Bir kardeşimiz sorduğu bir soruda, Nisa suresi 78 ve 79. ayetlerin, birbirinin tam zıttını soyluyor dedikten sonra, ayette once iyilik de kotuluk de Allah'tandır diye geciyor, sonra kotuluk nefsinden, iyilik Allah'tan diyor ve bu ayetlerin kafasını karıştırdığından bahsediyor.
Arkadaşımız bir ornek vermiş. Yolda saldırıya uğrayan bir adamın hic gunahı yokken, kendi ettiğini bulmuş olması anlamsız geliyor.

Gelin once ayetleri yazalım ve daha sonra birlikte Kur’an butunluğunde, ayetler uzerinde duşunelim. Allah bu iki ayette bizlere, acaba neler anlatmak istiyor ve dikkatimizi cekiyor.


Nisa 78: Her nerede olursanız (olun), olum sizi bulur; yuksekce yerlerde tahkim edilmiş şatolarda olsanız bile. Onlara bir iyilik dokunsa: 'Bu, Allah'tandır' derler; onlara bir kotuluk dokunsa: 'Bu sendendir' derler. De ki: 'Tumu Allah'tandır.' Fakat ne oluyor ki bu topluluğa, hic bir sozu anlamaya calışmıyorlar?

79. Sana iyilikten her ne gelirse Allah'tandır, kotulukten de sana ne gelirse o da kendindendir. Biz seni insanlara bir elci olarak gonderdik; şahit olarak Allah yeter.


İlk ayette de dikkat ederseniz, verilen bir ornek var. Burada insanların başlarına gelen guzel şeyler, Allah ile bağlantı kuruluyor ve Allah a nispet ediliyor. Kotu bir şey başlarına geldiğinde ise, bu kotuluğun kendisine duşman, sevmedikleri kişilerin uzerine atılarak, bu senin yuzunden başımıza gelmiştir deniyor. Dikkat ediniz burada, iki kişinin herhangi bir kavgası yok. Kavganın sonucunda meydana gelen, bir kotuluk soz konusu değil. Kişilerin kendi başlarına gelen musibetlere, nefislerini tatmin icin kanıt, delil arama cabasını goruyoruz.

Orneğin Muslumanlığı kabul etmek istemeyenler, peygamberimize karşı olanlar, başlarına gelen her uzucu olayı peygamberimizin uzerine atıp, tum bunlar senin yuzunden başımıza geldi demişlerdir. HÂlbuki başlarına gelen tum musibetler, nefislerinin onları yanıltması ile yaptıklarının karşılığında, Allah tan onlara gelmişti. İşte bunu kabul etmek istemeyenlere, bu ayetler uyarıdır.

Elbette bugun bizler bu ayetlerden cok şeyler oğrenmeliyiz ve ders almalıyız. Cunku aynı hataları bizlerde gunumuzde, farkında olmadan o kadar cok yapıyoruz ki. Başımıza gelem onca musibetleri, Allahtan bilmeyip, kendimizce kanıtlar, deliller uretmemiz duşundurucudur. İslam Âleminin gunumuzdeki acıklı halini duşunduğunuzde, sanırım ne demek istediğimi anlayacaksınız.

Dikkat ederseniz ayetin sonunda Allah, fakat ne oluyor ki bu topluluğa, hic bir sozu anlamaya calışmıyorlar diyerek, ayetler uzerinde, Kur’an butunluğunde duşunmedikleri uyarısını yapıyor. Tıpkı bugun, gunumuzde olduğu gibi.


Devamındaki ayette ise Allah, bu konuya acıklık getiriyor ve başınıza gelen her şey benim kontrolumde gelişiyor, fakat benden gelen iyilik sizlere oduldur. Musibetler, cezalar gelmiş ise, sizlerin kendi nefsinizden, yaptıklarınızın sonucu yanlışların karşılığıdır, diyerek izah ediyor.


Cunku Allah bu ayetlerde bizlerin dikkatini cekerek, yaptıklarınızı takip ediyorum ve gereken mukÂfatı da, cezayı da ben veriyorum, yani tek hÂkim, hukmeden, karar veren benim, anlayışını izah etmeye calışıyor bizlere.


Hatırlayınız Allah Kur’an da, biz sizleri iyiliklerle, zorluklarla, acılarla imtihan ederiz diyordu. Acaba Allah ın yaptığı imtihan hangi olculerde ve bizlerin yaptığı hangi olayların neticesinde oluşuyor? İşte tum bunlar bilemediğimiz, detay verilmeyen, kendi nefsimizde de, cok fazla değerlendirme imkÂnımız olmayan konulardır.

Arkadaşımızın verdiği ornekte;

(yolda saldırıya uğrayan bir adamın hic gunahı yokken, kendi ettiğini bulmuş olması anlamsız geliyor.)

Verilen ornek, bizlerin yaşamında ki imtihanlarımızdır. Bu konuyla bahsedilen ayetlerin ilgisi yoktur. Ayette anlatılmak istenen iyiliğin, guzelliğin Allah a nispet edilip cezayı, başımıza gelen musibetleri, başka kişilerin uzerine atılmaya calışılması yanlışlığının izahıdır.


Bazı olaylar vardır, sebep sonuc ilişkisini bizler kuramadığımızdan, doğru yargıda bulunamayız. Oyle uzucu olaylarla karşılaşmışızdır ki, daha sonra o olayın olduğuna sevindiğimiz bile olur. Bizlerin değer yargısı sınırlıdır. Geleceği bilemediğimiz, goremediğimiz icin, cok yanlış değerlendirmeler yapabiliriz.


Allah bir ayetinde; Bazı şeyler vardır sizlere hayır gibi gorunur, ama sizler icin şerdir der. Yine sizlere şer gibi gorunen olaylar, bakarsınız sizler icin hayır getirir, bunu bilemezsiniz diye bizleri uyarır. İşte tum bunların ışığında, bir butun olarak bunları değerlendirmeliyiz.


Allah tan bizlere hayır ya da şer gelmiş ise, bizlerin yaptıkları sonucunda bizlere ulaşan hukumlerdir. Ornek verelim yaşamımızdan. Kanun koyucu yani Anayasa, toplumda yaşayan her ferdin eşit haklara sahip olduğunu soyler ve yapılan her sucun kararını ben veririm der.Yani işlenen her sucun hukmunu, mahkemede yargılayıp hÂkimler verir. Ama neye gore verir, işte burası onemli. Yaptıklarımıza gore elbette.


İşte bizleri Yaratan Rabbimizde, aynen boyle soyluyor. Aranızda yaptığınız her şeyin hukmunu ben veririm diyor.Yalnız guzeli, iyiliği benden bilip, şerri, musibetleri başkasından bilmeyin diyerek, GERCEK HÂKİMİN BİZZAT KENDİSİ OLDUĞUNU ANLATIYOR AYETLERİNDE BİZLERE.


Sonuc olarak Allah, guzel şeyler yapana mukÂfat veririm, odullendiririm, kendi nefsine hÂkim olamayan, gonderdiğim rehberden uzak yaşayıp suc işleyip kotulukler yapanda, kendi yaptıklarının cezasını gorur diyerek, herkesin kendi yaptıklarından, hem bu Dunyada hem de mahşerde, karşılığını goreceğini, hesap vereceğini anlatır bizlere.

Saygılarımla Haluk GUMUŞTABAK
__________________