EsseLamun Aleykum

AYETLERLE VE HADİSLERLE ACIKLAMALAR

Yuce Allah buyuruyor ki
Munafıklardan, "Allah bize bol ve yaygın nimetinden verirse, and olsun ki yoksul ve duşkunlere sadaka vereceğiz ve iyilerden olacağız" diye Allah'a soz verenler vardır
Allah (c c ) onlara bol ve yaygın nimetinden, verdiğinde ise cimrilik ederek yoksul ve duşkunlere vermeleri gerekeni vermediler, Allah'a ibadet ve tÂatten yuz cevirdiler Zaten onlar donek kişilerdir"
-Tovbe sûresi, Âyet 75,76-

Yukarıdakı Âyet HÂtıp oğlu Sa'lebe hakkında inmiştir

Sa'lebe bir gun Peygambere vararak O'ndan Allah'a, kendisine mal vermesi icin dua etmesini rica eder Sevgili Peygamberimiz (sav) de, "Ey Sa'lebe" der "Az mal, gereğini yerine getirmek bakımından cok maldan daha hayırlıdır "

Tekrar başvuran Sa'lebe, "Ey Muhammed" der "Seni hak Peygamber olarak gonderen Allah'a and olsun ki Allah (c c ) bana bol mal ve servet bahşederse şuphesiz ki yoksul ve duşkunlere hakkını vereceğim "

Bunun uzerine Peygamber (s av) Sa'lebe'nın mal ve servete kavuşması icin Allah'a yalvarıp yakardı.Ondan sonra Sa'lebe ilkin bir koyun edindi.Zamanla o bir tek koyundan oylesine buyuk bir koyun surusu turedi ki, suru artık şehir icine rahat rahat gıremıyecek duruma geldi

Bu durum karşısında Sa'lebe surusunu alıp bir ova duzune mekÂn kurdu Artık sadece koyun surusunu coğaltmakla uğraşıyordu Camide cemaatle birlikte namaz kılmamaya başlamıştı Hatta haftada bir cumaya bile gitmez olmuştu

Gunlerden bir gun Pegamber (sav) Sa'lebe'nın hic gorunmediğini soyleyerek nereye gittiğini sordu Sa'lebe'nın buyuk bir servet sahibi olduğunu, hatta bir ova duzunu kaplayan koca bir koyun surusune sahip olduğunu oğrenince de, "Yazıklar olsun'" diyerek kendisine zekÂt toplamakla gorevli ıkı memurunu gonderdi.Memurlar butun mu`mınlerden zekÂt toplarken hicbir guclukle karşılaşmıyorlar Herkes zekÂtını seve seve veriyordu Sıra Sa'lebe'ye geldi, memurlar şimdiye kadar birikmiş diğer zekÂtları da hatırlattılar

Artık gozlerini mal ve servet hırsı buruyen Sa'lebe "Ne bu?" dedi "Benden harac mı ıstıyorsunuz? Şimdi gıdın de ben bir duşuneyim?" İşte bunun uzerine "Munafıklardan, Allah bize bol ve yaygın nimetinden verirse, and olsun ki yoksul ve duşkunlere sadaka vereceğiz ve iyilerden olacağız" diye Allah'a soz verenler vardır

"Allah (c c ) onlara bol ve yaygın nimetinden verdiğinde ise cimrilik ederek yoksul ve duşkunlere vermeleri gerekeni vermediler, Allah'a ibadet ve tÂatten yuz cevirdiler ZÂten onlar donek kişilerdir" diyen Âyet inmistir

Arkasından Sa'lebe ne kadar tutuyorsa butun zekatını getirdi ise de, Peygamber (s av), "Allah senin malının zekatını kabul etmemi yasak etmiştir" diyerek geri cevirdi.ZekÂtının geri cevrilişi karşısında Sa'lebe başını yerden yere vurmaya başladı. Ama faydası yoktu Peygamberimize butun yalvarıp yakarmaları boşunaydı Kılı kırk yapan Allah adaletinin eşsiz tatbıkcısı olan O buyuk insan ona şoyle cevap veriyordu, "Sana Allah'ın emrini bildirdim, karşı cıktın Bu hareketinin cezasını cekeceksin "

