Ney uflemeli calgıdır. Kaşgarlı Mahmut, DivÂn-ı Lugati't-Turk adlı Turk kultur ve dilini anlatan eserinde, Sagu denilen, Erler icin duzenlenen, olum, erdem ve acıları anlatan toren'lerde kullanıldığını aktarmıştır.
Sumer toplumunda M.O. 5000 yıllarından itibaren kullanıldığı sanılan bu calgıya ait elimizdeki en eski bulgu, M.O. 3000-2800 yıllarından kalan bugun Amerika'da Philadelphia Universitesi Muzesi'nde sergilenen neydir. Calgının o donemlerde de dinsel torenlerde kullanıldığı sanılmaktadır.
Gunumuzde ney, Turk sazı olarak anılmaktadır ve tasavvuf muziğinin bir simgesi haline gelmiştir. Bir muzik aleti icin kullanılan calmak yerine, Ney icin uflemek tabiri kullanılır. Burada uflemenin mecazi bir anlamı vardır. Kaynağını İslam'da Allah'ın insanı yaratırken ruhu uflemiş olmasından alır.
Ney, Turk KlÂsik Muziğinin yegÂne uflemeli calgısı ve Turk Tasavvuf Muziğinin baş sazıdır Tum tekke mûsikîsinde bendir ile birlikte cevÂz goren tek muzik Âleti ney olmuştur Mevlevî Âyinleri neylerin ve kudumlerin iştirÂkleri ile yapılır Eğer bulunursa diğer calgılardan da birer tane yer almaktadır
Ney ses rengi olarak insan sesine en yakın calgılardan biridir Her turlu muzikÂl motifi icr etmeye imkan tanır Uc oktavlık ses sÂhası icindeki tum sesleri, nefes şiddetini veya dudağın başpÂre ile yaptığı acıyı değiştirmek sûretiyle koma koma (hatt cent cent) verebilir.. Ney Nedir
Muazzam bir sestir...