Ten kafese benzer. Girenlerin, cıkanların, insanla dostluk edenlerin aldatmasıyla can bedende dikendir. Bu, “Ben senin sırdaşın olayım” der. Oburu “Hayır, senin akranın, emsalin benim”der.
Bu der ki: “Varlık aleminde guzellik fazilet, iyilik ve comertlik bakımından senin gibi hicbir kimse yok.” Oburu der ki: “İki cihan da senindir. Butun canlarımız senin canına tabidir.” O da, halkı, kendisinin sarhoşu gorunce kibirlenir, elden, avuctan cıkmağa başlar. Şeytan onun gibi binlerce kişiyi ırmağa atmıştır!
Dunyanın lutfetmesi ve yaltaklanması, hoş bir lokmadır, ama az ye. Cunku ateşten bir lokmadır! Ateş gizlidir, zevki meydanda. Dumanı sonunda meydana cıkar.
Sen “Ben o medihleri yutar mıyım? O, tamahından methediyor. Ben, onu anlarım” deme! Seni metheden, halk icinde aleyhinde bulunursa onun tesiriyle gonlun, gunlerce yanar.
Onun; mahrumiyetten senden umduğunu elde edemeyip ziyan ettiğinden dolayı aleyhinde bulunduğu halde, O sozler, gonlune dokunur, onun tesiri altında kalırsın. Medihten de bir ululuk gelir, dene de bak! Medihin de gunlerce tesiri altında kalırsın. O medih canın ululanmasına, aldanmasına sebebolur.
Fakat bu tesir, zahiren gorunmez, cunku methedilmek tatlıdır. Kınanmak acı olduğundan derhal kotu gorunur. Kınanmak, kaynatılmış ilac ve hap gibidir; icer, yahut yutarsa uzun bir muddet ızdırap ve elem icinde kalırsın.
Tatlı yersen onun zevki bir andır, tesiri oburu kadar surmez.Zahiren uzun surduğu icin de tesiri, gizlidir. Herşeyi, zıddıyla anla! Medhin tesiri, şekerin tesirine benzer; gizli tesir eder ve bir muddet sonra vucutta deşilmesi icabeden bir ciban cıkar.
Nefis cok oğulmesi yuzunden Firavunlaştı. Alcak gonullu, hor, hakir ol; ululuk taslama! Elinden geldikce kul ol, sultan olma! Top gibi zahmet cekici ol, cevgan olma! Yoksa; senin bu letafetin, bu guzelliğin kalmayınca o, seninle duşup kalkanlar, senden usanırlar.
Evvelce seni aldatıp duranlar, o vakit seni gorunce “Şeytan” adını takarlar. Seni kapı dibinde gorunce hepsi birden “Mezarından cıkmış hortlak” derler; Genc oğlan gibi. Ona once Allah adını takarlar, bu yaltaklıkla tuzağa duşurmek isterler. Fakat kotulukle adı cıkıp da zaman gecince bu kotulukte sakalı cıkınca; artık ona yaklaşmaktan Şeytan bile utanır.
Şeytan, adamın yanına bir kotuluk icin gelir; senin yanına gelmez. Cunku sen Şeytan’dan da betersin. Şeytan, sen insan oldukca izini izler, ardından koşar, sana şarabını tattırırdı.
Ey bir işe yaramaz adam! Şeytan huyunda ayak direyip şeytanlaşınca senden Şeytan da kacmaktadır. Eteğine sarılan kimse de, sen bu hale gelince senden kacar



Mesnevi'den Hikayeler
Alıntı
__________________