Peygamberimiz buyuruyor ki Sahabıler Peygamber'e sordular

"Ey Allah Rasûlu Sız bu dunyadan ayrıldıktan sonra artık bizim icin yerustunde kalmak (yaşamak) mı, yoksa yeraltına gocmek (olmek) mı daha iyidir?" O da şoyle cevap verir

"Devlet buyukleri en iyileriniz, en comert ve iyilik severleriniz olduğu zaman ve işleriniz aranızda danışılıp goruşulerek yurutulduğunde, sızın hesabınıza yerin ustunde kalmak (yaşamak), yerin altına gocmek (olmek) ten daha iyidir

Devlet buyukleri en kotuleriniz, zenginleriniz, en cimrileriniz olup işleriniz de kadınlarınızın eline duştuğu vakit ise sızın hesabınıza yerin altına gocmek (olmek), yerin ustunde kalmak (yaşamak) tan daha iyidir "

-Mev'ıze-


Peygamberımız buyuruyor ki

"Comertlik koku Cennette, dalları da bu dunyada boy salmış (meyvalı) bir ağactır Onun bir dalına tutunan kimseyi o doğru Cennete sokar Cimrilik ise koku Cehennemde dalları bu dunyada boy salmış (kısır) bir ağactır Onun bir dalına tutunan kimse de kendim Cehennemde bulur"

Peygamberimiz buyuruyor ki

"Bir yudum su bile olsa gerek kendiniz, gerekse olmuşleriniz icin sadaka verin Buna gucunuz yetmiyorsa Kur'Ân'dan bir Âyet okuyunuz Kur'Ân'dan bir şey okumasını da bilmiyorsanız, Allah'tan affınızı dileyiniz"

-Hayat-ul Kulub-

Peygarnberimiz buyuruyor ki

"(Bir) sadaka, yetmiş turlu kotuluğun kapısını kapatır Ona kat sevap kazandıran, Yetmiş kat sevap kazandıran, Yedi bin kat sevap kazandıran Birincisi yoksul ve duşkunlere verilen sadakadır.İkincisi akrabaya, ucuncusu mu'mın kardeşlerinize, dorduncusu de ılım tahsili peşinde koşanlara verilen sadakadır"

Bu sıralamamızı şu Âyet kuvvetlendirmektedir

"Allah yolunda mallarını harcayanlar, her başağı yuz taneli yedi başak bitiren bir (tohum tanesine) benzer (Verimli bir tohum tanesi gibi kat kat sevap kazanır ) Allah (c c ) dilediğinin sevabını kat kat yapar O'nun lutfu ve hazinesi gayet bol ve geniştir O herkesin ne yaptığını bilendir "

-Bakara sûresi, Âyet 261-

Peygamberimiz diyor ki

"Malı olan malının, ilmi olan ilminin, kuvveti olan da kuvvetinin sadakasını versin"

-Camıul Ezhar-

Peygamberimiz diyor ki

Yuce Allah (c c ) yeryuzunu yarattığında yer harekete gecerek uzayıp yayıldı.Allah (c c ) uzerine dağları yaratıp pekleştırdı.Bu yaratma olayı karşısında şaşırıp kalan meleklerle Allah (c c ) arasında şu konuşma gecer

Melekler

Ya Rabbı, yarattıkların icinde dağlardan daha dehşetli bir varlığın var mı?

Allah

Evet, demir

Melekler

Ya Rabbı, pekıı, demirden daha dehşetli bir yarattığın varmı?

Allah

Evet, ateş,

Melekler

Ya ateşten başka?

