Sual: Guzel abdest almak, nasıl olur?
CEVAP
Once guzel abdest almanın faziletini bildirelim. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Abdeste devam et ve guzel abdest al ki, omrun uzasın.) [HarÂiti]

(Guzel abdest alıp camiye giren Allah’ın misafiri olur. Allahu teÂl da misafirine mutlaka ikram eder.) [Beyheki]

(Guzelce abdest aldıktan sonra, “Eşhedu en la ilahe illallahu vahdehu la şerikeleh ve eşhedu enne Muhammeden abduhu ve Resuluhu” diyene Cennetin sekiz kapısı acılır.) [Nesai]

(Guzelce alınan abdest, imanın yarısıdır.) [İbni Hibban]

(İlk sorgu abdestten olacaktır. Abdesti guzel ise, sıra namaza gelir.) [Beyheki]

(Hicbir gunahkÂr yoktur ki, guzelce abdest alıp iki rekÂt namaz kılarak mağfiret dilesin de, affedilmiş olmasın.) [Tirmizi]

(Guzelce abdest alıp namazını cemaatle kılanın butun gunahları affolur.) [Muslim]

(Guzelce abdest alan gunahlarından sıyrılmış olur.) [Buhari]

(Guzelce abdest alıp bir din kardeşini ziyaret eden, Cehennemden uzaklaşır.) [Ebu Davud]

(Guneş yukselince [işrak vaktinde] guzelce abdest alıp iki rekÂt namaz kılanın butun gunahları affolur.) [İ.Ahmed]

(Soğukta, sıcakta guzelce abdest almak, gunahlara kefaret olur.) [Muslim]

(Guzelce abdest alıp, huşu icinde namaz kılmak, kucuk gunahlara kefaret olur. Bu durum omur boyu devam eder.) [Muslim]

Guzel abdest nasıl alınır?
Peygamber efendimiz bunu şoyle tarif etmiştir:
(Guzel abdest, abdestin farz ve sunnetlerini yerine getirmek suretiyle alınan, mukemmel abdesttir.) [Tirmizi]

Ağız, burun, yuz, kol ve ayakları, ayrı ayrı su ile, uc kere yıkamak gerekir. Her birinde, uzvun her yeri ıslanmalıdır. Uc kere su dokmek değil, uc kere tam yıkamak sunnettir. Ucten az veya fazla yıkamak mekruhtur.

Maalesef musluktan abdest alanlar, bu sunneti ihmal ediyorlar. Elleri, kolları ve ayakları birer kere yıkıyorlar. Ayak parmaklarını da bir kere hilallemekle yetiniyorlar. Uc kere su dokup bir kere yıkamak sunnete aykırı olduğu gibi, bir kere cok su dokup de, uc kere yıkamak da sunnete aykırıdır. Ayrı ayrı uc kere su dokup, uc kere ovarak yıkamak gerekir.

Her uzuv uc kere yıkanır
Sual: Abdestte her uzvu uc kere yıkıyoruz. Fakat ayakları ben bir defa yıkıyorum, su akarken kalbimden uc kere saymam yetmiyor mu?
CEVAP
Kalbden uc kere saymakla olmaz. Ayakları da ayrı su ile uc kere yıkamak gerekir. Tam İlmihal’de diyor ki:
(Yıkanacak yerleri, uc kere yıkamaktır. Her birinde, uzvun her yeri ıslanmalıdır. Uc kere su dokmek değil, uc kere tam yıkamak sunnettir.)

Nimet-i İslam kitabında, abdestin sunnetlerinin dokuzuncusunda diyor ki:
(Yıkanacak uzvu ucer kere yıkamaktır. Maksud, su ile uc defa kaplayarak yıkamaktır. Yoksa bir uzvu yıkarken, bir defa aldığı su ile o uzvu uc kere yıkamakla sunnet hÂsıl olmaz. Ucten fazla yıkayan haddi aşmış olur, ucten eksik yıkayan da zulmetmiş olur.) [Maksud: Kastedilen şey, gaye, arzu.]

Eğer her yıkayışta, musluk kapatılır veya ayak musluktan cekilirse, sunnete uyulmuş olur.

Abdeste unutulan sunnetler
Sual: Guzel abdest alınmalı deniyor. Guzel abdest, farzına, sunnetine ve mustehabına uyularak ve mekruhlarından sakınılarak alınan abdest olduğuna gore, gunumuzde unutulan veya uyulmayan sunnet ve mustehablar nelerdir? İşlenen mekruhlar var mıdır?
CEVAP
Genel olarak unutulan sunnetlerden bazıları şunlardır:
1- Abdeste başlarken Besmele okumak. Hanbeli'de Besmele okumak farzdır.

