Ahmed bin Hadraveyh hazretleri kendi nefsini muhÂsebeye cektiği bir hÂdiseyi şoyle anlatmıştır:

Uzun muddet nefsime muhÂlefetle onu kahretmiştim. Bir defÂsında bir cemÂat cihÂd icin gazÂya gidiyordu. Bende de gaz icin buyuk bir arzu uyanmıştı. Nefsim gazÂnın sevÂbı ile ilgili hadîs-i şerîfleri bana hatırlatıyordu. Hayret edip, kendi kendime, gÂlib nefsin bu istekli hÂli bir hîledir! Cunku nefs seve seve ibÂdet ve tÂatta bulunmaz! Herhalde devamlı oruc tuttuğum icin nefsin tÂkatı kesildi de bu sebeple savaşa gitmemi ve orucumu acmamı istiyor dedim.

Nefse dedim ki: "Ey nefs gaz icin sefere cıkınca oruca devÂm edeceğim." Nefs; "Olur kabul." deyince şaşırdım ve herhalde ben nefsi geceleri namaz kılmaya mecbûr tutuyorum da onun icin gazÂya cıkmamı ve boylece gece namazını bırakacağımı ve rahata kavuşmayı istiyor diye duşundum. Nefse gazÂda da seni gece uyutmam dedim. "Bu da kabul!" dedi.

Bu cevabına da hayret edip, iyice duşundum. Sonra herhalde nefs yalnızlıktan usandı da halkın arasına karışmak istiyor. Bu sebeple diye yorumladım ve nefse; "Konakladığımız her yerde insanların arasında oturmayacağım. Tenh bir kenara cekileceğim." deyince nefsim; "Onu da kabul ediyorum!" deyince artık onun maksadını anlamaktan Âciz kaldım. Allahu teÂlÂya sığınıp; "Y Rabbî! Beni nefsin hîlesinden haberdÂr et ve onun aldatmasından koru. Sana sığındım." diye yalvarıp du ettim.

Bunun uzerine nefs, şoyle dedi: "Benim isteklerime muhÂlefet etmekle beni gunde yuz def olduruyorsun, bundan kimsenin haberi yok. Hic olmazsa gazÂda bir kere olurum de bunu butun cihÂn halkı duyar. Derler ki, Âferin Ahmed Hadraveyh'e, onu, nefsini oldurduler, şehîdlik derecesine erdi..."

Nefsin bu cevabı uzerine; "Subhanallah, bu nefs oyle yaratılmış ki, hayatında da olumunde de munÂfık! Ne bu dunyÂda ne de Âhirette musluman olmak istemiyor! Ben onu tÂatte bulunmak istiyor sanmıştım. Ona zunnÂr bağlandığının farkına varmamışım." diyerek, daha cok muhÂlefet ettim.
__________________