şair, yazar
25 Şubat 1907 tarihinde Gumulcine / İğridere'de doğdu. İlkoğrenimini Uskudar, Canakkale ve Edremit'te yaptı (1921). Balıkesir Muallim Mektebi'ni bitirdi (1927). Aynı yıl Yozgat Cumhuriyet İlkolulu'na oğretmen oldu. Milli Eğitim Bakanlığı bursuyla 1928'de Almanya'ya gitti. 1930 yılı mart ayında yurda dondu. Aydın ve Konya'da oğretmenlik yaptı. Resimli Ay dergisinde oykulerini yayınlamaya başladı.
Ataturk'e hakaret ettiği gerekcesiyle tutuklandı (1932). Bir yıla hukum giydi. Konya ve Sinop hapishanelerinde yattı. 1933 yılında memuriyet kaydı silindi. Cumhuriyet'in onuncu yıl donumunde cıkarılan afla hapisten cıktı (29 Ekim 1933). Yeniden memur olabilmesi icin bağlılığını ispatlaması istendi. Bu amacla 15 Ocak 1934 tarihli Varlık dergisinde (13. Sayı) "Benim Aşkım" başlıklı, Ataturk'e ovgu şiiri yayınladı. Karşılığında MEB Talim Terbiye Dairesi Mumeyyizliği'ne atandı (30 Eylul 1934). 1937'deki askerliğini takiben, once Ankara Musiki Muallim Mektebi Turkce oğretmenliğine, ardından cevirmen, oğretmen ve dramaturg olarak calışacağı Devlet Konservatuarı'na atandı (1938).
1945'de Yeni Dunya gazetesinin, 1946'da Marko Paşa'nın neşrine katıldı. Marko Paşa'daki yazıları yuzunden ceşitli kovuşturmalara uğradı. Bunlardan birinden yedi ay hukum giydi. 1948'de Zincirli Hurriyet'teki bir yazısından dolayı yine hakkında kovuşturma acıldı. Nakliyeciliğe başladı. 1 Nisan 1948 tarihinde yurt dışına kacma girişimi sırasında olduruldu. Cesedi olduruluşunden iki bucuk ay sonra (16 Haziran 1948) bulundu.
ESERLERİ:
Hikaye Kitapları:
Değirmen, Kağnı, Ses, Yeni Dunya, Sırca Koşk.
Romanları:
Kuyucaklı Yusuf, İcimizdeki Şeytan, Kurk Mantolu Madonna.
Şiir:
Dağlar ve Ruzgar
Oyun:
Esirler
AYRINTI
Hey anavatandan ayrılmayanlar
Bulanık dereler durulmuş mudur?
Dinmiş mi olukla akan o kanlar?
Buyuk hedeflere varılmış mıdır?
Asarlar mı hÂl hakka tapanı?
Mebus yaparlar mı her şaklabanı?
Koylunun elinde var mı sabanı?
Sıska okuzleri dirilmiş midir?
Cumlesi belî der Enelhak dese,
HÂl taparlar mı koca terese?
İsmet girmedi mi hÂl kodese?
Kel Ali'nin boynu vurulmuş mudur?
Koca teres kafayı bir cekince
....................
İskendere bile dudak bukunce
Hicabından yerler yarılmış mıdır?
dizeleriyle Ataturk'e hakaret ettiği gerekcesiyle tutuklandı(1932).
Yeniden memur olabilmesi icin bağlılığını ispatlaması istendi. Bu amacla 15 Ocak 1934 tarihli Varlık dergisinde (13. Sayı) "Benim Aşkım" başlıklı,
Sensin kalbim değildir, boyle goğsumde vuran,
Sensin "Ulku" adıyla beynimde dimdik duran
Sensin ceyrek asırlık gunlerimi dolduran
Seni cıkartsam omrum başlamadan bitiyor
Hem bunları ne cıkar anlatsam bir duziye
Hisler kambur oluyor dokuluyor yazıya
Kısacası gonlumu verdim Ulu Gazi'ye
Goğsumde şimdi yalnız onun aşkı yatıyor.
dortluklerini de iceren Ataturk'e ovgu şiiri yayınladı. Karşılığında MEB Talim Terbiye Dairesi Mumeyyizliği'ne atandı (30 Eylul 1934).