Allah

Evet, su

Melekler

Sudan başka

Allah

Evet var, ruzgÂr

Melekler

Peki iyi, ruzgÂrdan da daha muhteşem bir yarattığın da var mı?

Allah

Evet var, insanoğlu Cunku o sağ elinin verdiği sadakayı sol elinden gizleyerek verir

Evet saklı verilen sadaka,ruzgÂrdan daha dehşetli ve daha tesirli yaratıktır.Cunku sadakanın saklı verilişi,hicbir fani varlık ofkesinin denk olamayacağı sınırsız Allah ofkesini teskin eder.Nitekim yuce Allah (c c ) şoyle buyuruyor

"ZekÂt (ve sadaka) larınızı başkalarının gozlerinden saklayarak fakire verirseniz, sızın icin daha sevap kazandırıcı olur "

Eski mu'mınler sadaka ve zekÂt vermedıkı gizlilik prensibine o derece bağlıydılar ki bazıları mahsus zekÂt ve sadaka verenin kım olduğunu anlamasın diye sadakalarını ÂmÂ(kor) fakirlere verir, bazıları fakirin uyumasını kollayarak cebine koyarlar, bazıları da fakirlerin sık sık gectiği yollar uzerine atarlar ıdı

Mev'ıze

Peygamberimiz diyor ki

Omur boyunca dilencilik eden kışı, Kıyamet gunu, yuzu etsiz (utanma duygusundan mahrum) olarak Allah'ın huzuruna gelir

Ibn-ı Omer'e gore Kıyamet gunu dilencinin yuzunde et olmaması demek, obur dunyada bir suru rezillik ve sıkıntılarla karşılaşması manasını taşır.Cunku aslında dilencilik helÂl olur.Bundan da şuphesiz ki asıl olan yine haramlıktır.Cunku kışı dilencilik ederken şu uc kotuluğu de Birlikte işlemiş olur

Dilencilik eden kışı ilk olarak Allah'tan şikayetci olduğunu meydana vurmaktadır Bunu şoyle bir ornekle acıklayabiliriz Bir adam duşununuz ki her ihtiyacını gidermekle mukellef olan zengin birinin yanında calışıyor Boyle bir adam dilencilik etti mi,her şeyden once patronu bulunan kimsenin şanını duşurmuş olur İşte kul da dilencilik etti mi, yuce Allah'ın yuce sÂnına leke surmeye kalkışmış oluyor demektir Bu durum da dilenciliğin haram olmasını gerektirir.Yalnız zaruret halinde olu eti yemek helÂldir başka yapılcak yol yoksa.

Dilencilik etmek, ikinci olarak da, kişinin Allah'tan başka birinin onunde kendi kendini kucuk duşurmesi ve aşağı gormesi demektir Halbuki mu'mın Allah'tan başka herhangi bir fÂni varlığın karşısında kendini kucuk duşurmez

Ucuncu olarak da dilenen kışı coğu zaman kapısını caldığı kimseyi rahatsız etmektedir Coğu kimseler dilenciye verdiklerim icinden gelerek vermezler Cunku verseler iclerinde "malım eksildi" duygusu belirir, vermeseler adlarının cimriye cıkmasından utanırlar Birincisinde malın eksilmesi, ikincisinde de itibarın zedelenmesi soz konusudur ki, her ıkısı de kişide huzursuzluk doğurur Bu acıdan bakılınca da zaruri haller dışında, dilencilik etmenin haram olduğu ortaya cıkıyor

Sonra bir de şu var Kışı dilenciyi boş cevırmese bunu ya utandığından, ya da otekine berikine karşı gosteriş olsun diye yapar Boyle olunca da alanın, aldığı haramdır

Ey saadet yolcusu! Eğer sen dilenciliğini burada sıraladığımız mahzurlarını iyice kavradıysan, sevgili Peygamberin bu sozunu de anlarsın, "Kışının dilencilik etmesi, dince en cirkin hareketlerden biridir.Dince cirkin sayılan hareketler ise zarurî haller dışında helÂl olmaz"