2- Elleri bilekleriyle beraber, ayrı ayrı suyla uc kere yıkamak.

3- Ağzı ayrı ayrı suyla uc kere yıkamak. Ağzı yıkarken, oruclu değilse hafif gargara yapmak veya suyu boğaza ulaştırmak, abdestte de, gusulde de sunnettir. Orucluyken mekruhtur. [Daha cok unutulan sunnetlerden birisi de budur.]

4- Dişleri bir şeyle temizlemek. Misvak tercih edilmelidir.

5- Yuzunu yıkarken, iki kaşın altını ıslatmak.

6- Başın tamamını bir kere mesh etmek. [Daha cok unutulan sunnetlerden birisi de budur. Maliki'de başın tamamını mesh etmek farzdır.]

7- Yıkanacak yerleri, uc kere ayrı suyla yıkamak. [Genelde ayaklar bir kere yıkanıyor. Uc kere ayrı ayrı suyla yıkanması gerekir. En cok unutulan sunnetlerden birisi budur.]

8- Yuzu yıkarken, abdeste niyet etmek. Şafii'de farzdır.

9- Her uzvu birbiri arkasından yıkarken başka işle uğraşmamak. Maliki'de farzdır.

Abdestin unutulan mustehablarından bazıları şunlardır:
1- Abdesti namaz vakti girmeden once almak.

2- Kıbleye karşı abdest almak.

3- Her uzvu yıkarken kelime-i şehadet okumak.

4- Ayak parmaklarının aralarını, sol elin kucuk parmağıyla ve alt taraflarından hilallemek.

5- Ayak parmaklarını her uc yıkayışta da hilallemek.

Abdestte işlenen mekruhlardan bazıları şunlardır:
1- Her uzvu ucten eksik veya fazla yıkamak. [Suyun pahalı olması, havanın cok soğuk olması, suya muhtac olmak gibi ozurlerle ucten eksik yıkamak mekruh olmaz.]

2- Ayaklarını yıkarken kıbleye doğru uzatmak.

3- Abdestte ve gusulde suyu israf etmek.

Başın tamamını mesh etmek
Sual: Başın tamamını mesh etmek icin, başın ustunde hic kuru yer kalmaması mı gerekir? Başın tamamı, kulaklar ve ense, kolayca nasıl meshedilir?
CEVAP
Mesh etmek, ıslak eli surmek demektir. Yıkamada olduğu gibi, hic kuru yer kalmaması gerekmez. Islak el, başın tamamına surulurse mesele kalmaz. Artık kuru yer kaldı mı diye duşunmek, vesvese olur.

Başı, kulakları ve enseyi birlikte mesh edebilmek icin iki el ıslatılıp, iki elde de uc bitişik ince parmak birbirine yapıştırılıp, ic tarafları başın onunde, sacların başlangıcına konmak uzere iki el başa konur. İki elin bu uc parmağının ucları, birbirine dokunmalıdır. Baş ve şehadet parmakları ve avuc icleri havada olup, başa dokunmaz. İki el, arkaya doğru cekilerek, ucer parmak, başı mesh eder. Eller, arkadaki sac kenarına gidince, ucer parmak, baştan ayrılıp, iki elin avuc icleri, başın yan tarafındaki saclar uzerine yapıştırılıp, arkadan one cekilerek, başın yan tarafları mesh edilir. Sonra şehadet parmakları kulakların ic tarafına ve başparmakların ic yuzu, kulak arkasına konup, kulaklar yukarıdan aşağı mesh edilir. Sonra, kullanılmamış olan diğer uc parmakların dış yuzleri enseye konup, ensenin ortasından, iki tarafına doğru cekilerek mesh edilir. (S.Ebediyye)

Kulaklar nasıl mesh edilir?
Sual: Kulaklar hangi parmakla mesh edilir?
CEVAP
Kulakların dışı başparmakla, ici şehadet parmağı ile mesh edilip, kucuk parmaklar deliğe sokulup tahrik edilir. (İslam Ahlakı)

Şehadet parmakları kulakların ic tarafına ve başparmakların ic yuzu, kulak arkasına konup, kulaklar yukarıdan aşağı mesh edilir. Kulağı mesh ederken birer parmağı, kulak deliğine sokmak mustehabdır. (S. Ebediyye)
__________________