HAKKINDA YAZILANLAR
1.Sabahattin Ali, Mustaf Kutlu, Dergah Y.
2.Sabahattin Ali Dosyası, Kemal Sulker
3.Sabahattin Ali, Filiz Ali Laslo- Atilla Ozkırımlı
4.Sabahattin Ali Olayı, Kemal Bayram
5.Boğaz'daki Aşiret
Mahmut Cetin
Edille Yayınları
"Boğaz'daki Aşiret" başlığı ister istemez "Boğaz Neresi" ve "Aşiret Kim" sorularını akla getiriyor. Evet Boğaz, bildiğimiz Boğazici. Genelde kırsal kesimle alakalı bir kavram olan aşiret kelimesi ise Boğazici"nde bir kast oluşturan buyukce bir ailenin tarihini anlatırken hassaten secildi. Bir sulale tarihi diyebileceğimiz Boğaz'daki Aşiret yer yer Turk Solu tarihi, yer yer de Batılılaşma Tarihi'nin belirli donemlerini resmediyor. Aileler arasında evliliklerle kurulan bağların, sanata, ticarete, eğitime, burokrasiye ve giderek bir yabancılaşma zihniyeti şeklinde hayata nasıl yansıdığı eserdeki ipucları yardımıyla daha iyi gorulecektir zannediyoruz.
Boğaz'daki Aşiret, dort buyuk ailenin birbirleriyle irtibatından oluşur. Eser bu sebeple dort bolum olmuştur. Aile buyuklerinin asıl isimleri secilerek de Konstantin'in Cocukarı, Detrois'in Cocukları, Sotori'nin Cocukları, Topal Osman Paşa - Namık Kemal kanadı bolumleri ortaya cıktı.
Boğaz'daki Aşiret! şenlikli bir kitap. Ali Fuat Cebesoy'dan Nazım Hikmet'e, Oktay Rifat'tan Refik Erduran'a, Rasih Nuri İleri'den Ali Ekrem Bolayır'a, Zeki Baştımar'dan Sabahattin Ali'ye, Numan Menemencioğlu'ndan Abidin Dino'ya uzanan ilginc akrabalık zinciri.
Polonez, Hırvat, Alman, Macar ve Rum kokenli meşhurların, yerlilerle evliliklerinden oluşan "Boğaz'daki Aşiret"in, batılılaşma tarihinde oynadığı roller... Kimlerin kimlikleri, Cıldırtan cizelgelerle soyağacları. Ve dipnotlar! Onlar hic bu kadar sevimli olmamışlardır.
HABER
Sabahattin Ali belgeseli cekildi
1 Eylul 2012
Turk edebiyatının onemli isimlerinden Sabahattin Ali'nin hayat hikÂyesini ve Turkiye'nin calkantılı donemlerini anlatan 'Sabah Yıldızı: Sabahattin Ali' adlı belgesel film 21 Eylul'de gosterime girecek. Hazırlık ve yapım aşaması iki yıl suren belgeselin cekimleri Almanya, Bulgaristan ve Turkiye'de gercekleştirildi. Belgeselde Sabahattin Ali'nin hayatı, duşunceleri, edebiyatcı yonu araştırıldı ve canlı tanıklıklara başvuruldu. Filmde, yazarın 1948 yılında oldurulmesine kadar giden surec yakın arkadaşları tarafından anlatılıyor. Ali'nin olumu uzerinden faili mechul cinayetler de belgeseldeki yerini alıyor. Kultur ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Mudurluğu'nun katkılarıyla cekilen 'Sabah Yıldızı: Sabahattin Ali' belgeselini Metin Avdac yazdı ve yonetti. 116 dakikalık belgeselin muzikleri ise Duygu Demir'e ait.
__________________