Meşhur Osmanlı Turk seyyahı Evliya Celebi, seyahata ve bircok ulkeyi gezmesine başlamadan evvel başından gecen bir hadiseyi seyahatine vesile olarak gosteriyor ve şoyle anlatıyor:

Yemiş iskelesi yakınlarında Ahi Celebi Camii denilen bir cami vardı. Bir gece ruyamda kendimi o camide gordum. Derhal caminin kapısı acılıp iceri nur yuzlu, silÂhlı bir kısım asker doldu. Sabah namazının sunnetini kılıp salavat getirmeye başladılar.

Aradan bir muddet gectikten sonra, ben yanımda duran askere:

— Sultanım sizi tanıyabilir miyim? dedim.

— Aşere-i Mubeşşere'den Sa'd ibni Ebi Vakkas'ım, deyince mubarek elini optum.

— Bu nurlu adamlar kimdir? diye sorduğumda, bana onların nebilerin ruhları olduğunu soyledi. Ve arkadakileri gostererek, bunlar da diğer evliyaların, eshabın, Kerbel şehitlerinin ruhlarıdır... diye anlattı. Ve bana Hazreti Peygamberimizin gelip namaz kıldıracağını, BilÂl-i Habeşi hazretlerinin de muezzinlik yapacağını soyledi. Bana namazdan sonra mihhraptan kalkmadan Resûlullah'ın elini oper, «şefaat Ya Resûlallah» diyerek şefaat dilersin diye de oğretti Ebu Vakkas hazretleri.

Biraz sonra Hazreti Peygamber Efendimiz teşrif ettiler... «EsselÂm-u Aleykûm Ya Ummetîm» buyurdular. Oradakiler selÂma mukabele ettiler. BilÂl-i Habeşi Hazretleri ile beraber muezzinlik ettik. Namazları kıldıktan sonra Hazreti Ebi Vakkas beni Resûlullah'ın huzuruna getirdi ve:

Ya resulullah evliya kulun şefaat diler. buyurdular. Bana da «mubarek ellini op!» dediler.

Ben, ağlayarak Resûlûllah'ın mubarek eline sarıldım ve opmek uzereyken heyecandan kendimden gecmiştim. «Şefaat Ya Resûlallah» diyeceğim yere, «Seyahat Ya Resûlallah» demişim.

Hemen Hazret tebessum edip, «Şefaati, seyahati, ziyareti, sıhhat ve elametle kolay eyle Ya Rabb!» buyurdular ve «elfatiha» dediler... Butun eshap ve orada bulunanlar fatiha okudular, ben de teker teker hepsinin elini operek oradan ayrıldım.

Ondan sonra Evliya Celebi seyahata başlamıştır. Ve dunyanın bircok yerini gezmiş ve, haccı da eda etmiştir.

Evliya Celebi'nin meşhur seyahatnamesinden anladığımıza gore, Evliya Celebi sadece gezmekle kalmamış, gezdiği yerleri karış karış hesap ederek her haliyle kitabına almıştır. Bazı tenkidciler Evliya Celebi'nin fazla mubalağa ettiği goruşunu savunurlarsa da hepsinde bir hakikat payı bulunmaktadır. Her şeyden evvel Seyahatname misline rastlanmayan bir tarih kitabıdır.
__________________