Bak gor ki sevgili Peygamberimiz (s av) dilenciliğe nasıl ad takmıştır "Dince cirkin bir hareket "

Acık-secık biliyoruz ki, dince cirkin sayılan hareketler ancak zarurî durumlarda helÂl olurlar

Dini bilginlerimiz dilenciliğin ne zaman helÂl olacağı noktasında goruş ayrılıklarına sahiptir Kimi, bir gun ve bir gecelik yiyeceği iceceği olan kimsenin dilencilik etmesi haramdır, diyor, kimi calışıp kazanabilecek durumda olan kimsenin, eğer butun vaktini ilme harcayan Âlim peşinde koşan bir talebe değilse, dilenmesi helal değildir, diye soyluyor Kimi de bu konuda bizim bir takım olculer koymamız mumkun değildir, araştırmalar yaparak bir neticeye varabiliriz, diyorlar

Peygamberimiz diyor ki

Allah'ın zenginliği gibi zenginlik isleyiniz Sahabıler sorarlar "Nasıl bir zenginlik bu, ey Allah rasulu? " O da, "Bir gun ve gecenin yiyeceğine sahip olmaktır" diye cevap verir

Peygamberimiz diyor ki

Elli lira parası veyabuna denk altını olup da dilenen kışı, boşuna dilenmiş olur

Bir başka rivayete gore ise "kırk lirası olan" denilmektedir

Olculerdeki rivayetlerin değişik olması, durumlara gore hukum vermeyi gerektirmektedir.Bir gun, bir gecelik yiyeceği olmayan, giyeceği bulunmayan, yatacak yerden mahrum kimsenin şuphesiz ki, dilenmesi helÂldir Fakat yırrnıdort saatlik yiyeceği olup da ilerisi icin dilencilik edene gelince bu uc durum arzeder

Birinci durumda dilenci, bugun icin değil fakat yarını icin muhtactır

İkinci durumda dilenci, kırk veya elli gunden sonra muhtac duruma duşecektir

Ucuncu durum ise, bir yıl sonrası icin muhtac duruma duşecektir

Kesin olarak hemen soyleyelim ki kendisinin ve cocuklarının bir yıllık ihtiyacını karşılayacak kadar yemekliği (yiyeceği) olan kimsenin dilenmesi haramdır Cunku bu durumda dilenmeye kalkışan kimsenin gayesi zengin olmaya calışmak demektir Yok eğer bir yıllıktan daha az yemekliği varsa (mesel bir ıkı aylık yemekliği varsa), aynı zamanda yemekliği bittiğinde yine dilenebilecek durumda ve kendisine yardım eden zenginler de temelli olarak bir başka yere gecmeyecekler ise, kışının yine dilencilik etmesi helÂl değildir Cunku o anda dilenmeye muhtac değil, ustelik de yarına cıkacağına dair elinde bir sened yok Yirmidort saatlik kendimi ve cocuklarını doyuracak yiyeceği olan kimse ise dilencilik ettiği takdirde ihtiyac fazlasını dilenmiş olur ki, bu haramdır

Muhtac duruma duşeceği zamanda kendisine yiyecek verecek olan zenginlerin temelli olarak başka yere goceceklerini bilen kimsenin ise, yiyeceğinin bitmesini beklemeden dilenmesi helÂldir Cunku dilenmeyi sonraya bırakınca tamamen yoksul duşeceğinden korku duyarak bir yıl yaşaması mumkundur.Burada adı gecen geciktirmenin belirli bir suresi yoktur, o artık dilencinin goruşune ve gonlunun vereceği fetvaya bağlıdır Ne kadar zaman sonra dilenciliğe başlayacağına kendi karar verir ve onunla da şeytanın kışkırtma ve korkutmalarına hic kulak asmadan amel eder Cunku Cennetlik şeytan insanoğluna daima fakirliği vaadeder, ancak zarurî hallerde helÂl olabilen dince cirkin hareketleri de işlemeyi emreder

