyid Şerif Curcanî'dir . Anadolu'ya dondukten sonra İslÂm dışı Batınî akidesini yaymak icin kendisine inanan cahiller arasında propagandaya girişmiştir.
Şeyh Bedreddin gercekte buyuk bir fıkıh alimiydi. “ Camiu´l-Fusûleyn ” isimli fıkıh kitabı buna şahittir. Ancak tasavvuf konusunda yazdığı “Varidat” adlı eseri bir şaşkınlık alametidir. Bu eserinde kainatın yaratılmış olmayıp “ezeli” olduğunu, oldukten sonra cismani dirilişin olmayacağını, cennet ve cehennemin asılsız olduğunu, bunların ruhlarda hissedilen lezzet ve azaptan ibaret olduğunu, melek ve şeytanın olmadığını, onların ancak iyilik ve kotuluk gucu anlamında olduğunu ileri surer. Boylece ahiretin ve meleklerin varlığını inkÂr eder.
Şeyh Bedreddin , arazi ve malların herkesin ortak malı olması gerektiğini, mevcut dinler arasında fark gozetilmemesini, İslÂm'da haram olan şeylerin de helal sayılmasını ister. Bu haliyle Bedreddin , bir mumin değil, materyalist fikirli bir dinsiz olarak ortaya cıkar. (Bazı cahillerden duyulan “ musluman'ın malı ortaktır” diye soylenen batıl sozun de Şeyh Bedreddin'den kaynaklanmış olma ihtimali vardır.)
Musa Celebi zamanında bir hata eseri olarak, Edirne'de kazaskerliğe getirilen Şeyh Bedreddin, Celebi Mehmet tarafından mecburi ikametle İznik'e suruldu. İzmir civarında Borkluce Mustafa, Manisa'da Torlak Kemal ona bağlı halifelerdendi. Bedreddin de bir fırsatını bulup, Rumeli Deliorman'a gecti. Ucu de ayrı yerden, toplam onbinleri aşan isyancılarla devlete karşı ayaklandı. İsyanlar zorla bastırıldı. Borkluce ile Torlak Kemal, binlerce taraftarıyla olduruldu. Şeyh Bedreddin yakalanarak bir ulema heyetiyle sorguya cekildi. Kendisinin de tasdik ettiği mahkeme kararıyla, Serez'de idam edildi.


__________________