Gercekten sadece zaruret olunca dilencilik helÂldir Cunku kişi calışamaz durumda olup da ac kalmış ve aclıktan olmekten de korkuyor ise dilencilik etmesi helÂldir Neden? Cunku dilencilik de calışamaz durumda olan bir kimse icin bir ceşit kazanc yoludur Nitekim

Peygamberimiz (s av) şoyle buyuruyor

"Dilencilik, (calışamaz durumda olan bir kimse icin) artık baş vurulacak en son kazanc yoludur" Calışamaz durumda olan kışı eğer dilenciliği de bırakır da aclık yuzunden olurse Allah katında gunahkÂr olur Cunku bile bile kendim aclık tehlikesinin kolları arasına atmıştır Eğer kişiyi aclıktan kurtarıp da kendisine eski kuvvetini geri getiriyorsa, işte bu durumda dilencilik etmek kişi hesabına bir ceşit kazanc yoludur Bu duruma duşen kimsenin dilencilik etmesi kucuk duşurucu bir durum değildir Kucuk duşurucu durum ihtiyac sahibi olmadan dilencilik yoluna saparak, calışıp cabalamadan kolayca kazanma zihniyetine sahip olmaktır

Bir gunluk yiyeceğe sahip olan kışının dilencilik etmesi haramdır. Cunku bu zaruret olmadan başkaları karşısında kendini kucuk duşurmektedir Ustelik "Dilencilik, (calışamaz durumda olan bir kimse icin) artık başvurulacak en son kazanc yoludur" diyen hadise de aykırı bir harekettir

Mecalisi Rumi

BUDA HİKAYEMİZ MUMİN KARDESLERİM

Bir Vakit israilogullarini ard arda bir kac yıllık kıtlık basmıştı.Bu Oylesine gorulmedik bir kıtlıktıki coğu aileler bir kuru ekmege bile hasret cekiyorlardı
İşte o sıralarda İsrailoğullarından bir kadın bir gun evinde tam bir iki lokmalık kuru ekmegini agzina atacagi esnada muhtac birisi kapisi calar ve "Ne Olursunuz Aclıktan oluyorum bana Allah rızası icin bir lokme Ekmek" Der
En azından bir lokma ekmek diye kapsını calan muhtac kimse kadar ac olan iyiliksever kadın lokmayi tutan elini agzindan geri cevirir ve "buyrunuz" der.
İyiliksever kadın yanında kucuk cocugu oldugu halde bu olay bir kac gun sonra evinde yakmak icin vadiye calı cırpı toplamaya cikar .Fakat basina muthis bir bela gelir.Yavrusunu bir kurt kapip hizla kacmaya baslar.Talihsiz kadin aci bir ciglik basarak kurdun ardindan kosmaya baslar.
Kadın hizla kosmaktan ve yirtinircasina aglamaktan dermani kesilerek kulce halinde yere yiğildigi sirada sinirsiz kudretiyle herseyi yapmaya kadir oLan yuce Allah (c.c) Cebrail vasitasiyle irden onun imdanina yetisiverir.Cebrail (a.s) hemen kurdun agzindan neye ugradgini anlamayan cocugu kurtari ve anasinin yanina getirir.Kadın ayilinca cocugu kendsiine teslim eder Ve Allah (c.c) adina soyle der "Ey iyilik verser kadin!evladini kurtarmamdan hosnutmusun Bu Sana verdigin bir Lokma kuru ekmege karsilik Allah`ın Bahsettigi bir Lokma Derecesindeki Kucuk bir İyiliktir"

Tefsir-i Hanef-i

ALLAH`IN SELAMI UZERİNİZE OLSUN..
__________________